بدلیل اینکه این بیماری در بدنسازان رایج می باشد من این مطلب پزشکی کامل را جهت اطلاع شما عزیزان در این سایت گذاشته شده است.
بیماری واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه در 10درصد مردان بالغ مشاهده می گردد و شایعترین عامل ناباروری مردان می باشد و تنها درمان قطعی آن جراحی می باشد. نوع شدید یا درجه 3 آن معافیت دائمی پزشکی از خدمت سربازی خواهد داشت.
بیماری واریکوسل چیست؟
واریکوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایعترین بیماری مردان پس از بلوغ می باشد و 10درصد مردان بالغ به آن مبتلا می باشند. واریکوسل شایعترین عامل ناباروری مردان می باشد. سن شروع بیماری معمولا در زمان بلوغ و یا بلافاصله پس از بلوغ می باشد ولی در سن کمتر یا سن بالا نیز ممکن است ایجاد گردد.
عامل ایجاد بیماری واریکوسل چیست؟
بیماری واریکوسل با واریسی شدن و گشادشدن عروق وریدی (سیاهرگهای) بیضه ظاهر می گردد که در دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم بندی می گردد. در نوع اولیه، هیچ عامل ایجادکننده مشخصی وجود ندارد، گرچه تئوری اشکال در دریچه های لانه کبوتری وریدهای بیضه، طولانی بودن مسیر این وریدها و احتمال اثر فشاری سایر عروق و احشاء شکمی مطرح می باشد ولی هنوز علت مشخصی برای آن ثابت نشده است. این نوع عامل عمده واریکوسل است و 90درصد در سمت چپ می باشد. نوع ثانویه که بدنبال وجود عامل مشخص ایجادکننده انسداد در عروق داخل شکم ایجاد می گردد درصد کمی از واریکوسل ها را شامل میشود و علت ایجادکننده آن غالبا توده های شکمی، بخصوص تومورهای بدخیم می باشد که تشخیص آن مهم و حیاتی است.
علاوم بیماری واریکوسل چیست؟
بیمار ممکن است با شکایت بزرگی، یا عدم تقارن بیضه ها، یا درد بیضه، و یا پس از ازدواج، با ناباروری مراجعه کند. ولی شایعترین فرم آن، بدون علامت، و بطور اتفاقی، حین معاینه، متوجه آن می گردند. درمعاینه، بزرگی و تورم عروق بیضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و درحالت ایستاده، و یا افزایش فشار شکمی تشدید می یابد و در حالت خوابیده از بین می رود (درصورتیکه تورم عروق درحالت خوابیده از بین نرفت، بایستی به نوع ثانویه آن شک کرد.)
افتراق واریکوسل ازنظر شدت بیماری:
بیماری واریکوسل ازنظر شدت به 3 درجه تقسیم بندی می گردد. در نوع درجه 1 اتساع عروق فقط حین فشار شکمی در لمس توسط پزشک قابل لمس، و تشخیص می باشد. در نوع درجه 2 با فشار شکمی، اتساع عروق، قابل مشاهده می گردد. و در نوع درجه 3 حتی بدون فشار شکمی، اتساع عروق، درحالت ایستاده قابل مشاهده می باشد. لازم به ذکر است نوع درجه 3 آن ازنظر قانون خدمت سربازی در ایران معافیت دائم و انواع درجه 1 و 2 معافیت از رزم خواهد داشت.
چه بیماری احتیاج به درمان دارد؟
همانگونه که گفته شد 10درصد مردان پس از سن بلوغ درجاتی از واریکوسل دارند ولی همه آنها احتیاج به درمان ندارند. اگر واریکوسل برای فرد، عارضه ای ایجاد کند لازم است درمان انجام گردد. درغیراینصورت احتیاج به درمانی نیست.
عوارض واریکوسل چیست؟
عوارض واریکوسل شامل ایجاد درد، آتروفی (کوچک شدن سایز و نرم شدن قوام بیضه) و ناباروری می باشد. درد ناشی از واریکوسل دردی با کیفت احساس سنگینی، که با فعالیت و ایستادن تشدید یافته و با استراحت بهبود می یابد.
