پروتئین مصرف شده (گرم)
PER(PROTEIN-EFFICIENCY RATIO)=————————–
افزایش وزن (گرم )
درجه شیمیایی :
درجه شیمیایی ا زفرمول زیر تبعیت میکند
میلی گرم آمینو اسید در یک گرم پروتئین نمونه
درجه شیمیایی=——————————————————–*100
میلی گرم آمینو اسید در پروتئین معیار
ایراد عمده امتیاز شیمیایی در مقایسه روش PERو BVاین است که این روش قادر نیست میزان میزان مسمومیت زایی پروتئین مورد آزمایش را نشان دهد در حالیکه در روش های دیگر از تغدیه حیوان استفاده میکنند
لیزین اسیدآمینه گوگرد دار (سیستین و متیونین )و تریپتوفان مهمترین اسیدهای آمینه محدود کننده هستند که در محاسبه امتیاز شیمیایی نیاز به اندازه گیری دارند
یکی دیگر از روش های ارزش کیفی پروتئین ها :
ارزش بیولوژیکی BIOLOGIC VALUEمی باشد .
BV نشان دهنده پروتئین هضم و جذب شده از غذا میباشد که بوسیله بدن مورد استفاده قرار گرفته است و ادرار ترشح نشده است
در نتیجه این روش وسیله ای برای آگاهی نسبت به میزان کارایی نگهداری پروتئین مصرفی و تبدیل آنها بافتهای بدن میباشد .
نیتروژن ذخیره شده در بدن
BV=———————————————-نیتروژن جذب شده
نیتروژن رژیمی –(نیتروژن ادراری+ نیتروژن مدفوع )
BV=——————————————————–
نیتروژن رژیمی –نیتروژن مدفوع
پروتئین با ارزش بیولوژیکی 70 یعنی 70% نیتروژن موجود غذا در بدن میماند یا بیشتر چنانچه کالری کافی باشد میتواند رشد بدن را تامین نماید
نیتروژن ادرار در آمینو اسیدهایی جذب شده ای که امین گری شده اند به دست میآید و نیتروژن مدفوع ازنیتروژن جذب نشده به علاوه مقدار نیتروژنی که از دیواره لوله گوارش یا آنزیمهای گوارش بدون هضم و جذب جداشده اند تشکیل میشود
ارزش بیولوژیکی فقط بر مبنای مقدار نیتروژن جذب شده محاسبه میگردد یعنی تفاوتی که پروتئینها از نظر قابلیت هضم با یکدیگر دارند د این اندازه گیری محسوب نمی شود
ارزش بیولوژیکی
<کازئین=گوشت گاو=ماهی <برنج<شیر<تخم مرغ
75 75 75 86 93 100
گلوتن گندم<آرد بادام زمینی<آرد کنجاله پنبه<ذرت
44 56 60 72
نسبت کفایت پروتئین :
NPU=ضریب هضم *BV
ضریب هضم پروتئینها بر مبنای اختلاف بین نیتروژن غذا و و نیتروژن مدفوع به طور متوسط 92%میباشد
ضریب هضمی پروتئین
میوه<شیر=گوشت ماهی=تخم مرغ
85 97
ریشه گیاهان<آرد جو<حبوبات و بادام<برنج
74 76 78 84
ازت باقی مانده
NPU=—————–
ازت مصرفی
یک نکته:
ویتیلین و فسفوویتینین پروتئینهای فسفر دار زرده تخم مرغ میباشند و اوواآلبومینو آویدین پروتئینهای موجود در سفیده تخم مرغ میباشند آویدین مانع جذب بیوتین میشود
روشهای تعیین مرغوبیت پروتئین :
1:تفاوت بین ازت مصرفی و ازت دفعی
2:افزایش وزن بدن نسبت به پروتئین دریافتی
3:اندازه گیری بعضی از آنزیمهای کبدی
منشا نیتروژن ادرار و مدفوع :
نیتروژن درونی که از تجزیه بافتها بدست میآید
نیتروژن بیرونی که نتیجه جذب و هضم آمینو اسیدهایی است برای ساختن یا ترمیم بافتهای اضافی بوده اند
نیتروژن حاصل از ترکیبات ضروری بدن
دلایل وجود نیتروژن بیرونی در ادرار
1:در صورتی که پروتئین غدا از پروتئین مورد نیاز بدن بیشتر باشد
2:در صورتی که مقدار کالری غذا برای تامین نیاز بدن کفایت نکند
در صورتی که مقدار آمینو اسیدهای ضروری موجود در پروتئین کافی نباشد
منشا نیتروژن مدفوع :
نیتروژن نسبتا ثابت و کمی در مدفوع ظاهر میشود که حدود 8% کل نیتروژن کل مصرفی است و این مقدار با منبع نیتروژن تغییر میکند
نیتروژن مدفوع نشان می دهد که مقداری از غذا هضم نشده است .
