ماساژ یكی از سریع‌ترین و راحت‌ترین راه‌ها برای رهایی از درد است. ما در زمان‌های مختلف دست به این كار می‌زنیم.
اگر دقت كرده باشید گاهی وقت‌ها كه در بخشی از بدن احساس درد و ناراحتی می‌كنیم، ناخودآگاه آن نقطه را ماساژ می‌دهیم یا زمانی كه سردرد داریم، شروع به ماساژ شقیقه و پیشانی خود می‌كنیم.
ماساژ، واكنشی طبیعی و غریزی به وجود درد یا عارضه در بدن است كه گهگاه به آن رو می‌آوریم. با این كه افراد تصور می‌كنند برای انجام ماساژ درمانی، حتماً باید هزینه زیادی را بپردازند، باید گفت كه هركس می‌تواند ماساژ درمانی را بدون تقبل هیچ هزینه‌ای روی خود انجام دهد.
شاید در جامعه ی امروز بسیاری از مردم از فواید ماساژ بی‌اطلاع باشند. بسیاری از سردردها، دردها، بی خوابی ، تنش و اضطراب از طریق دست‌هایمان قابل درمان‌اند. ماساژ درمانی علاوه بر این فواید، می‌تواند فرد را از لحاظ جسمی و روانی درمان كند كه در این میان میتوان به بهبود گردش خون، آرامش عضلات و كمك به دستگاه گوارش اشاره كرد. از سویی ماساژ سیستم لنفاوی را تحریك كرده و دفع مواد زاید بدن را تسریع می‌بخشد و در نهایت احساس خوبی را در بدن القا می‌كند كه با هیچ درمان دارویی جدیدی قابل مقایسه نیست.
به گفته محققان اثرات خود ماساژ درمانی به اندازه ماساژی است كه یك درمانگر انجام می‌دهد.
شما در طول روز می‌توانید خود را در زمان‌های مختلف ماساژ دهید؛ به طور مثال زمانی كه تلویزیون تماشا می‌كنید، پاهای خود را ماساژ دهید. در زمان صحبت كردن با تلفن، دست‌هایتان را ماساژ دهید.
وقتی روی پوست خود را ماساژ می‌دهید از روغن استفاده كنید.
آنچه باید در ماساژ درمانی بدانید
برای این كه ماساژ درمانی را به درستی انجام دهید، باید از بدن خود آگاه باشید. مناطقی را كه از طریق تحریك لمسی به درد و كشش حساس هستند، بشناسید؛ به طور مثال بسیاری از مردم نمی‌دانند كه عضلات خاصی مسئول سردرد هستند و با ماساژ این نواحی، درد آرام می‌شود. بنابراین شناخت این مناطق لازم است.
همیشه ماساژ را آهسته انجام دهید و فشار زیادی به خود وارد نكنید. زمانی كه ماساژ را به درستی انجام دهید، رفته‌رفته آرام شده و سیستم عصبی شما از ناحیه مورد كشش آزاد می‌شود.
نكته دیگر این است كه باید نقاط شروع درد را بشناسید. این نقاط، نقاط ظریف و حساسی هستند كه بافت‌های سخت عضلات را در بر می‌گیرند و درد را در نواحی دیگر بدن منتشر می‌كنند؛ به طور مثال عضلات شانه، نقطه شروع درد شایعی است كه سردردها را سبب می‌شود. بهتر است این نقاط را از یك درمانگر بیاموزید.
از ابزارهایی نیز می‌توانید برای ماساژ خود استفاده كنید. وسایل چنگكی مانند برای ماساژ شانه‌ها و قسمت بالایی و پایینی پشت، **** و پاها مناسب است. از توپ‌های تنیس هم میتوان برای ماساژ كمر و پشت بهره برد. سعی كنید ماساژ را هر چند روز یك بار انجام دهید.
ماساژ پاها:
1) یك دست خود را روی پا و دیگری را زیر كف پا قرار دهید و به آرامی از انگشتان پا به سمت قوزك ماساژ دهید و این حركت را به سمت انگشتان ادامه داده و تكرار كنید.
2) پا را با یك دست نگه داشته و با دست دیگر انگشتان هر پا را محكم فشار داده و به آرامی بكشید.
3) با انگشت شست از قسمت بالایی كف پا، به صورت خطی فشار محكم به مركز كف پا وارد كنید و در قوس و برآمدگی پا، فشاری چرخشی اعمال كنید. این حركت را در 2 كف پا انجام دهید.
4) یك پا را نگه داشته و به پای دیگر آرام مشت بزنید و با حركات انگشتان دست در سراسر كف پا حركات چرخشی انجام دهید.
5) از قوزك پا تا ناحیه ران را با دستان خود ماساژ داده و آن را 5 بار تكرار كنید.
6) زانو را با فشار چرخشی انگشتان در ناحیه كاسه ی زانو ماساژ دهید. ماساژ پا پس از یك ایستادن طولانی می‌تواند عضلات پا را آرام كرده و به حالت اول بازگرداند. ماساژ منظم ران، سیستم لنفاوی را تحریك كرده و ظاهر ران‌ها را بهبود می‌بخشد.
ماساژ دست‌ها:
1) پشت دست‌ها را تا مچ محكم فشار داده و به آرامی بازگردید و میان كف دست و انگشتان را فشار دهید.
2) هر انگشت را به تنهایی فشار دهید و با انگشت خود حركت چرخشی را اطراف مفاصل آن انجام دهید. انگشت را نگه دارید و آن را آهسته بكشید.
