تاریخچه پودرهای مکمل پروتئین

تاریخچه پودرهای مکمل پروتئین

The History of Protein Powders

Steve Colescott, Dec. 2009

داستان تجارت دستگاه های بدنسازی از آن جا آغاز شد که دو برادر, جو و بن ویدر (Joe, Ben Weider) تصمیم گرفتند که از این راه ثروتمند شوند و نتیجتا” شروع به تولید و فروش این دستگاه ها برای سالن های ورزشی منازل کردند, چرا که در آن زمان سالن های ورزش خانگی تنها انتخاب برای بدن سازان حرفه ای بودند. این دو در این راه باید با تنها فرد فعال در این زمینه یعنی باب هافمن (Bob Hofman) مبارزه می کردند.

 

به عنوان یک حرفه,‌ تولید و فروش محصولات بدن سازی برخی از محدودیت های طبیعی خود را داشتند. بعنوان مثال باید گفت که این دستگاه ها,‌ به دلیل اینکه از آلیاژهای فولادی ساخته می شوند, بسیار محکم هستند و در نتیجه یکبار خرید آنها برای یک عمر کافی است و حتی می توان از نسلی به نسل دیگر آن ها را منتقل کرد و یا در صورت لزوم دست دوم خرید. ست های ضروری برای این ورزش معمولا” برای همیشه باقی می مانند و خراب نمی شوند و این خود از محدودیت های این تجارت است.

در دهه پنجاه,‌ باب هافمن متوجه شد که محصولات تغذیه ای به عنوان یک مکمل غذایی – ورزشی می توانند پیشرفت هایی را در زمینه پرورش اندام و عضلات ارائه کنند,‌ محصولاتی چون پودرهای پروتئینی, و فروش خوبی هم داشته باشند و به همین دلیل محصولاتی چون Super Hi-Proteen‌ و Hoffman Germ Oil Concentrate را به بازار روانه کرد. برادران ویدر نیز همچنین به سایر مکمل ها پرداختند و محصولاتی چون Dynamic Muscle Builder و Crash Weight Gain را ارائه کردند.محصول دیگری که در آن مقطع زمانی مطرح شده بود Protein from the Sea نام داشت. شاید شما حتی مایل نباشید بدانید که چه چیزهایی در این محصول وجود داشت: نوعی خرچنگ رودخانه ای کوچک- صدف دریایی و نوعی دیگر از محصولات دریایی بنام Sea Monkeys. در آن زمان نوعی پذیرش عمومی میان بدن سازانی که از مکمل ها استفاده می کردند وجود داشت که می گفت: “اگر چیزی که میخوریم مزه اش وحشتناک نباشد, بقیه چیزها اصلا” مهم نیستند.” خوشبختانه زمانه و در نتیجه تفکرات افراد کاملا” عوض شده است!

بلیر پروتئین Blair Protein

 

یکی از نخستین تئورسین های مدرن “تغذیه مخصوص بدن سازان” رو. اچ. بلیرBlair Rheo H. نام داشت. او برترین بدن سازان آن دوران را برای پذیرش این ایده که فواید اسیدهای آمینه در این حرفه بسیار زیاد است آماده کرد: لاری اسکات Larry Scott – دیو دریپر Dave Draper – فرنک زین Frank Zane – دان هاورث Don Howorth و… کسانی که میزان زیادی از محصول اختصاصی او را, یعنی پودر بلیر پروتئین که احتمالا” برای زمان خودش از کیفیت بالایی برخوردار بود و شامل کازئین و پودر سفیده تخم مرغ میشد ,‌ مصرف می کردند و طبق گزارشات اثر موثری روی افزایش سایز عضلاتشان دیده شده بود. به نظر می آید که محبوبیت این پودر در آن مقطع زمانی به این حقیقت مربوط است که اثر آن به سرعت مشخص می شد- طعم مناسبی داشت و اثرات منفی خاصی با مصرف آن در ورزشکار دیده نمیشد.

 

اکثر پودرهای پروتئینی موجود در آن زمان از سویا- شیر- تخم مرغ و یا مخلوطی از این ها تهیه می شدند. روش های تهیه آن ها برای مصرف کنندگان نامشخص بود و آن ها تنها طعم تلخ مکمل– وجود میزان زیادی پودر تخم مرغ غیر قابل هضم و درصد بالای کربوهیدرات در آن ها را حس می کردند. میزان زیاد شکر و انواع شربت ها, که اکثرا” به این مکمل ها افزوده می شد تا طعم تلخ آن ها را بپوشاند, سبب می شدند که محصول طعم و بوئی مانند کیک پیدا کند و همچنین میزان انسولین آزاد شده در خون و گازهای معده را افزایش داده و در نهایت مضرات آن بیشتر از تاثیرات مثبت تغذیه ای آن ها بود.

 

گسترش صنعت

 

در سال ۱۹۷۰, جیم هفلین Jim Heflin (مربی و وزنه بردار سرشناس) کارخانه بورلی اینترنشنال Beverly International را از دکتر برنی ارنست Dr. Bernie Ernst که تنها دو سال قبل از آن این شرکت را تاسیس کرده بود, خرید. این شرکت در آن زمان با تولید محصولی به نام Zero Carb Protein پیشرو و شناخته شده بود و در زمینه فروش محصولات خود در بازار بدن سازان آن زمان موفقیت فراوانی به دست آورد. هفلین با سفر به صدها مسابقه پرورش اندام و ارائه مشاوره به ورزشکاران در تمامی سطوح, توانست محصولات خود را به عنوان مکمل های رژیمی موفق معرفی کند. این شرکت موفقیت خود را از طریق تبلیغ در نشریات اختصاصی این ورزش, شیوه ای که از آن زمان آغاز شد و همچنان ادامه دارد, گسترش داد.

