روي

درباره روي فلز معجزه آسا و مفيد

یک ماده معدنی اصلی کمیاب است که بعد از آهن، بیشترین میزان را در بدن داراست. روی به طور عمده در ماهیچه-ها ذخیره می-شود، اما در یاخته-های خونی سفید و قرمز، پرده شبکیه چشم، استخوانها، پوست، کلیه ها، کبد و پانکراس نیز یافت می-شود. غده پروستات در مردان نسبت به سایر اعضا، بیشترین مقدار روی را داراست. بعضی از تحقیقات و مطالعات نشاندهنده مؤثرترین قرص-های روی در جلوگیری و کاهش علایم سرماخوردگی بوده است. شما می-توانید قرص-های روی را به راحتی از داروخانه برای درمان سرماخوردگی بخرید.

کاربردها در پزشکی

مکمل-های روی می-توانند به طرق زیر در بدن کمک کننده باشند:

کمک به جلوگیری از سرطان
جلوگیری ودرمان سرماخوردگی
یادآوری فعالیت سیستم ایمنی
تسریع بخشیدن به بهبود زخمها
درمان و جلوگیری از آکنه
جلوگیری از دژنراسیون ماکولار، از بین رفتن بینایی که در افراد پیر اتفاق
می افتد)

درمان بعضی از موارد بی اشتهایی عصبی (بی اشتهایی نشانه-ای از کمبود روی است و افراد در دهه دوم زندگی بیشتر در معرض خطر کمبود روی ناشی از فقر غذایی هستند).
تقویت و بهبود باروری مردان. مخصوصاً در بین سیگاریها.
درمان روماتیسم مفصلی (با داشتن آثار ضد التهابی).
درمان بیماری ویلسون (یک اختلال ناشی از ذخیره بیش از حد مسن).
کاهش تغییرات در حس چشایی طی درمان سرطان.
تقویت حس چشایی و بویایی.
بعضی از بیماریها، بر روی جذب روی در شما تأثیر می–گذارند یا باعث افزایش نیاز به روی می-شوند. اگر شما یکی از بیماریهای زیر را دارید از مکمل-های روی سود می–برید:

آکرودرماتیت آنتروپاتیکا (بیماری ارثی که به علت سوء جذب روی ایجاد می-شود).
الکلیسم
دیابت قندی
بیماری کلیه
بیماری سلیاک
بیماری روده التهابی، کولیت زخمی
اسهال مزمن
بیماریهای پانکراس
مشکلات پروستات (بزرگی خوش-خیم پروستات، تورم پروستات، سرطان پروستات) زنانی که حامله هستند یا بچه شیر می–دهند و یا اینکه از قرص-های خوراکی ضد حاملگی استفاده می-کنند، نیز نیاز بیشتری به روی دارند.

منابع غذايي

ما 20 تا 40 درصد میزان روی موجود در غذا را جذب می–کنیم. غذاهایی مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و بوقلمون، آماده-ترین شکل قابل دسترس روی قابل جذب هستند. روی موجود در سبزیجات کمتر برای بدن ما قابل دسترس است و فیبر سبزیجات به تنهایی میزان روی را که قابل جذب و استفاده است کمتر می-کند. محصولات لبنی و تخم مرغ دارای میزان نسبتاً خوبی روی هستند اما جذب روی از این مواد مشکلتر است.

غذاهای زیر بهترین منبع قابل استفاده روی است:

صدف نرم تن(غنی-ترین منبع)، گوشت قرمز، میگو، خرچنگ و دیگر ماهی-های صدف، منابع دیگر روی که کمتر قابل جذب است شامل لوبیا، نخود چشم سیاه، سویا، بادام زمینی) غلات کامل، فیبرو، توفو، مخمر آبجو، سبزی پخته شده، قارچ، لوبیا س بز و دانه کدو است.

اشکال دیگر

سولفات روی رایجترین مکمل قابل استفاده روی است. این ترتیب نسبت به سایر اشکال کمترین قیمت را دارد. اما حداقل جذب را دارد و باعث آشفتگی معده می-شود. پزشک معالج معمولاً 220 میلی گرم از سولفات روز را که حاوی تقریباً 55 میلی گرم عنصر روی است، تجویز می-کند. شکل-های قابل جذب تر که قابل دسترس هستند عبارت-اند از: پیکولینات روی، سیترات روی، استات روی، گیسرات روی و مونومیتونین.