آیا بیمار مبتلا به واریکوسل بدون عارضه احتیاج به پیگیری دارد؟
بلی؛ همانگونه که گفته شد اگر واریکوسل عارضه ای ایجاد نکند احتیاج به درمان نیست. ولی لازم است بیمار بصورت ماهانه، خود را معاینه کند. و درصورت کوچک شدن سایز بیضه، و یا تغییر در قوام آن، لازم است توسط پزشک معاینه شود.
همچنین اگر بیمار مبتلا به واریکوسل ازدواج نکرده و یا خواستار داشتن فرزند دیگری در آینده می باشد، بایستی هر 6 ماه با آزمایش اسپرم، ازنظر باروری بررسی گردد و درصورت شروع تقییرات و ضعیف شدن نطفه احتیاج به درمان دارد.
آیا درمان دارویی برای واریکوسل وجود دارد؟
جواب: خیر.
درمان واریکوسل فقط اقدامات مداخله گرانه (غیردرمان خوراکی یا دریافت دارو ازطریق تزریق) می باشد. در ساده ترین روش تزریق مواد ایجادکننده انسداد عروق از طریق پوست بداخل وریدهای بیضه مبتلاست که این روش درصد موفقیت کمتر و عارضه درد مزمن و یا هیدروسل بیشتری می باشد.
روشهای جراحی واریکوسل چیست؟
جراحی واریکوسل یا به اصطلاح پزشکی واریکوسلکتومی اقدام به بستن وریدهای بیضه مبتلا می باشد که پس از انسداد این وریدها بتدریج بدلیل عدم حرکت خون، وریدهای مسدود شده کوچک شده و از بین می رود و واریکوسل برطرف می گردد. این اقدام از طریق برش کوچکی بر روی پوست شکم به طول 4-2 سانتیمتر قابل انجام است.
روشهای جدید جراحی واریکوسلکتومی چیست؟
روشهای جدید واریکوسلکتومی یکی انسداد عروق از طریق کاتتریزاسیون وریدی و انسداد عروق مبتلا است. که هزینه آن بالاست و درصد موفقیت آن بالا نیست ولی بصورت سرپایی و با کمترین درد انجام می گردد.
روش لاپاروسکوپی(laparoscopic varicocelectomy) که امتیاز آن برش کوچکتر و بزرگنمایی حین جراحی، ولی بدلیل عدم دسترسی جراح به وریدهای فرعی، احتمال عود واریکوسل بیشتر است و همچنین سه برش بر روی پوست بجای یک برش انجام می گیرد.
روش میکروسرجری(microsurgical varicocelectomy) که به عقیده بسیاری بهترین روش جراحی واریکوسلکتومی می باشد. امتیازات آن بزرگنمایی حین جراحی و دسترسی به تمامی وریدهای فرعی می باشد ولی مدت زمان جراحی طولانی تر می گردد و ازنظر تکنیکی نیز مشکل می باشد
امتیازات روش میکروسرجری نسبت به روش معمولی واریکوسلکتومی چیست؟
در روش میکروسرجری با توجه به استفاده از میکروسکوپ حین جراحی و بزرگنمایی جراح، قادر است با دقت بیشتر وریدها را از شریان ( سرخرگ ) و عروق لنفاتیک ( عروق برنده آب ) جدا کند و فقط وریدها را مسدود نماید.
همچنین وریدهای با سایز کوچک را که استعداد واریسی شدن در آینده دارد و منشاء عود واریکوسل درآینده خواهد بود. در روش جراحی معمولی قابل تشخیص نمی باشد درحالیکه در روش میکرسرجری بدلیل بزرگنمایی 6-4 برابر توسط میکروسکوپ، جراح قادر است این وریدهای کوچک را نیز مشاهده کند و از عروق لنفاتیک و شریان مجزا نماید و مسدود کند.