 

علاوه بر ویدرها – هافمن و کمپانی بورلی اینترنشنال, اصلی ترین تولیدکنندگان آن زمان خدمات خود را به فروشگاه زنجیره ای تامپسون Thompson که محل فروش غذاهای سالم بود, ارائه می کردند.

 

کم کم کسانی که قصد افزایش وزن داشتند, و مسلما” بهترین خریداران برای شرکت های تولیدکننده پودرهای پروتئین به شمار می آمدند, به مصرف محصولاتی که به طور موثری سبب بالا رفتن میزان کالری بدنشان شود علاقه بیشتری نشان دادند. محصول Champion Nutrition’s Heavyweight Gainer 900 در این زمان پر طرفدار شد و سایر تولیدکنندگان نیز وارد این رقابت برای تولید محصولی بهتر که اثرات موثرتر و سریعتری داشته باشد, شدند. ویدر محصول مگامس Mega Mass خود را (که هنوز هم پر طرفدار است) به بازار معرفی کرد. محصول مورد علاقه شخص من (نویسنده) در آن زمان ۲-Gro 2000 مربوط به شرکت کوچکی به نام نکست نوتریشن Next Nutrition متعلق به دیوید جنکینز David Jenkins بود, شرکتی که در بسیاری از مواقع با دن داچین Dan Duchaine همکاری می کرد.

 

ورود MET-Rx به بازار

 

یکی از مدیران این صنعت ا. اسکات کانلی A. Scott Connelly , موسس شرکت MET-Rx بود. او در بسیاری از مواقع و در اغلب گفتگوها برای من (نویسنده مقاله) فواید متامایوسین Metamyosyn (نوعی مکمل پروتئینی تولید شرکت خودش) و مشکلات و محدودیتهای محصولات مشابه تولید شده در سایر کارخانجات را توضیح می داد. این محصول (متامایوسین) شامل نوعی پروتئین خاص و غنی بود که خود حاوی نوعی اسید آمینه ضروری برای بدن, یعنی گلوتامین, می شد. اسکات کانلی این شرکت را به منظور تهیه تولیدات حاوی اسید آمینه برای مصرف کودکان, به صورت شیر, پایه گذاشت و از آنجا که پروتئین به صورت طبیعی برای رشد موجودات, در دوران بلوغ, بسیار ضروری است مشخصا” در این حرفه موفق شد. پروتئین های تولید کارخانه او منشاء کازئین داشته و اکثرا” با پروتئین وی (که هر دو از اصلی ترین بخش های پروتئینی موجود در شیر هستند) همراه می شدند و به آنها گلوتامین نیز اضافه می شد.

 

گرچه این شرکت اولین کارخانه ای بود که به مکمل های تولیدی خود طعم و عطرهای خوشایند (به وسیله افزودن نوعی بافت انسولینی به محصول که در انواع آدامس نیز وجود دارد) می داد, اما همین امر سبب می شد که مصرف کننده به طور ناخودآگاه در مصرف مکمل (به دلیل طعم و عطر دلپذیر آن) گاها” زیاده روی کند.

 

از آنجا که این شرکت در پخش و توزیع محصولات خود با فردی بسیار دقیق و وقت شناس, یعنی بیل فیلیپس Bill Phillips , همکاری می کرد به سرعت به بزرگترین و شناخته شده ترین تولیدکننده در این صنعت (تولید مکمل) تبدیل شد. این شاید به دلیل وجود نوعی نوسان در بازار آن زمان نیز بود و قطعا” تفاوت در طعم و عطر, همچنین قابلیت هضم آسان و بسته بندی های زیبا, نسبت به سایر محصولات موجود در بازار, نیز در این میان موثر بودند.

 

در آغاز محصول مستقیما” در دو نوع بسته بندی خاص وارد بازار می شد که برای مخلوط شدن با یکدیگر طراحی شده بودند و حتما” پیش از مصرف باید کاملا” تکان داده می شدند تا با هم مخلوط شوند. بعدها این بسته بندی به صورت بسته بندی های پیشرفته تری که امکان اندازه گیری پیش از مصرف در آنها وجود داشت,‌ به بازار عرضه شدند. بسته بندی های اولیه مشخصا” محدودیت هایی داشتند و سبب می شدند که خانم هایی که اندام کوچک تری دارند و مجبور به استفاده از نیم پیمانه (به دلیل نیاز بدنشان) بودند و همین طور مردان درشت هیکلی که باید دو برابر مصرف می کردند دچار مشکل (در اندازه گیری پیمانه مورد نیاز خود)‌ شوند, به همین دلیل مدیران شرکت بسته بندی های جدید را به بازار عرضه کردند.

 

بدون در نظر گرفتن مسائلی که تمامی محصولات به شما عرضه می کنند, باید پذیرفت که نتایج گزارش شده توسط کسانی که MET-Rx را, در شرایط مشابه, مصرف می کردند (خصوصا” کسانی که ظاهرا” چربی بدنشان را از دست داده بودند) حقیقتا” قابل توجه بود. این شاید بیشتر به این دلیل بود که به پروتئین های تولیدی (و حقیقت این است که طعم افزوده شده به مکمل ها نباید سبب این باشد که بیشتر از میزان نیاز آن ها را مصرف کنیم) این شرکت گلوتامین و محصولاتی که کاهش دهنده اشتها هستند نیز افزوده شده بودند.