اشکال مختلف روی دارای میزان متفاوتی از روی در ترکیب هستند. در برچسب این ترکیبات، همیشه به دنبال میزان عنصر روی بگردید. معمولاً ترکیبات روی دارای 30 تا 50 میلی گرم از عنصر روی هستند. به خاطر داشته باشید که از غذای روزانه چیزی حدود 10 تا 15 میلی گرم روی جذب می–کنید، پزشک معالج شما هنگام تجویز مکمل-های روی، باید این میزان دریافتی روزانه از طریق غذا را در نظر داشته باشد. قرص-های روی در داروخانه-ها و بقالی-های قابل دسترس هستند و برای درمان سرماخوردگی مفید هستند.

نحوه مصرف

قبل از اینکه از مکمل-های روی استفاده کنید یا پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید. وقتی شما بهترین فایده را از مکمل-های روی می–برید که آن را با آب و یا آب میوه (نه با شیر) در بین غذاها مصرف کنید و هم-زمان با مکمل-های آهن و کلسیم،- آنها را مصرف نکنید. اگر برای معده شما مشکل ایجاد کرده باشد می-توانید آن را همراه غذا مصرف کنید.

موارد احتیاط

بیشتر مواد معدنی کمیاب، در صورت مصرف بیش از حد برای بدن سمی هستند و این نکته در مورد روی صدق می-کند. نشانه-های مسمومیت عبارت-اند از: آشفتگی معده، و استفراغ و معمولاً وقتی ایجاد می-شود که 2000 میلی گرم و یا بیشتر مصرف شده باشد. مطالعات نشان می–دهد که تا 150 میلی گرم روی خطری ندارد اما معمولاً این میزان مورد نیاز نیست و با استفاده بدن از عناصر دیگر تداخل دارد. تحقیقات نشان می–دهد که مصرف روزانه کمتر از 50 میلی گرم مصرف مطمئنی است اما اطلاعاتی در مورد مصرف طولانی مدت این مقدار روی در دسترس نیست.

قبل از استفاده از روی و یا سایر مکمل ها، با پزشک خود مشورت کنید.

یک عارضه جانبی منفی شناخته شده از روی این است که میزان زیاده روی باعث کاهش HDL (کلسترول خوب بدن) و افزایش LDL (کلسترول به بدن) می-شود. بعضی از تحقیقات نشان می–دهد که مصرف خیلی زیاد روی باعث کاهش عملکرد ایمنی می-شود در حالی که مطالعات دیگر این نظر را تایید نمی-کند. اگر سولفات روی باعث تحریک معده شود شکل دیگری از روی، برای مثال سیترات روی را مصرف کنید و قبل از آن با پزشک مشورت کنید. سایر عوارض جانبی از مسمومیت با روی عبارت-اند از: سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی، افزایش تعریق، ناهماهنگی عملکرد عضلات، عدم تحمل الکل، توهم و کم خونی.

تداخل-های احتمالی

چون روی با دیگر عناصر تداخل دارد شما می-توانید از مولتی ویتامین، یا عناصر خونی آماده شامل روی، آهن و فولات استفاده کنید. این به شما کمک می-کند تا میزان عناصر را در یک حد تعادل نگه دارید. مصرف زیاد روی می-تواند با جذب مس تداخل کرده و باعث کمبود مس شود. این مسئله به میزان آهن بدن اثر گذاشته و می-تواند منجر به کم خونی شود.

مصرف زیاد آهن و مس با جذب روی تداخل می کند. روی با جذب فولات تداخل دارد. قبل از مصرف روی یا هر مکمل دیگر با پزشکتان مشورت کنید.