در نتیجه شانس عود واریکوسل در این روش بسیار کمتر و حدود نیم درصد ( یعنی موفقیت 5/99 درصد ) می باشد همچنین بدلیل قابلیت بهتر در تمایز شریان و لنفاتیک و حفظ آنها احتمال آتروفی بیضه بدنبال جراح و یا ایجاد هیدروسل ( آب آوردگی بیضه ) بسیار نادر می باشد.
آیا واریکوسلکتومی عارضه ای دارد؟
درجواب بایستی گفت که هر اقدام پزشکی احتمال عارضه دارد همانگونه که عدم درمان واریکوسل نیز احتمال بروز عارضه دارد.
عوارض واریکوسلکتومی شامل:
1- احتمال عود واریکوسل که در روش معمولی و سنتی واریکوسلکتومی 25% – 5% ذکر شده و در روش میکروسرجری نیم درصد می باشد.
2- ایجاد هیدروسل ( آب آوردگی بیضه ) که احتمال آن در روش معمولی جراحی واریکوسلکتومی 15- 5 درصد و در روش میکروسرجری بسیار نادر گزارش شده است.
3- عارضه سوم احتمال آتروفی بیضه که در روش جراحی معمولی کمتر از 3% و در روش میکروسرجری بسیار نادر گزارش شده است
آیا عمل جراحی واریکوسلکتومی منجر به معلولیت یا ناباروری می گردد؟
این سؤالی است که بسیاری از بیماران قبل از جراحی سؤال می کنند و درجواب بایستی گفت که عمل واریکوسلکتومی جهت درمان یا جلوگیری از ناباروری انجام می گردد و خود منجر به ناباروری نمی گردد و پس از جراحی نیز فرد می تواند به فعالیتهای عادی روزمره و انجام ورزش و کار بطور معمول و قبل از جراحی بازگردد. لذا معلولیتی ایجاد نمی کند.
انواع واریس بیضه یا بیماری واریکوسل چیه؟
خود واریس بیضه یکی از انواع واریس است. در جدول زیر، فهرستی از انواع بیماریهای واریکوسل در سنین مختلف را برای شما قرار دادهایم. همچنین این موارد را به طور گستردهتر در ادامهی جدول توضیح دادهایم:
انواع واریس بیضه
توضیح
واریس بیضه در کودکان
این بیماری معمولاً در دوران بلوغ ایجاد میشود، اما میتواند زودتر هم رخ دهد. در بیشتر پسران، واریس در بیضه سمت چپ رخ میدهد.
واریس خفیف بیضه یا واریکوسل گرید ۱
خفیفترین نوع است و قابلمشاهده نیست. اگر پزشک از مانور والسالوا استفاده کند، میتواند آن را احساس کند.
واریس بیضه گرید ۲
نمیتوان تورم رگها را مشاهده کرد اما قابللمس است.
واریکوسل شدید یا واریس بیضه درجه ۳
شدیدترین حالت واریس است. علائم دردناکی دارد و قابلمشاهده است.
واریس بیضه سمت چپ
در ۸۵ درصد موارد، واریس رگهای بیضه در سمت چپ رخ میدهد.
واریس بیضه سمت راست
واریکوسل سمت راست ممکن است نشاندهنده انسداد رگهای شکمی باشد.
همه چیز درباره واریکوسل varicocele
تاثیر ورزش بر واریکوسل
ورزش می تواند تاثیرات مختلفی بر واریکوسل داشته باشد. برخی از این تاثیرات مثبت و برخی دیگر منفی هستند.
تاثیرات مثبت ورزش بر واریکوسل
افزایش جریان خون: ورزش باعث افزایش جریان خون در سراسر بدن می شود، از جمله در بیضه ها. این امر می تواند به بهبود عملکرد رگ ها و دریچه های آنها در بیضه ها کمک کند و در نتیجه علائم واریکوسل را کاهش دهد.