 

دن داچین Dan Duchaine و تولید پروتئین وی Whey

 

در سال ۱۹۹۳ رئیس یک فرقه مذهبی هندو- بودایی (گورو) به نام دن داچین Dan Duchaine توجه خود را به صنعت تولید و فروش مکمل های ورزشی معطوف کرد که نتیجه آن استفاده موثر (حتی تاکنون) از یک نوع منبع پروتئینی به نام پروتئین وی, بود که تا پیش از آن همیشه مورد مخالفت محققین قرار می گرفت. این پروتئین از ضایعات خط تولید پنیر به دست می آید و به همین دلیل نیز گران قیمت نیست و هزینه اصلی تولید آن مربوط به جدا کردن بخش های ناخواسته از آن (مانند لاکتوز – خاکستر و چربی) است که در این پروسه جداسازی, تمامی این مواد از این نوع پروتئین جدا شده و تنها “وی” باقی می ماند.

 

وی نوعی پروتئین بسیار محبوب است چرا که منبع سرشار BCAA هاست و سریع و راحت هضم می شود. به دلیل دستورات مذهبی دینی که دن داچین آن را تبلیغ می کرد تمامی بدنسازانی که به این فرقه معتقد بودند به طور ناگهانی به مصرف پروتئین وی روی آوردند. دن داچین با همکاری یک متخصص علم تغذیه به نام دیوید جنکینز David Jenkins شرکتی را تاسیس کرد که نخستین تولیدکننده پودرهای پروتئین وی با کیفیت بالا بود و هر دو آنها تمام تلاش خود را برای طراحی – تولید و عرضه این پروتئین به کار بستند.

 

پس از موفقیت شرکت MET-Rx که کانلی آن را تاسیس کرده بود, بسیاری از افراد سعی داشتند که به این میدان وارد شوند و به همین دلیل بازار به دست تولیدکنندگان متفاوتی افتاد.

 

پکس بیل Pax Beale از افرادی بود که برای ورود به بازار تولید و فروش پودرهای پروتئینی, محصولی به نام “پروتئین عضلانی” Muscle Protein را وارد میدان کرد. وی که عضو باشگاه بدنسازان حرفه ای سانفرانسیسکو بود با برعکس کردن نام خود شرکت XAP را در این زمینه بنا نهاد. پودر پروتئینی تولیدی این شرکت از گوشت تهیه می شد و ترکیبات اسید آمینه ای که از بافت اسکلتی به دست می آید را به همراه داشت. بازار اصلی این پروتئین به دلیل وجود این نوع اسید آمینه خاص در آن پدید آمده بود چرا که واضح بود که برای بدنسازان این نوع پروتئین به آن نوعی که از شیر به دست آمده ارجحیت دارد. همه می دانیم که یک بدنساز قصد دارد عضله بسازد نه اینکه مانند کودکان شیر بخورد!

 

در حقیقت این امر جزء آن دسته از امور بود که در آنها تضادی میان نیازهای بازار و تحقیقات علمی وجود داشت. در عین اینکه ظواهر بیانگر موفقیت این ایده بودند اما واقعیت این است که پروتئین موجود در گوشت هرگز بعنوان یک انتخاب برتر در بازاری که انتخاب اصلی آن همیشه پروتئین وی بود شناخته نشد.

 

سایر پروتئین های محبوب در آن دوران شامل Sportpharma’s ProMax و AST Sport Science’s VyPro بودند که هر دو نوع در ابتدا بعنوان نوعی افزودنی غذایی (طعم دهنده) استفاده می شدند و با کمک برخی تغییرات تغذیه ای بعنوان نوعی رابط میان MRP عمل کردند و تبدیل به نوعی ماده برتر پروتئینی با کالری بالا شدند. این دو محصول هر دو میان ورزشکاران طرفداران زیادی داشتند چرا که هم قیمت مناسبی داشتند و هم به آسانی هضم می شدند. در رده های بالاتر می توان از مکملی به نام Champion Nutrition’s Met Max به عنوان یک جایگزین غذایی مناسب (که توسط مایکل زومپانو Michael Zumpano فرمول نویسی و به بازار عرضه شده بود) نام برد. محصول پر طرفدار دیگر در آن دوران Pro-Score بود که از کیفیت بالایی برخوردار بود. من (نویسنده مطلب) از هر دوی این محصولات استفاده کرده بودم و نتایج مثبتی گرفته بودم.

 

بعد از یک دسته بندی کلی و توزیع محصول در شرکتMet-Rx , کانلی Connelly شریک تجاری سابق بیل فیلیپس Bill Phillips , با اد بیرد Ed Byrd و آنتونی آلمادا Anthony Almada که هر دو از مسئولین کلوپ بدنسازی کالیفرنیا بودند, برای عرضه کراتین مونوهیدرات Creatine Monohydrate به بازار شروع به همکاری کرد. آن ها شرکت خود را EAS (Experimental and Applied Sciences) نامیدند و کار خود را با عرضه پودرهای پروتئینی حاوی کراتین خاصی به نام فوسفاژن Phosphagen آغاز کردند. این شرکت همکاری وسیعی با محققین دانشگاهی در راستای مشخص کردن این که اثرات اوسمزی کراتین تا چه اندازه در آمارها موثرند, داشتند. همچنین در طول این دوران شرکت EAS فعالیت های گسترده دیگری نیز در جهت افزایش محبوبیت عمومی خود بوسیله عرضه محصولات با کیفیت بالا داشت که نتایج بسیار مثبتی داشتند.