تداخل-های احتمالی عبارت-اند از:

ویتامین ب-12 سطح تولید ملاتونین را تغییر می–دهد. اگر سطح ملاتونین خون شما پایین میزان ویتامین ب-12 نیز پایین است. مصرف ویتامین ب-12 (1/5 میلی گرم متیل کوبالامین در روز) می-تواند باعث بهبود اختلالات خواب شود، زیرا این ویتامین تولد ملاتونین را افزایش می–دهد.
داروهای ضد التهابی غیر استروییدی (NSAIDs)، مانند آسپیرین و ایبوپروفن سطح تولید ملاتونین در بدن را کاهش می–دهد. بنابراین بهتر است قبل از خواب از این داروها استفاده نکنید. بتابلاکرها نیز مانع بالا رفتن ملاتونین در شب می-شوند.
پروتئین، ویتامین ب-6، نیاسین آمید و استیل کارنیتین همگی به تولید ملاتونین کمک می-کنند.
بعضی از داروهای ضد افسردگی سطح ملاتونین مغز را افزایش می–دهند. بنزودیازپینها، مانند والیوم و زاناکس (Xanax)، مانع از تولید ملاتونین می-شوند.
الکل و کافئین و دیورتیک و بلوک کننده-های کانال کلسیم مانع از تولید ملاتونین می-شوند.

میزان مورد نیاز روزانه

بررسی-های انجام شده نشان می–دهد که نیاز خانم-ها به این عنصر مهم وضروری روزانه، حداقل 10 میلی گرم و نیاز آقایان روزانه، حداقل 12 میلی گرم است. بیشتر دیده می-شود که مقدار مصرفی روی بسیار کم تر از مقدار نیاز بررسی شده است. مرکز تغذیه کشور آلمان (DGE) و امریکا (RDA) توصیه می-کنند که برای پیشگیری از امراض حاصل شده از کمبود روی، خانم-ها روزانه 12 میلی گرم و آقایان 15 میلی گرم روی به بدن خود برسانند. البته دوز و مقدار درمانی که توسط دکتر ورباخ بیان شده، روزانه بین 100- 20 میلی گرم است. اصولا” دوز 15 میلی گرم در روز را حد متوسط دریافت روزانه می-دانند.

دوز درمانی

دوز درمانی توسط روی روزانه حدودا” 50 میلی گرم است. تأمین روی به صورت ترکیبات گلوکونات روی برای بدن بسیار خوب و قابل تحمل و با جذب خوب است. به یاد داشته باشید که کلیه مکمل-های حاوی روی بایستی همراه غذا مصرف شده تا از ایجاد تهوع جلوگیری شود. توجه داشته باشید، افرادی که به مدت طولانی روزانه 50 تا 300 میلی گرم روی مصرف کرده-اند، می-توانند دچار اختلال جذب املاح آهن ومس شده و همچنین به کمبود این دو املاح در بدن دچار شوند. حتی دیده شده است کسانی که روزانه 2 گرم به مدت طولانی روی خورده-اند، علائمی مثل استفراغ، تهوع، دردهای شکمی و تب را نشان داده-اند. افرادی که دچار ناراحتی-های کبد ی و روده-ای اند، بایستی قبل از مصرف مکمل-های حاوی روی، حتما با پزشک خود مشورت داشته باشند.

روی و بیماریهای پوست

دیده شده است که غلظت روی در پوست و چشم بیشتر از هر عضو و اندامی در بدن است. مصرف روی در سوختگی ها، اعمال جراحی وبهبود زخم-های بدن، ضروری است. روی باعث بهبود هر چه سریعتر زخم-ها می-شود و کمبود روی بهبود زخم-ها را به تعویق می–اندازد، به ویژه در بیماران دیابتی، زخم-های پا و عفونت این زخم-ها است که حتی می-تواند به قطع عضو هم منجر شود. بنابراین وجود روی به مقدار کافی در برنامه غذایی این افراد بسیار مهم است. مصرف روی در ترمیم سوختگی ها، زیاد بوده و به طور معمول در خون بیماران دچار سوختگی، کمبود روی مشاهده می-شود و با دادن روی اضافی می-توان، بهبود و ترمیم زخم و پوست را تسریع کرد. این مسئله حتی در سوختگی-های درجه 3 به دنبال مصرف محلول-ها و ترکیبات حاوی روی به اثبات رسیده است و هم اکنون نیز از این ترکیبات (مانند پماد زینک اکساید و …) استفاده می-شود. به عبارتی روی به عنوان ترمیم کننده بافتی و پوستی شناخته شده است. افرادی که از اگزما و حساسیت زجر می–برند، به طور معمول دارای سطح پایین روی در خون هستند و می-توان با دادن 30 میلی گرم روی (معادل 200 میلی گرم گلوکونات روی است) بهبود بیماری آن-ها را تسریع کرد.

