چربی ترانس چیست؟
چربیهای ترانس (trans fats) هنگام افزودن هیدروژن به روغنهای مایع گیاهی (عمل هیدروژنه کردن)، برای بالابردن نقطه ذوب آنها (جامد کردن) جهت افزایش طول عمر و پایداری شان به وجود میآیند.
چربیهای ترانس در روغنهای شیرینیپزی، روغن نباتی جامد، مارگارینها ، شیرینیجات غذاهای حاضری، غذاهای سرخ شده مثل پیراشکی و سیبزمینی سرخکرده ، و سایر غذاهایی که با روغنهای هیدروژنه ، پخته یا سرخ شدهاند، یافت میشوند.
اغلب چربیهای ترانس به صورت مصنوعی و هنگامی که تولیدکنندگان روغنهای مایع را به روغنهای جامد مانند روغن شیرینیپزی یا مارگارین تبدیل میکنند، تشکیل میشوند.
مقدار کمی چربی ترانس به طور طبیعی و عمدتا در غذاهای با منبع حیوانی یافت میشود.
در ابتدا تصور میشد که چربیهای ترانس، جایگزین سالمی برای چربیهای حیوانی باشند، زیرا از چربیهای اشباعنشده و عمدتا از روغنهای گیاهی به دست میآیند. اما دانشمندان بعدها دریافتند که این چربیها نه تنها سالم نیستند، بلکه هم کلسترول بد (LDL) را بالا میبرند و هم کلسترول خوب (HDL) را پایین میآورند، و به این ترتیب خطر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی را افزایش میدهند.
چربیهای ترانس غیر از تاثیر بر روی کلسترول خون، به علل دیگری برای قلب مضرند.
این چربی ها میزان تریگلیسریدها (چربی دیگر موجود در خون) را بالا میبرند. میزان بالای تریگلیسرید نیز در سخت شدن دیواره شریانها ( تصلب شرایین) که زمینه بیماری قلبی را فراهم میکند، موثر است.
چربیهای ترانس، میزان لیپوپروتئین a (نوعی کلسترول LDL ) را در خون افزایش میدهند که احتمالا به طور مستقل خطر بیماری قلبی را بالا میبرد.
چربیهای ترانس همچنین باعث ایجاد التهاب در دیواره عروق میشوند و از این راه نیز در ایجاد پلاکهای چربی و انسداد رگهای خونی قلب نقش دارند.
بنابراین برای حفظ سلامت قلب، باید میزان مصرف چربیهای ترانس را به حداقل برسانید.
اگر روی برچسب غذایی، کلمه روغن هیدروژنهشده یا روغن شیرینیپزی ذکر شده بود، باید دانست که آن غذا حاوی چربی ترانس است