 

ارتباط دیگر شرکت Met-Rx با لی لابرادا Lee Labrada (اولین سخنگوی این شرکت که خود یکی از بدنسازان حرفه ای بود) موسس شرکت Labrada Nutrition بود که الگوهای تجاری خود را کاملا” از روی دو شرکت Met-Rx و EAS انتخاب می کرد. با توجه به شبکه توزیع بسیار قوی این شرکت, محصولات آن (شامل Twinlab’s Whey Fuel, Fuel Plex و Triple-Whey Fuel ) در آن دوران از بازار فروش بسیار خوبی برخوردار بودند اما از آنجا که طعم و حالت جالبی نداشتند, فروش آن ها در مدت کوتاهی کم و سپس متوقف شد.

 

نوشیدنی های آماده Ready-To-Drink (RTD) در این مقطع از محبوبیت خاصی برخوردار شدند. میان آن دسته از نوشیدنی ها که در آن زمان از بیشترین درصد فروش برخوردار بودند می توان به American Body Building مربوط به شرکت Extreme Body 50- Nitro Fuel از محصولات TwinLab – Pure Protein (تولید Worldwide Sports Nutrition) و IsoPure از محصولات Nature’s Best اشاره کرد. شایان ذکر است که محصولاتی که در مقالات و روزنامه ها به آنها اشاره می شود عمدتا” دارای تاثیرات سریع (در صورت مصرف پس از تمرینات) بوده و از طعم و مزه مناسب هم برخوردار بوده اند.

 

همه چیز به سرعت جذب پروتئین مربوط است

 

از آن جا که این صنعت به تدریج با تحقیقات و پژوهش بیشتر آشنا و همگام می شد, برای برخی تولیدکنندگان در مورد نقش تحقیقات در بالا بردن فروش محصول سوالاتی به وجود می آمد. اما کم کم مشخص شد که پژوهش های علمی (حتی شاید به طور غیر مستقیم) میتوانند تاثیر فراوانی در بازار فروش محصولات داشته باشند.

 

محققین تیم فرانسوی ایو بویری Yves Boirie در یک تحقیق مهم نشان دادند که “رژیم هایی که نوع پروتئین به کار رفته در آن ها از دو نوع مختلف کند و یا سریع هضم شونده می باشند, به طور متفاوتی در بالا رفتن میزان پروتئین در بدن اثر می گذارند” این تحقیق توسط تیم National Academy of Science USA (آکادمی علوم ملی آمریکا) در سال ۱۹۹۷ نیز مجددا” تکرار و ثابت شد. در این تحقیق میزان تفاوت جذب میان کازئین و پروتئین وی آزمایش شد. در طی مدتی که دان داچین Dan Duchaineروی اثرات بسیار موثر ورود سریع پروتئین وی به جریان خون آزمایش می کرد, تیم بویری Boirie در تحقیقات خود ثابت کردند که آمینواسیدها و پپتایدهایی که از پروتئین وی آزاد شده و به طور سریع وارد گردش خون می شوند سبب کاهش میزان آمینو اسیدها در سطح سرم خونی می شوند. همچنین ثابت شد که کازئین به صورت ژل در معده باقی مانده و عمل جذب و حرکت روده ها را کند می کند.

 

اثرات این پژوهش ها در قوانین بازاریابی مدرن اثر گذاشته و اکنون مصرف کنندگان به سرعت جذب پروتئین در بدن بیشترین توجه را نشان می دهند چرا که پروتئین های ترکیبی (مانند پروتئین وی و کازئین و حتی گاهی سایر منابع پروتئینی مانند تخم مرغ و سویا) برای سال های متمادی می توانند در روند جذب پروتئین در بدن تاثیرگذار باشند. اصل مخلوط شدن منابع پروتئینی با یکدیگر در غذاها, اکنون دیگر موضوع جدیدی محسوب نمی گردد, افراد گیاهخوار مدتهاست که از این روش استفاده می کنند: برنج را با حبوبات مخلوط می کنند و یا به آن سویا می افزایند, آن ها به این وسیله کمبود میزان اسید آمینه ای موجود در بدنشان را (به دلیل مصرف نکردن گوشت و فرآورده های آن) جبران می کنند. کیفیت پائین پروتئین موجود در غذاهای گیاهی سبب توجه گیاهخواران به این روش های ترکیبی ضروری می گردد. در این حالت گرچه این مخلوط بر پایه پروتئین هایی بنا شده است که سریع هضم می شوند (و نتیجتا” به سرعت اسیدآمینه را نیز آزاد میکنند), اما کمبود هیچ نوع بخصوصی از اسیدهای آمینه برای مصرف کننده پیش نمی آید.

 

پروتئین های ترکیبی

به آرامی هضم شونده

کازئین

دارای سیستم هضم متوسط

تخم مرغ

سویا

به سرعت هضم شونده

پروتئین وی ایزولیت Whey Isolate

پروتئین وی متمرکز Whey Concentrate

کازئین هیدرولیز شده

 

یک مارک تجاری (Brand) محبوب از پروتئین های ترکیبی, در آن زمان, HDT Pro Blend 55 از شرکتBeverly International بود که به صورت مخلوطی از کازئین – پروتئین وی – تخم مرغ و پروتئین دریافتی از پلاسمای گوشت قرمز تهیه شده بود و اندک زمانی پس از آن Ultimate Muscle Protein به بازار عرضه شد. قهرمان پرورش اندامی که جدیدا” خود را بازنشسته کرده و در مسابقات شرکت نمیکند, دوریان یتس Dorian Yates در این دوره به بازار فروش مکمل های ورزشی, با عرضه محصولی به نام Pro-Peptide , وارد شد. این محصول ترکیبی از تخم مرغ و پروتئین وی موجود در شیر بود که به آن کازئین – پرو بیوتیکیس و گلوتامین پپتاید افزوده شده بود. به دنبال فعالیت هایی که دوریان یتس و لابرادا انجام دادند, گسپاری Gaspari نیز خود را به این صنعت وارد کرد و فعالیت های خود را بر پایه تولید و عرضه محصولاتی جدید توسعه داد.

 

سویای ترکیبی و سایر مواد مشابه آن

 

با آغاز قرن جدید مجددا” توجه تولیدکنندگان به محصولات پروتئینی ای که فرآورده سویا بودند جلب شد. همزمان پژوهش ها نیز اثرات مثبت سویا در سنتز پروتئین را نشان دادند. این دوره را می توان دوره استفاده دوباره از سویا در تهیه پودرهای پروتئینی نامید.

 

نحوه هیدرولیز کردن کازئین و پروتئین وی

 

هیدرولیز کردن پروسه ای است که در آن از نوع بخصوصی آنزیم برای شکستن کازئین و پروتئین وی به زنجیرهای کوچکتر پپتاید استفاده می گردد. این امر سبب می شود که یک جرم مولکولی کوچک از پروتئین (که در زمان کمتری نسبت به فرم آزاد اسیدهای آمینه یا سایر انواع مشابه پروتئینی هضم می گردد) پدید آید. برخی معتقدند که هیدرولیزاسیون به طور همزمان IGF-1 را نیز آزاد می کند که این امر خود سبب رشد عضلانی و سرعت بخشیدن به ترمیم عضلانی می گردد. از اثرات منفی پروتئین های هیدرولیز شده می توان به تلخی طعم آن ها و همچنین گران قیمت بودن آن اشاره کرد. هر دوی این مشکلات با فرمولی که شامل ۲۰% از پروتئین هیدرولیز شده است رفع می گردند و با استفاده از پروتئین های ترکیبی می توان این معضلات را حل کرد.

 

با وجود شرکت های تولیدی مختلف, که همه آن ها تولیدکننده پودرهای مکمل ورزشی بودند, مسلما” انواع بیشماری پروتئین با کیفیت های متفاوت به بازار عرضه شدند که بسیاری از آن ها توسط مربیان و بدن سازان مشهور ارائه شده بودند. مانندNutrition Nuclear که توسط ترور اسمیت Trevor Smith به بازار عرضه شده بود و یا Pro Card Nutrition (کریس آکتو Chris Aceto) – True Protein (دنت داگ کراپ تردول Dante Doggcrapp Trudel) و Species Nutrition که دیو پالمبو Dave Palumbo آن را به بازار معرفی کرد. از آن جا که این شرکت ها غالبا” بصورت آن لاین فعالیت می کردند, به صورت تدریجی نظرات مشتریان را در جهت بهبود فعالیت های مربوط به تولید – عرضه و فروش خود به دست آوردند.

 

قدم بعدی در ارزش گذاری پروتئین چیست؟

 

باید دید رخداد بزرگ بعدی که برای پودرهای پروتئینی در آینده رخ می دهد چیست؟ متاسفانه پیش بینی این امر حقیقتا” مشکل است, چرا که تضاد بین آنچه که علم ارائه می کند و آنچه که بازار می پسندد همیشه وجود خواهد داشت. اما واقعیت این است که زمانی که محصولی به طور مشخص و بدون توجه به آنچه که روی برچسب آن نوشته شده, حقیقتا” شامل مواد اولیه درجه یک (به میزان کافی) باشد قطعا” در تمام دوران ها در بازار نیز موفق خواهد بود.

 

شکی نیست که طی چهار دهه اخیر پودرهای پروتئین پیشرفت چشمگیری داشته اند و نمی توان انکار کرد که بدن سازان موفق در تمام زمان ها همیشه از بهترین نوع مکمل موجود (در آن مقطع زمانی) استفاده می کرده اند چرا که همیشه بهترین نوع محصول سبب به دست آمدن بهترین نتیجه برای وزنه برداران – ژیمناست ها و سایر دسته های ورزشکاران بوده و هست.

 

گسترش بیشتر مکمل ها

از سال های 1930 به بعد با تغییراتی که در سیاست بریتانیا رخ داد، تسلط بریتانیا بر عوامل فرهنگی- ورزشی و حتی فعالیت های بدنسازی به شدت کم شد و کم کم آمریکا شروع به قدرت گیری در این حوزه کرد.

تولید پروتئین وی در شرکت غذاهای ارگانیک شیف، که با گسترش پلاسمون از محبوبیتش کاسته شده بود، مجدد جایگاه خود را در بازار به دست آورد (8).

در آن سال ها صنایع تولیدی شیف عملا بی رقیب بود، از طرفی تاکید آن بر مکمل های طبیعی مانند مخمر آبجو، جوانه گندم، ویتامین C و جگر آن ها را به اصلی ترین مواد مورد نیاز بدنسازی در سال هال 50 و 60 تبدیل می کرد.

تحول عظیم صنعت مکمل و پیش ساز اصلی آن برای رشد را می توان به مکاتبات باب هافمن (Bob Hoffman)، پدر وزنه برداری جهان، و پاول براگ (Paul Bragg)، طرفدار سبک سالم زندگی و تغذیه، نسبت داد.

در طی این مکاتبه در سال 1946 براگ ایده افزودن بخش مکمل را به هافمن داد و بیان کرد که شاگردان هافمن با حمایت از او می توانند این ایده را به سرعت به رشد اقتصادی برسانند. با این حال این پیشنهاد به عنوان مقدمه صنعت بزرگ مکمل به شکل فعلی شناخته شد (9).