روی و مرض قند

نکته دیگر در مورد مصرف روی و بیماران دیابتی این است که تأثیر انسولین به طور مستقیم با روی در ارتباط است. میزان عنصر روی در پانکراس افراد سالم دو برابر دیابتی-ها است که می-تواند نشانهٔ نقش آن در تولید انسولین باشد. مشاهده شده است که نقصان روی در خون باعث هیپوانسولینیمیا (کاهش انسولین خون) می-شود. کمبود روی به صورت مزمن ودائمی صدمهٔ بزرگی به یاخته-های بتا پانکراس که انسولین ترشح می-کنند، می–زند و در سنین بالا، افراد دارای کمبود طولانی مدت روی می-توانند دچار دیابت نوع 2 بشوند. به طور کلی می-توان گفت که در خون اکثر افراد مبتلا به دیابت، کمبود روی دیده می-شود و متاسفانه دفع روی در ادرار آنها مشاهده می-شود. بنابر این رساندن روی اضافی به بدن بیماران دیابتی ضروری است. فقر روی به ویژه در دیابتی-ها زخم-های مزمن ورید پا را ایجاد می-کند که گاهی منجر به قطع انگشتان یا پا می-شود. با دادن روی اضافی نه تنها زخم-های دیابتی زودتر ترمیم شده بلکه علاوه بر آن سطح سیستم اینمی نیز افزایش می–یابد.

عوارض کمبود روی در سایر موارد

به دنبال افت سیستم ایمنی در اثر کمبود روی، بیماری-های اتوایمیون (خودایمنی) مثل آرتریت روماتویید، لوپوس، شوگرن، پسوریازیس و. .. افزایش می–یابد. نقصان روی در مردان وزنان موجب اختلالات باروری می-شود. اغلب مردان وزنان که جهت درمان مشکل خود اقدامات زیادی انجام داده اند، باید مسئلهٔ کم بودن روی را نیز در نظر گرفته و نسبت به رفع آن اقدام کنند.

نقصان روی در بدن خانم-های باردار می-تواند منجر به رشد ناکافی و کند جنین و یا زایمان زودرس شود. یکی از علل میوم رحم و کیست-های پستان در خانم ها، کمبود روی می–باشد و دیده شده است که با تجویز روی به بدن آن-ها بهبودی حاصل شده است. هم چنین دیده شده است که در خانم-هایی که دچار عفونت-های راجعه قارچی دستگاه تناسلی می-شوند و به هیچ درمان منظم دارویی جواب نمی-دهند، تجویز روی به مقدار کافی، باعث بهبود آن-ها شده است. هم چنین مصرف روی در بهبود ریزش مو به اثبات رسیده است و امروزه کمبود روی را از علل مهم ریزش مو می–دانند، که البته بایستی سایر علل ریزش مو مانند کمبود ویتامین-ها، کم خونی و. .. نیز مد نظر قرار گیرد.

کمبود روی در کودکان همراه با بی اشتهایی، اختلال چشایی طعم غذا، پیکا (حالتی شبیه ویار حاملگی)، بی حالی، غش، اختلال رفتاری و وقفه در رشد، خود را نشان می–دهد، هم چنین در نوجوانان به صورت تاخیر بلوغ —- و ظهور نکردن صفات ثانویه —- بروز می-کند. کمبود روی در افراد مسن، در هنگام راه رفتن، اختلال تعادل را ایجاد می-کند که با تجویز داروی روی قابل درمان است.

روی در تشکیل هموگلوبین دخالت دارد و در مواردی فقط تجویز روی همراه دیگر نیازها، این عارضه را درمان می-کند. روی در رشد فیزیکی بدن مؤثر است، هم چنین کوتاهی قد و کمبود وزن در کودکان ایرانی با تجویز روی قابل درمان است و بهتر می–باشد که رساندن روی به مقدار کافی به بدن مادر در دوران بارداری و شیردهی مد نظر قرار گیرد.

جذب روی در بدن

جذب روی آسان نبوده و دفع آن نیز به سختی صورت می-گیرد و به همین دلیل در تجویز روی و استفاده از آن باید رعایت این مشکل، منظور شود. به علت آن که روی در ناحیهٔ اولیهٔ روده کوچک جذب می-شود، پروتئین در جذب آن دخالت دارد و لازم است کمبود پروتئین در افراد دچار نقص روی نیز درمان شود.

…..

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *