اثر تداخلی ویتامین ها بر یکدیگر

اثر تداخلی ویتامین ها بر یکدیگر

اسید فولیک

کمبود آن در کارکرد ویتامین۱۲ B اثر منفی دارد اگر دریافت نیاسین کاهش یابد فعال سازی فولات نیز کم می شود. مصرف ویتامین C باعث حفظ ذخایر فولات بدن می شود، مضافا دفع ادراری فولات را کاهش می دهد.

مصرف هم زمان فولیک اسید و ویتامین B12
مصرف بیش‌ازحد فولیک اسید می‌تواند کمبود ویتامین B12 را پنهان کند و تشخیص عوارض عصبی را به تأخیر بیندازد. این مسئله برای گیاه‌خواران یا افراد مسن که در معرض خطر کمبود B12 هستند، اهمیت بیشتری دارد.

▪ اسیدهای چرب امگا – ۳

با اسیدهای چرب امگا-۶ تداخل جذب دارند و افزایش مصرف انواع روغن های غنی از امگا-۶ موجب می شود تا جذب اسید های چرب امگا-۳ کاهش یابد. استفاده از مکمل های ویتامین E، پراکسیداسیون اسیدهای چرب ضروری را در بافت ها کم می کند.

▪ آهن

با کلسیم، مس، منگنز، ریبوفلاوین، ویتامین A، B۶، E، ویتامین C و روی تداخل و برهم کنش دارد وکلسیم جذب آهن دو و سه ظرفیتی را کاهش می دهد؛ مس اگر زیاد دریافت شود جذب آهن را مختل و اگر کم دریافت شود به کارگیری آهن را نیز مختل می کند، منگنز نیز جذب آهن را کاهش می دهد. کمبود ریبوفلاوین جذب آهن را کم کرده و با تأثیر بر متابولیسم آن موجب کم خونی می شود. کمبود ویتامین A، حرکت آهن از ذخایر و مصرف آن در بدن را مشکل می سازد در ضمن سطوح پلاسمایی آهن افت می کند. ویتامین B۶ نیز در صورتی که کمتر از مقادیر مورد نیاز دریافت شود در متابولیسم آهن نیز اثر منفی دارد، ویتامین C جذب آهن را به شدت بالا می برد و تأثیر ممانعت کننده های آهن همچون فیتات را خنثی و به کار رفتن ذخایر آهن را در بافت ها بهبود می بخشد. مصرف منابع غنی از روی یا مکمل های آن موجب می شود جذب آهن کم شود.

▪ پتاسیم

منیزیم برهم کنش دارد و کمبود منیزیم موجب افزایش دفع پتاسیم می شود.

▪ تریپتوفان

اگر همراه با مکمل های پروتئینی مصرف شود مقدار تریپتوفان مغز را کاهش می دهد، زیرا برخی اسیدهای آمینه غذاها برای انتقال به مغز با تریپتوفان رقابت می کنند. مصرف همزمان کربوهیدرات با مکمل های تریپتوفان، مقدار تریپتوفان مغز را کاهش می دهد، زیرا ترشح انسولین در پاسخ به حضور کربوهیدرات، موجب بهبود انتقال این اسیدهای آمینه به خارج از جریان خون می شود، بنابراین برداشت مغزی تریپتوفان بهبود می یابد.

▪ تیامین

کمبود منیزیم باعث می شود در روند تولید تیامین پیروفسفات اختلال ایجاد شود، وجود ویتامینC در دستگاه گوارش از غیر فعال کردن تیامین توسط پلی فنل ها جلوگیری می کند. کمبود اسید فولیک نیز جذب تیامین را کاهش می دهد.

▪ روی

مقدار زیاد مصرف کلسیم جذب روی را کاهش می دهد. مس و اسید فولیک نیز جذب آن را کم می کنند. اگر نسبت آهن به روی در رژیم غذایی بیشتر از ۱ به ۲ باشد جذب روی مختل می شود. مصرف سیستئین و هیستیدین موجب بهبود جذب روی می شود. کمبود دریافت ویتامین B۶ مقدار روی را در پلاسما کاهش داده و جذب آن را نیز مختل می کند. مکمل ویتامین E به نظر می رسد که بروز کمبود روی را سرعت می بخشد.