در نهایت در سال 1952 صنایع بزرگ یورک متعلق به باب هافمن، صنعت مکمل را با تولید پودر پروتئینی به نام، های پروتئین( Hi-Protein)، شروع کرد و در ادامه با تولید بارهای پروتئینی و ویتامین ها تولید مکمل را توسعه داد.

1960 را می توان سال انفجار مکمل ها دانست؛ در این سال ها استفاده از استروئید ها را معجزه بدنسازی می دانستند. در طول این سال ها بلیر با تولید پودرهای پروتئینی و قرص های آمینو اسیدی بسیار مورد توجه قرار گرفت. ونیس جیروندا از جمله کسانی است که خود و شاگردانش از مکمل های بلیر استفاده می کردند

مکمل های آشناتر

در سال های 1980 مصرف مکمل ها رشد بیشتری پیدا کردند، حتی مکمل هایی مثل لایزین، آرژنین و فرولیک اسید در بازه زمانی بسیار کوتاه، رشد بسیار خوبی پیدا کردند.

مکمل های قبل از تمرین

یکی از مهمترین و در عین حال تاثیرگذارترین مکمل های آن زمان، که در سال 1982 توسط دن دوچین تولید شد، مکمل قبل از تمرین بود. این مکمل ها برای تقویت افراد قبل از تمرین طراحی شده بودند.

شایعاتی مبنی بر استفاده دوچین از افدرا در مکمل های قبل از تمرین باعث غیر قانونی شدن این مکمل ها شد؛ با این وجود، محبوبیت زیاد این مکمل ها باعث گسترش استفاده از آمینو اسید های شاخه دار شد.

کراتین

با وجود این که مکمل های قبل از تمرین برای بدنسازان و وزنه برداران بسیار کمک کننده بودند، ولی کمبود کراتین به وضوح در آن ها احساس می شد. اگر بخواهیم به طور دقیق به پیشینه کراتین اشاره کنیم باید به سال 1990 برگردیم، یعنی زمانی که تعدادی از ورزشکاران المپیک بعد از گرفتن مدال طلا راز کوچک خود یعنی استفاده از کراتین را برای همه آشکار کردند.

کراتین در سال 1993 برای استفاده عموم مردم به بازار عرضه شد؛ در حال حاضر کراتین یکی از ایمن ترین مکمل های ورزشی است که به طور گسترده از آن استفاده می شود (10).

پروهورمون ها

درست زمانی که کراتین در رسانه ها به عنوان مکملی آسیب زا مطرح می شد و تمام تمرکز روی این مکمل بود، پاتریک آرنولد در سال 1996 پروهورمون ها را روانه بازار کرد.

آرنولد معتقد بود، نتایج مصرف پروهورمون ها دقیقا شبیه به استروئید است با این تفاوت بسیار بزرگ که آن ها هیچ یک از عوارض جانبی استروئیدها را نداشتند. پروهورمون‌ها به راحتی در دسترس بودند؛ توجه به پروهورمون ها در امریکا با افشای مصرف پروهورمون آندروستندیون توسط مارک مک‌گوایر، بازیکن بیسبال، در رسانه ها بیشتر شد.

در اواخر دهه 1990 و اوایل دهه 2000 اشتیاق برای مصرف پروهورمون ها بسیار زیاد بود، به طوری که بسیاری از فروشگاه های توزیع مکمل به طور گسترده به توزیع پروهورمون ها مشغول بودند. در نهایت دولت ایالات متحده از طریق قانون کنترل مصرف استروئیدهای آنابولیک در سال 2004، شروع به کنترل مصرف پروهورمون ها نمود.

10 سال بعد، در سال 2014 بسیاری از پروهورمون ها ممنوع اعلام شدند.

 

انواع مکمل های بدنسازی
مکمل های بدنسازی سرشار از ویتامین‌ها و و ریز مغذی‌ها هستند. این مکمل‌ها انواع مختلفی دارد و هر کدام برای اهداف خاصی تولید و مصرف می‌شوند. انواع مکمل‌ها به طور کلی عبارتند از:

مکمل‌های عضله ساز
مکمل‌های چربی سوز
مکمل‌های افزایش انرژی

معرفی بهترین مکمل های بدنسازی
همان‌طور که گفتیم، مکمل‌ها انواع مختلفی دارد. در این قسمت می‌خواهیم بهترین و رایج‌ترین مکمل های بدنسازی برای اهداف مختلف را معرفی کنیم.

بهترین مکمل برای عضله سازی
عضله سازی و افزایش حجم خواسته‌ی بسیاری از ورزشکاران است. بهترین مکمل‌هایی که برای این هدف مصرف می‌شوند را در ادامه نام می‌بریم و درباره هریک توضیحی خواهیم داد.

پروتئین وی
پروتئین وی یکی از محبوب ترین پروتئین‌ها بین ورزشکاران و بدنسازان است و در واقع همان آب پنیر است. در گذشته ارزش غذایی این مایع کشف نشده بود و آن را دور می‌ریختند. اما حالا این مایع ارزشمند را به خاطر طعم ناخوشایند فرآوری کرده و بعد در اختیار افراد قرار می دهند.