چنان چه نیتروژن غذا برابر با نیتروژن دفعی باشد موجود در تعدل نیتروژن است و نشان میدهد که پروتئین مصرفی برای ترمیم و تعویض بافتها ی بدن کافی ست . ولی در این حالت رشد یا افزایش در بافتها صورت نمی گیرد در دو حالت چنین اتفاق می افتد :
1:سگ های بالغی که کمترین مقدار مورد نیاز بدن را دریافت می کنند
2:میزان نیتروژن غدا از حد اقل مورد نیاز بیشتر است ولی منجر به رشد نمی شود
یک نکته تما م ازت بدن از راه متابولیسم مواد غذایی تامین میشود و از راه تنقس هیچ ازتی به بدن نمیرسد
تعادل نیتروژن
نکات مهم در باره آلبومین .گلوبومین و آمینو اسیدها :
میزان آلبومین پلاسما نمودار ذخایر پروتئینی متحرک بدن است مقدار گلوبولین پلاسما (یکی از پروتئینهای مهم خون )در کمبود تغذیه ای (پروتئینی) تغییر نمی کند ولی میزان آلبومین کاهش می یابد
پروئینهای متحرک بدن عبارتند از پروتئینهای کبد –عضلات مخطط معده پوست (پروتئین مغز در تغییرات مقاوم است )
ذخایر متحرک پروتئین 25 درصد از کل پروتئین بدن را تشکیل میدهند و مخازن آمینو اسیدها تقریبا 0.5گرم نیتروژن را به ازای هر کیلو گرم وزن بدن میباشد قسم عمده پروتئینهای پلاسما توسز کبد ساخخته میشوند و غفط ایمونو گلوبینها و igM که در سیستم ایمنی بدن دخالت دارند به وسیله کبد سنتز نمیشوند این ترکیبات بوسیله پلاسما سل ها و ماکروفاژها سنتز تولید میشوند (ایمونو گلو بین G (igG)به دلیل کوچک بودن زیاد میتواند از جفت عبو نماید .
پروتدین بنس جو نیز از یک زنجیره سبک ایمنو گلوبین تشکیل شده است
-کبد در ساخت آلبومین لیپوپروتئین فاکتورهای خونی و گلوبولینها دخالت دارد شایان ذکر است که گلوبولینها در نقل و انتقال مواد مختلف در خون نقش دارند مثلا CBGیا ترانس کورتین ناقل کورتیزول است
از گلوبولینهای دیگر میتوان SHBG , TBG نام برد
تعویض پروتئینها یا آمینو اسیدها در روده کبد و لوزالمعده خیلی سریع انجام میگیرد ولی این عمل در کلاژن و عضلات با نیمه عمری حدود چند صد روز صورت میگیرد نیمه عمر کل پروتئین بدن حدود 80 روز است
-انسولین سبب تحریک برداشت آمینو اسید به وسیله سلولهای عضلات و استرادیول سبب افزایش برداشت آمینو اسید در رحم میشود هورمون رشد و آدرنالین (اپی نفرین )میزان مصرف آمینو اسیدها را در بدن افزایش میذهد
عدم تعادل آمینو اسیدهای غذایی باعث افزایش مقدار اسید در پلاسما میشود و به نظر میرسد عدم تعادل در عبور آمینو اسیدها به داخل سلول و نیروی آن برای سنتز پروتئین بافتها جلوگیری شود
16 درصد هر پروتئین از نیتزوژن تشکیل شده است
1
6.25*100
————–= شاخص پروتئین یا کژلدال
16
بعضی از اعمال آلبومین :
انتقل بسیلری از مواد از جمله اسیدهای چرب هورمونهای استروئیدی(آلدسترون )کلسیم مس مقداری تریپتوفان پلاسما و برخی داروهای مثل آسپیرین و پنی سییلن G