کاهش وزن: اضافه وزن می تواند فشار داخل شکم را افزایش دهد و این امر می تواند به بدتر شدن واریکوسل منجر شود. ورزش می تواند به کاهش وزن و در نتیجه کاهش فشار داخل شکم و بهبود علائم واریکوسل کمک کند.
کاهش استرس: استرس می تواند علائم واریکوسل را بدتر کند. ورزش می تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند و در نتیجه علائم واریکوسل را بهبود بخشد.
تاثیرات منفی ورزش بر واریکوسل
افزایش فشار داخل شکم: برخی از ورزش ها، مانند وزنه برداری سنگین، می توانند فشار داخل شکم را افزایش دهند. این امر می تواند به بدتر شدن واریکوسل منجر شود.
گرم شدن بیش از حد: گرم شدن بیش از حد بیضه ها می تواند علائم واریکوسل را بدتر کند. ورزش های شدید و طولانی مدت می توانند باعث گرم شدن بیش از حد بیضه ها شوند.
نکاتی برای ورزش کردن با واریکوسل
• از ورزش هایی که فشار داخل شکم را افزایش می دهند، مانند وزنه برداری سنگین، خودداری کنید.
• در حین ورزش، لباس زیر گشاد و خنک بپوشید.
• از گرم شدن بیش از حد بیضه ها خودداری کنید.
• در صورت احساس درد یا ناراحتی در بیضه ها، ورزش را متوقف کنید.
در نهایت، اگر مبتلا به واریکوسل هستید، قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید با پزشک خود مشورت کنید.
آیا بدنسازی واریکوسل را تشدید میکند؟
تاثیر بدنسازی بر واریکوسل موضوعی بحث برانگیز است. برخی مطالعات نشان می دهد که بدنسازی می تواند واریکوسل را تشدید کند، در حالی که برخی دیگر این موضوع را رد می کنند.
دلایل احتمالی تشدید واریکوسل با بدنسازی:
افزایش فشار داخل شکمی: بلند کردن وزنه های سنگین می تواند فشار داخل شکمی را افزایش دهد. این فشار می تواند به وریدهای بیضه فشار وارد کند و باعث اتساع آنها شود.
گرم شدن بیش از حد: گرم شدن بیش از حد بیضه ها می تواند جریان خون را در این ناحیه افزایش دهد و به اتساع وریدها منجر شود.
ایستادن طولانی مدت: ایستادن طولانی مدت می تواند باعث تجمع خون در وریدهای بیضه شود و به اتساع آنها منجر شود.
تاثیر ورزش بر واریکوسل
راهکارهای کاهش خطر تشدید واریکوسل در بدنسازی
از بلند کردن وزنه های سنگین خودداری کنید: وزنه های مناسب با توان خودتان را انتخاب کنید.
بین ست ها استراحت کنید: به عضلات خود فرصت دهید تا ریکاوری شوند.
از گرم شدن بیش از حد بیضه ها خودداری کنید: از لباس های زیر گشاد و خنک استفاده کنید.
از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: در حین تمرینات، هر چند وقت یکبار حرکات کششی انجام دهید و کمی قدم بزنید.
در صورت احساس درد یا ناراحتی، تمرین را متوقف کنید.
در نهایت، اگر نگران تاثیر بدنسازی بر واریکوسل خود هستید، حتماً با یک متخصص اورولوژی مشورت کنید.
نکاتی که باید به خاطر داشته باشید:
همه افراد مبتلا به واریکوسل در صورت انجام بدنسازی، دچار تشدید علائم نمی شوند.
شدت واریکوسل در تشدید علائم آن با بدنسازی نقش دارد.
انجام برخی حرکات ورزشی خاص، مانند اسکات و ددلیفت، می تواند خطر تشدید واریکوسل را افزایش دهد.
درمان خانگی واریکوسل (چه چیزی برای واریکوسل خوب است)
برای درمان خانگی واریکوسل و درمان درد واریکوسل در خانه، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
استفاده از لباس زیر مناسب: پوشیدن لباس زیر تنگ و حمایتی میتواند به کاهش فشار و درد ناشی از واریکوسل کمک کند. این نوع لباس زیر، بیضهها را در جای خود نگه میدارد و از تشدید علائم جلوگیری میکند.
کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه بیضهها به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه میتواند تورم و درد را کاهش دهد. این روش با کاهش جریان خون به ناحیه آسیبدیده، تسکین موقتی فراهم میکند.
استراحت کافی: از فعالیتهای شدید و ورزشهای سنگین که میتواند فشار بیشتری به رگهای وریدی بیضهها وارد کند، خودداری کنید. استراحت کافی و کاهش فعالیتهای جسمی میتواند به بهبود علائم کمک کند.
تغذیه سالم: مصرف غذاهای غنی از فیبر، میوهها، سبزیجات و آب کافی به بهبود گردش خون و جلوگیری از یبوست کمک میکند. یبوست میتواند فشار بیشتری به رگهای وریدی وارد کرده و علائم واریکوسل را تشدید کند.
تمرینات ملایم: انجام تمرینات ملایم مانند پیادهروی میتواند به بهبود گردش خون کمک کند و فشار روی رگها را کاهش دهد. از انجام ورزشهای سنگین که نیاز به تحمل وزن زیاد دارند، پرهیز کنید.
پرسشهای متداول
واریکوسل چیه؟
واریکوسل به سیاهرگهای قطور در کیسه بیضه گفته میشود که معمولاً علائم خفیفی ازجمله تورم کیسه بیضه یا احساس درد در بیضه ایجاد میکند.
چرا بعد از عمل واریکوسل، بیضه ورم می کند؟
زیرا ممکن است طی عمل جراحی خون جمع شده و سیاهرگ بزرگتر از حالت طبیعی جلوه کند.
آیا واریس بیضه باعث کمردرد می شود؟
تورم اپیدیدیم میتواند باعث ایجاد درد در کیسه بیضه و بیضهها شود که گاهی اوقات سایر نواحی بدن از جمله کشاله ران و کمر یا پهلوها را نیز درگیر میکند.
کسانی که واریکوسل دارند بچه دار می شوند؟
بعد از جراحی واریکوسل، ۳۰ تا ۵۰ درصد از مردان میتوانند قدرت باروری خود را به دست آورده و بچهدار شوند.
آیا واریکوسل باعث ناباروری می شود؟
بیماری واریس لزوما باعث ناباروری نمی شود.
بهترین زمان برای آزمایش اسپرم بعد از عمل واریکوسل چیست؟
بیماران باید حداقل ۶ ماه پس از جراحی واریکوسلکتومی صبر کنند و فوراً از روش های کمک باروری استفاده نکنند.
آیا واریکوسل باعث زود انزالی می شود؟
زود انزالی در بیشتر افرادی که این بیماری را دارند، وجود دارد.
بعد از عمل واریکوسل چه بخوریم؟
بهتر است از غذاهای نرم و رژیم غذایی سبک (سوپ، آش و غذاهای مایع در روزهای ابتدایی بعد از عمل جراحی) استفاده کنید.
آیا درمان واریکوسل با طب سنتی امکانپذیر است؟
واریکوسل در طب سنتی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. با مطالعه ادامه مقاله میتوانید به روش سنتی از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید یک رژیم غذایی مناسب برای خود تهیه کنید. بهتر است از فستفودها، غذاهای سرد و یخ زده، سوسیس، کالباس، بادمجان و برخی غذاهای دیگر که عامل سردی در بدن هستند، استفاده نکنید.
مصرف مواد نام برده شده در بالا سبب افزایش تولید خلط سودا (Soda sputum) شده و غلظت خون بدن را بالا میبرد. افزایش غلظت خون نیز واریس بیضه را در بدن به وجود میآورد. برای جلوگیری از این منظور بهتر است خوراکیهای سودازا را کنار بگذارید. در ادامه این مطلب برخی از خوراکیهای مفید برای واریکوسل آورده شده است.
شربت خاکشیر برای واریکوسل
یک قاشق خاکشیر را در یک لیوان آب جوش که ولرم شده است، هم بزنید. برای شیرین کردن این شربت بهتر است از عسل طبیعی استفاده کنید. روزانه یک لیوان از این شربت را بهصورت ناشتا به مدت سه ماه میل کنید. این روش و استفاده از این شربت میزان ابتلا به بیماری واریکوسل را کاهش داده و بیماری افراد مبتلا را نیز تا حدودی درمان میکند.
زالو درمانی برای واریکوسل
زالو درمانی نیز یکی دیگر از روشهای درمان این بیماری به روش سنتی است. بهتر است این کار توسط پزشک متخصص طب سنتی انجام پذیرد. برای زالو درمانی فواید زیادی ذکر شده است که جلوگیری از غلظت خون از مهمترین آن فواید به شمار میرود.
روشهای درمان واریکوسل
تاکنون داروی خاصی برای درمان واریکوسل معرفی نشده است. فقط برخی از مسکنها برای از بین بردن درد ناشی از آن کارساز هستند. بهترین روش برای درمان و از بین بردن این بیماری، جراحی است. این روش نیز با تشخیص پزشک اورولوژی انجام میگیرد. سه روش کلی برای جراحی واریکوسل وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
جراحی واریکوسلکتومی (Varicocelectomy)
جراحی لاپاراسکوپیک (Laparoscopic)
آمبولیزاسیون پوستی (Embolization)
جراحی واریکوسلکتومی
این روش از جراحی واریکوسل در اتاق عمل و با بیحسی یا بیهوشی انجام میشود. جراح از طریق کشاله ران و یا زیر شکم جراحی را انجام میدهد. درد حاصل از این عمل جراحی بهصورت خفیف است و بیمار میتواند پس از چند روز استراحت فعالیتهای خود را انجام دهد.
جراحی لاپاراسکوپیک
جراح متخصص در این روش از عمل جراحی واریکوسل، برش کوچکی در ناحیه شکم ایجاد میکند و ابزار مخصوص جراحی را در آن برش وارد میکند. سپس درمان گرفتگی رگها و اعمال دیگر را انجام میدهد.
آمبولیزاسیون پوستی
این روش از جراحی توسط رادیولوژیست انجام میشود. برای این کار یک لوله باریک و مخصوص وجود دارد که رادیولوژیست آن را وارد رگ کشاله ران یا گردن میکند و سپس از اشعه ایکس استفاده میکند تا رگهای بزرگ شده را مشاهده کند. بعد از مشاهده رگها، فنر مخصوص داخل لوله باز میشود تا رگهای تشخیص داده شده توسط پزشک بسته شوند. با این عمل واریکوسل بیمار کوچکتر میشود.
رادیولوژیست برای انجام این عمل، بیمار را بیهوش میکند. عوارضی نیز برای آمبولیزاسیون نام برده شده است که در زیر مشاهده میکنید.
احتمال بازگشت واریکوسل
تکان خوردن فنر در داخل آن و حرکت به جای دیگر در بدن
عفونت آن قسمت از بدن بیمار که لوله در آنجا قرار گرفته
این روش از روشهای کم کاربرد است و بیشتر مراکز درمانی از این روش استفاده نمیکنند.
سخن پایانی
در حالی که شواهد قطعی در مورد تاثیر بدنسازی بر واریکوسل وجود ندارد، اما برخی مطالعات نشان می دهد که این نوع ورزش می تواند علائم واریکوسل را در برخی افراد تشدید کند. بهترین راه برای تعیین اینکه آیا بدنسازی برای شما مناسب است یا خیر، مشورت با یک متخصص اورولوژی است.
متخصص اورولوژی می تواند با معاینه شما و بررسی شدت واریکوسلتان، بهترین راهنمایی را در مورد انجام یا عدم انجام بدنسازی به شما ارائه دهد.