پروتئین وی در طعم‌های مختلفی (توت فرنگی، وانیل و شکلاتی) وجود دارد. هنگام خرید این پروتئین به ترکیبات و افزودنی‌های آن توجه کنید. چرا که بعضی از این ویتامین‌ها دارای افزودنی‌های غیرمجاز و تقلبی هستند. پروتئین وی فواید زیر را می‌تواند داشته باشد:

کاهشِ فشار و قند خون
افزایش وزن بدون افزایش چربی
افزایش انرژی و بهبود عملکرد ورزشی
افزایش عضله‌سازی در ورزشکاران و بدنسازان
سرعت بالا در جذب به دلیل حل شدن پروتئین در آب و پی اچ پایین
زمان و مقدار دوز پیشنهادی پروتئین وی

۱۰ تا ۳۰ گرم، حداقل ۳۰ دقیقه قبل از تمرین
۱۰-۳۰ گرم بعد از تمرین

مکمل کراتین
کراتین یک ماده‌ای شبیه به اسید آمینه است و به طور طبیعی از اسیدهای آمینه گلیسین و آرژنین در بدن تولید می‌شود.

کراتین یکی از انواع مکمل بدنسازی است. این ماده به بهبود و تقویت عملکردهای مغزی منجر می‌شود. اگر بخواهید عضلات بزرگتر و حجیم‌تری داشته باشید. مسلما باید بیشتر ورزش کنید. ورزش بیشتر برابر با تحرک بیشتر و صرف انرژی بیشتر است. بنابراین با مصرف کراتین می‌توانید به مدت بیشتری ورزش کنید. برخی از فواید کراتین عبارتند از:

افزایش آب‌رسانی سلول‌ها
کمک به عضله‌سازی و چربی‌سوزی
بالا بردن سطح هورمون‌های آنابولیک
بهبود کیفیت‌ تمرینات، افزایش قدرت و عملکرد بیشتر

زمان و دوز مصرف مکمل کراتین

در هفته اول به صورت روزانه به مقدار ۲۰ گرم و از هفته‌های بعد روزانه به میزان ۱۰ گرم مصرف شود.

مکمل کازئین
کازئین، یک پروتئین باکیفیت و در‌دسترس و از مکمل‌های محبوب بدنسازان برای عضله‌سازی است. پودر پروتئینی کازئین که ورزشکاران مصرف می‌کنند، همان کازئین شیر است که از شیر برای تولید مکمل، جدا می‌شود و به‌صورت پودر درمی‌آید.

همچنین به‌عنوان یک مکمل پروتئینی، طیف کاملی از اسیدهای آمینه مورد نیاز برای ریکاوری پس از ورزش و تقویت قدرت را به عضلات می‌رساند؛ همچنین هضم این مکمل آسان و سریع است.

گینر
این نوع مکمل کالری بسیار بالایی دارد که در دو نوع گینر عضله‌ساز و گینر افزایش وزن وجود دارد. تفاوت این دو مکمل، به محتویات تشکیل دهنده آن‌ها و تاثیرشان روی فرد برمی‌گردد. در گینر افزایش وزن نسبت کربوهیدرات به پروتئین بیشتر است درحالی که در گینر عضله ساز نسبت پروتئین به کربوهیدارت غالب است. برخی از فواید گینر عبارت است از:

افزایش سرعت عضله سازی با گینر حجم
کاهش دوران ریکاوری با گینر حجم
کاهش آسیب‌دیدگی به عضلات و بدن با گینر
وجود ترکیبات مغذی برای بدن
زمان و دوز مصرفی گینر

صبح پس از بیدار شدن، پیش از تمرین و بلافاصله بعد از تمرین، زمان مصرف مکمل گینر است. مقدار مصرف حدود ۱۰ الی ۲۰ گرم در هر بار مصرف (حتما نیاز به مشورت مربی دارد).

بهترین مکمل های چربی سوز
دسته‌ای از مکمل‌ها تحت عنوان «چربی سوز» وجود دارند که بسیار پرطرفدار هستند و سازندگان آن‌ها ادعا دارند که این مکمل‌ها اثر چربی سوزی و کاهش وزن دارد. اغلب مکمل‌های چربی سوز با افزایش متابولیسم بدن، تحریک ترشح یک سری هورمون‌ها و کاهش اشتها، باعث مصرف انرژی و کالری می‌شوند.

هرچند گاهی اوقات مکمل‌هایی که در فروشگاه‌های نامعتبر به فروش می‌رسند، ممکن است که ناخالصی هم داشته‌باشند تا با کاهش وزن ناگهانی، باعث خوشحالی موقتی شما شوند. دقت کنید که اگر با مصرف یک مکمل، در مدت کوتاهی وزن زیادی کم کردید، این مکمل مشکوک است و باید مصرف آن قطع شود. در ادامه چند مورد از مکمل‌های شناخته شده برای چربی سوزی را معرفی می‌کنیم.

مکمل کافئین
کافئین (که در چای، قهوه و گیاه کاکائو وجود دارد) یک محرک طبیعی است که باعث هشیاری و بیداری شما می‌شود. مکمل‌های کافئین بین ورزشکاران و بدنسازان برای خاصیت انرژی‌زایی و چربی سوزی‌شان محبوب هستند. مکمل کافئین‌ می‌تواند به دلایل زیر تا حد کمی اثرات مثبتی برای کاهش وزن و چربی سوزی داشته باشد:

تحریک گرمازایی
سرکوب اشتها و کاهش موقت میل به خوردن
بالا بردن متابولیسم و سوخت‌وساز بدن
نکته اینجاست که در کوتاه مدت، کافئین می‌تواند متابولیسم را بالا برده و باعث چربی سوزی شود، اما پس از مدتی بدن شما نسبت به این مکمل مقاوم می‌شود. نکته مهم دیگر اینکه، حتی وقتی مکمل کافئین اثرگذار است، بازهم اثر چشمگیر و زیادی روی کاهش وزن ندارد.