تنظیم فشار اسمزی (حدود 60 درصد از پروتئین های پلاسما را آلبومین تشکیل میدهد )
به عموان ذخیره آمینو اسیدها ی بسیاری از سلولها
به عنوان آمینو اسید گیلیکوژنیک مهم که در گرسنگی به وسیله کبد به گلوگوز تبدیل میشود
حامل بیلی روبین غیر کنژوکه (قسمت اعظم بیلی روبین به صورت غیر کنژوکه میباشد )
انواع همو گلوبین
هموگلوبین رویانی مانند E
هموگلوبین جنینی یا F
هموگلوبینهای بالغین مانند A-A2
کمتر از 2درصد هموگلوبینهای موجود در گلوبول قرمز به شکل غیر آنزیمی باگلوکوز پیوند کووالانسی بر قرار میسازد که به این هموگلوبین هموگلوبین گلیکوزه یا A1cمی گویند . هرچه مقدار قند خون بیشتر باشد در صد هموگلوبین A1cنیز افزایش می یابد و اندازه گیری این نوع همو گلوبین در بیماران دیابتی فاکتور مهمی برای ارزیابی وضعیت کنترل قند خون در این بیماران در گئشته میباشد
نکته اسید آمینه گلایسین در سنز HEMEدخالت دارد
هاپتوگلوبین :
هاپتو گلوبین یک گلیکو پروتئینموجود در در پلاسما است که با اتصال به هموگلوبین خارج گلوبولی مانع عبور آن از گلومرهای کلیه میشود .
به عبارتی دیگر هاپتو گلوبین ناقل هموگلوبین در پلاسما است
هضم پروتئین ها :
اگر چه هضم روتئین از معده آغاز میشود ام قسمت اعظم آن در پروگزیمال روده باریک هیدرولیز میشود .پپسین موخد در معده یک اندوپپتیداز غیر اختصاصی بوده که پروتئینها را به پپتیدهای کوچکر میشکند .پیش آنزیمهای موجود در ترشحات پانکراس هنگامی که وارد روده شوند بوسیله انتروکیناز مترشحه دئودنوم غعال شده و سپس ترپسین به فعال کردن بیشتر خود و سایر آنزیمها ادامه میدهد .
نتیجه هضم نهایی داخل لمنی مقدار اسیدهی آمینه آزاد است .ام بطور عمده پپتیدهای کوچک میباشد .
حضور الاستاز هم باعث میشود پیوندهای داخلی پروتئینها شکسته شود .
اسید نوکلئیک هم بوسیله آنزیمهای اختصاصی دیگر ریبونوکلئاز و دزوکسی ریبونوکلئاز شکسته میگردند حال اسیدهای آمینه آزاد از جداره روده کوچک میتوانند از جداره روده کوچک جذب شوند در حالیکه پپتیدهای بزرگ توسط آنزیمهای لبه
مسواکی BRUSH BORDER شکسته میشوند در حالیکه پپتیدهای بزرگتر در لبه مسواکی شگسته میشوند دی پپتیدها به داخل انتروسیتها جذب شده و توسط پپتیداز داخل سلولی شکسته میشوند .
جذب آمینو اسیدها یک روند فعال و وابسته به به انرژی است که دقیقا به انتقال سدیم مربوط است.
در واقع این طور تصور میرود که مکانیزم های آدنوزین تری فسفاتازیک شیب(گرادیان) حمل به آنتروسیتها ایجاد میکنند .حاملهای مختلفی برای انواع مختلف اسیدهای آمینه بکار گرفته میشود .
اسیدهای آمینه .آنتروسیتهای روده کوچک را از طریق چرخه باب ترک میکنند .مقداری از آنها ممکن است برای ترمیم و یا تولید انرژی توسط انتروسیدها بکار میروند .