▪ ریبوفلاوین

وجود نیاسین کافی نقش مهمی را در فعال سازی ریبوفلاوین دارد.

▪ سلنیم

کمبود ویتامین C باعث می شود به کارگیری سلنیم مختل شود، مصرف مکمل این ویتامین جذب سلنیت سدیم را کم می کند. در صورتی که بدن دچار کمبود ویتامین E باشد نیاز به سلنیم افزایش می یابد.

▪ کارنیتین

کمبود ویتامین C نیاز به کارنیتین را افزایش می دهد.

▪ کروم

مصرف کربنات کلسیم باعث کاهش جذب کروم می شود. در ضمن کمبودآهن در وعده غذایی، جذب کروم را بهبود می بخشد و هرچقدر درصد اشباع ترانسفرین با آهن بیشتر باشد انتقال و نگهداری کروم بیشتر می شود.

▪ کلسیم

مصرف زیاد منیزیم جذب کلسیم را کاهش می دهد و کمبود آن نیز موجب هیپوکلسیمی می شود. مصرف بیشتر از دو گرم فسفر در روز نیز مقدار دفع ادراری آن را کاهش می دهد. دریافت زیاد پروتئین دفع ادراری کلسیم را زیاد می کند. افزایش مصرف نمک و فرآورده های حاوی سدیم نیز دفع ادراری آن را افزایش می دهد. مصرف مکمل ویتامین D باعث خواهد شد تا جذب کلسیم زیاد و دفع آن از ادرار کم شود. مصرف روی به میزان بیشتر از ۱۴۰ میلی گرم در روز جذب کلسیم را کاهش می دهد.

▪ فلوئور

مصرف همزمان کلسیم جذب فلوئور را کاهش می دهد.

▪ مس

با کادمیوم، آهن، مولیبدن، ویتامین B۶ و روی، برهم کنش دارد. مس در جذب و کاربرد کادمیوم اختلال می کند مولیبدن موجب افزایش دفع ادراری آن شده و کمبود ویتامین B۶ ، جذب مس را کم می کند. مصرف بیش از ۸۰ میلی گرم روی در روز موجب کم شدن جذب مس می شود.

▪ منگنز

آهن، مس و کلسیم، جذب منگنز را کاهش می دهد و مصرف همزمان با ویتامینC موجب افزایش زیست فراهمی منگنز می شود.

▪مولیبدن

این ماده مغذی با در صورتی که با منابع غذایی غنی از مس مصرف شود می تواند با متابولیسم مولیبدن تداخل کند.

▪ نیاسین

تریپتوفان پیش ساز سنتز آن است،کمبود ریبوفلاوین می تواند موجب شود تا سنتز نیاسین مختل شود. کمبود ویتامین B۶ نیز تأثیری مشابه با کمبود ریبوفلاوین دارد زیرا هردو ویتامین به عنوان کوفاکتور ضروری در سنتز آن هستند.

▪ ویتامین B۱۲

مصرف قرص های کلرید پتاسیم که به آرامی در طول دستگاه گوارش باز می شوند جذب ویتامین B۱۲ را کم می کند. اگر همزمان با وجود بیماری کم خونی هماتولوژیک ناشی از کمبود B۱۲، مقدار زیادی فولات مصرف شود موجب می شود علایم آن باوجود بیماری مخفی بماند.

▪ ویتامین B۶

وجود نیاسین در فعال کردن آن بسیار مؤثر است ریبوفلاوین نیز اثر مشابهی دارد. کمبود ویتامین C دفع ادراری آن را افزایش می دهد. روی نیز در تبدیل آن به شکل های فعال B۶ نیز نقش دارد.

▪ ویتامین A

با ویتامین C، E و روی برهم کنش دارد. ویتامین C احتمالاً می تواند در کاهش علایم مسمومیت با ویتامین A مؤثر باشد. ویتامین E جذب و ذخیره کردن ویتامین A را افزایش می دهد و از سمیت مقادیر بالای ویتامین A را می کاهد. کمبود روی نیز باعث اختلال در متابولیسم این ویتامین می شود.

ویتامین A و ویتامین D
ویتامین A و ویتامین D هر دو ویتامین‌های محلول در چربی هستند و مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند به مشکلات جدی مانند مسمومیت منجر شود. اگرچه این دو ویتامین نقش‌های متفاوتی در بدن دارند، اما مصرف همزمان آن‌ها در دوزهای بالا می‌تواند باعث افزایش فشار بر روی کبد شود. بهتر است این ویتامین‌ها را به طور جداگانه و مطابق با نیاز بدن مصرف کنید.