مکمل چای سبز
چای سبز یک چای خوش طعم و دارای فواید چربی سوزی است که از آن در تولید قرص چای سبز استفاده می‌شود. قرص چای سبز با بالا بردن متابولیسم و سوخت و ساز بدن به چربی سوزی شما کمک می‌کند و به علت داشتن فلاونوئیدهای فراوان، اکسیداسیون چربی را هم بهبود می‌بخشند. همچنین اشتها و میل به غذاهای مختلف را کم می‌کند. بنابراین می‌توان این مکمل را در دسته مکمل‌های چربی سوز قرار داد.

هشدار مهم: قرص چای سبز را فقط و فقط از داروخانه و از برندهای معتبر تهیه کنید؛ هرگز در اینستاگرام یا عطاری‌ها به دنبال قرص لاغری نباشید چراکه ممکن است این قرص‌ها حاوی مواد ناخالص دیگری باشد که سلامتی شما را شدیدا تهدید کند.

مکمل ال – کارنتین (L-carnitine)
ال کارنیتین (یا نام دیگرش لووکارنیتین) یک ساختار اسید آمینه طبیعی است که بدن همه ما این ماده را به صورت طبیعی تولید می‌کند یا از طریق رژیم غذایی، و در نهایت به صورت مکمل خوراکی می توان آن را دریافت کرد.

این مکمل در دسته مکمل‌های چربی سوز قرار می‌گیرد و اگر دلیل علمی آن را می‌خواهید بدانید به این دلیل است: کارنیتین، اسیدهای چرب را به داخل میتوکندری منتقل می‌کند و به عنوان یک کوفاکتور برای اکسیداسیون اسیدهای چرب عمل می‌کند، بنابراین محققان استفاده از مکمل‌های ال_کارنیتین را برای کاهش وزن، در کنار رژیم غذایی کالری نقصان و ورزش پیشنهاد می‌کنند. به عبارت ساده تر، ال – کارنتین چربی را به انرژی تبدیل می‌کند!

توصیه همیشگی ما این است که پیش از مصرف هر مکملی از پزشک مشورت بگیرید و برای کاهش وزن، بیش از حد روی مکمل‌ها حساب باز نکنید.

مکمل CLA (سی ال ای)
مکمل CLA (یا اسید لینولئیک مزدوج) یک اسید چرب طبیعی است که در گوشت قرمز و محصولات لبنی (مثل کره، خامه و انواع پنیر) وجود دارد.

در صنعت مکمل‌های بدنسازی، همیشه ادعا می‌شود که مکمل CLA قادر است به کاهش وزن و چربی سوزی کمک کند اما مطالعات گسترده پژوهشگران روی کیس‌های انسانی چنین چیزی را اثبات نمی‌کند! در حقیقت این مکمل می‌تواند اثر ناچیزی برای چربی سوزی داشته باشد اما هرگز به عوارض آن نمی‌ارزد. عوارضی مثل مقاومت انسولینی، تصلب شرایین، مسمومیت کبدی و سندروم متابولیک.

بهترین مکمل افزایش انرژی
مکمل‌های افزایش انرژی یا همان انرژی زا، دسته‌ای از مکمل های بدنسازی هستند که ورزشکار برای انرژی و توان بیشتر و روحیه بهتر و استرس‌ کمتر، قبل از تمرین مصرف می‌کند. ماده اصلی اکثر این مکمل‌ها کافئین است و اغلب به شکل قرص یا پودر هستند.

این مکمل‌ها می‌توانند واقعا برای سلامتی کلی و کیفیت بهتر تمرین مفید باشند به شرطی که از داروخانه‌های معتبر تهیه شوند، اما همیشه بهترین کار این است که با پزشک مشورت کنید تا که خیال‌تان از بابت تداخل دارویی یا عوارض جانبی آن راحت باشد. در ادامه چند مکمل‌ انرژی‌زا برایتان نام می‌بریم.

مکمل بتا آلانین
یک اسید آمینه غیرضروری است که شما می‌توانید از طریق مواد غذایی مثل ماهی، گوشت پرندگان و گوشت قرمز به دست آورید. برخلاف تبلیغات زیاد برای انرژی‌زا بودن بتا آلانین، تحقیقات معدودی نشان داده که بتاآلانین ممکن است باعث به تاخیر افتادن خستگی، بالا رفتن مقاومت و استقامت عضله و همچنین عملکرد بهتر ورزشی شود. به همین دلیل این مکمل در دسته مکمل‌های افزایش انرژی قرار گرفته‌است!

مکمل کافئین
کافئین یک محرک است، به این معنی که فعالیت مغز و سیستم عصبی شما را افزایش می‌دهد. همچنین گردش مواد شیمیایی مانند کورتیزول و آدرنالین را در بدن بالا می‌برد. کافئین در دوزهای متعادل، می‌تواند به شما احساس شادابی، تمرکز و انرژی بیشتری بدهد.

مکمل پمپ
مکمل pump یا همان پمپ، مکمل دیگری برای افزایش انرژی است که معمولا بدنسازان پیش از تمرین، آن را مصرف می کنند. این مکمل شامل موادی مثل ال_سیترولین، بتائین بی‌آب و بتا آلانین است که روی جریان خون و استقامت عضلانی تاثیر مثبت دارد و خستگی را به تاخیر می‌اندازد. بنابراین نوعی مکمل افزایش انرژی یا انرژی زا به حساب می‌آید.