▪ ویتامین C
مقدار زیاد آهن، ویتامین C خون را از طریق افزایش اکسیداسیون و ازدیاد دفع ادراری آن کاهش می دهد.روی نیز متابولیسم و به کارگیری ویتامین A را مختل می کند.

ویتامین C و ویتامین B12
ویتامین C و ویتامین B12 هر دو ویتامین‌های محلول در آب هستند و نقش‌های مهمی در سلامت سیستم ایمنی و انرژی بدن دارند. اما مصرف مقدار زیادی ویتامین C می‌تواند جذب ویتامین B12 را در بدن کاهش دهد. برای جلوگیری از این مشکل، می‌توانید ویتامین C را در وعده‌ای جدا از ویتامین B12 مصرف کنید تا هر دو ویتامین به درستی جذب شوند.

▪ ویتامین D

با ویتامین های E، منیزیم، کلسیم و فسفر اثر تداخلی دارد

مصرف هم زمان ویتامین A و ویتامین D
مصرف بیش‌ازحد ویتامین A می‌تواند جذب ویتامین D را کاهش دهد و سلامت استخوان‌ها را به خطر بیندازد. همچنین، دوز بالای هر دو ممکن است خطر مسمومیت را افزایش دهد و علائمی مانند تهوع، سردرد یا افزایش کلسیم خون ایجاد کند.

▪ ویتامین E

مصرف زیاد آهن، مس و اسیدهای چرب ضروری نیاز به ویتامین E را افزایش می دهد. کمبود روی مقدار این ویتامین را در خون کاهش می دهد، در صورت بروز کمبود سلنیوم نیاز به مصرف مکمل ویتامین E زیاد می شود، ویتامین C توکوفرول اکسید شده را احیا کرده و به شکل فعال توکوفرول برمی گرداند، در نتیجه این فرآیند ذخایر ویتامین E را بهبود می بخشد.

مصرف هم زمان ویتامین E و ویتامین K
دوزهای بالای ویتامین E می‌تواند عملکرد ویتامین K در لخته‌سازی خون را مختل کند و خطر خونریزی را افزایش دهد، به‌ویژه برای کسانی که داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنند.

▪ ویتامین K

با کلسیم، ویتامین K و A برهم کنش دارند. مقادیر زیاد کلسیم یا افزایش نسبت دریافت آن در برنامه غذایی از ۱ به ۲ می تواند وضعیت ویتامین K را مختل کند. اگر مکمل ویتامین E در روز بیشتر از ۱۲۰۰ میلی گرم مصرف شود جذب و فعالیت ویتامین K را مختل کند. ویتامین A اگر به مقدار زیاد مصرف شود جذب ویتامین K را کاهش خواهد داد.

چه زمانی نباید مکمل‌ها را مصرف نمود؟

برخی مکمل‌های غذایی ممکن است با داروهای تجویز شده برای بیماران تداخل داشته باشند. ضمنا، اثر بخشی برخی مکمل‌ها همراه با موادی چون قهوه کاهش می‌یابد. از این رو باید قبل از دریافت هر نوع مکمل نسبت به مناسب بودن مصرف آن با شرایط فردی با پزشک مشورت نمود.

کلسیم: با آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین تداخل دارد. لذا مکمل کلسیم نباید همزمان با این داروها مصرف شود.

مصرف همزمان لبنیات یا غذاهای حاوی کلسیم به علت ایجاد ترکیب پیچیده نامحلول با تتراسایکلین باعث کاهش جذب این دارو می‌شوند.

از این رو توصیه می‌شود مکمل کلسیم و منابع کلسیم به فاصله 1 تا 3 ساعت بعد از خوردن تتراسایکلین مصرف شود.

روغن ماهی: ممکن است اثر داروی وارفارین را مختل کند. وارفارین داروی ضد انعقادی است که برای مبتلایان به مشکلات انعقادی تجویز می‌شود.

همچنین مصرف مقادیر زیاد غذاهای غنی از ویتامین K می‌تواند اثرات ضد انعقادی وارفارین را مهار کند.