3) میان تاندون‌های پشت دست خود را با انگشت ماساژ دهید.
4) دست های خود را از كف دست تا انتهای مچ، با انگشت فشار چرخشی دهید.
5) كف دست خود را از نوك انگشتان تا مچ ماساژ دهید.
تاثیر ماساژ در ورزش
ماساژ یکی از روش‌های قدیمی‌ای است که اکثر ورزشکاران و مردم برای رفع خستگی و کسب آرامش از آن استفاده می‌کنند همچنین از ماساژ میتوان برای درمان صدمات و ضایعات مختلف ورزشی استفاده کرد………..
ماساژ
ماساژ یکی از روش‌های قدیمی‌ای است که اکثر ورزشکاران و مردم برای رفع خستگی و کسب آرامش از آن استفاده می‌کنند همچنین از ماساژ میتوان برای درمان صدمات و ضایعات مختلف ورزشی استفاده کرد از طرف دیگر متخصصان فیزیوتراپی و توانبخشی برای درمان برخی از بیماران خود از روش‌های مختلف ماساژ استفاده می‌کنند.
ماساژ را میتوان به دو گونه انجام داد:
1. ماساژ به وسیله دستگاه‌های مخصوصی که با برق کار می‌کنند و با ایجاد لرزش و ارتعاش در پوست و عضلات مختلف بدن باعث ایجاد آرامش می‌شوند.
2. ماساژ به وسیله دست که تأثیرات آن بسیار بیشتر از ماساژ دادن با دستگاه‌های مخصوص است زیرا لمس پوست بدن به وسیله دست‌های ورزیده ماساژور تأثیرات درمانی چشمگیری دارد.
تاریخچه ماساژ
ماساژ در تمام ملل و در میان همه مردم با فرهنگ‌های گوناگون رواج داشته است. شاید علت رواج ماساژ عامه‌پسند بودن آن نزد تمام مردم باشد. در ابتدا مردم بدون اینکه از تأثیرات فیزیولوژیکی و درمانی ماساژ اطلاعی داشته باشند از آن استفاده می‌کردند برای مثال اولین اقدامی که هنگام ضرب دیدن قسمتی از بدن انجام می‌دادند تکان دادن آن یا مالش دادن عضو صدمه‌دیده بود اما به مرور زمان با تحقیقات انجام شده تأثیرات درمانی آن نیز به اثبات رسید.
در میان ملل و اقوامی که در گذشته از ماساژ استفاده می‌کردند میتوان از مصریان، ایرانیان، یونانیان، چینی‌ها و ژاپنی‌ها نام برد. بقراط و ابوعلی‌سینا نیز از ماساژ برای درمان استفاده می‌کردند اما باید گفت که شخصی به نام پیتر هنری لینگ از کشور سوئد که استاد شمشیربازی بود ماساژ به سبک جدید را پایه‌گذاری کرد.
تعریف ماساژ
ماساژ را میتوان بدین‌گونه تعریف کرد:
1. یک سری حرکات به کمک دست که به بافت‌های نرم بدن اعمال می‌شود و می‌تواند روی دستگاه‌های عصبی، عضلانی و گردش خود موضعی تأثیرات درمانی داشته باشد.
2. یک سری حرکات منظم و اصولی روی بافت‌های بدن که تأثیرات خاصی روی سیستم عصبی، عضلانی و گردش خون می‌گذارد.
اهداف ماساژ
ستفاده از ماساژ به‌خصوص ماساژ دست برای تسکین درد، افزایش دامنه حرکتی، کاهش تورم، حفظ و افزایش انعطاف‌پذیری بافت‌ها و افزایش جریان خون محیطی است.
ممنوعیت‌های ماساژ
مواد ممنوعیت ماساژ عبارت است از:
1. پارگی شدید
2. فتق دیسک بین مهره‌ای
3. مرحله حاد بیماری پارکینسون
4. تورم ناشی از بیماری‌های قلبی
5. شکستگی‌هایی که جوش نخورده
6. التهاب بافت‌های نرم و زخم‌های پوستی
7. التهاب وریدهای پس از جراحی انتقال تاندون‌ها
8. اختلال روانی به خصوص افسردگی یا خوشی بیش از حد
در حاملگی و فتق‌های بزرگ که احتمال التهاب صفاق و آپاندیس وجود دارد ماساژ شکم ممنوع است.
انواع حرکات ماساژ
حرکات ماساژ به سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
1. استروکینگ
2. کامپرشن (نیدینگ)
3. پرکاشن
حرکات ماساژ باید سرعت معین و ریتم ثابتی داشته باشند.
انواع حرکات ماساژ
حرکات ماساژ به سه گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
1. استروکینگ
2. کامپرشن (نیدینگ)
3. پرکاشن
حرکات ماساژ باید سرعت معین و ریتم ثابتی داشته باشند.
استروکینگ
استروکینگ شامل حرکات دست یا قسمت‌هایی از آن روی منطقه نسبتاً وسیعی از بدن است. فشار وارده ثابت و بدون تغییر است. میزان فشار وارده در استروکینگ می‌تواند از کوچک‌ترین تماس تا فشار بسیار عمیق باشد. افلوراژ، استروک عمقی است که از پایین به بالا برای کمک به جریان خون وریدی و لنفی انجام می‌شود. استروک در هر جهتی می‌تواند اعمال شود و اثر حسی آن اهمیت دارد اما در افلوراژ اثر مکانیکی آن مهم است.
الف. استروک سطحی:
این حرکت با فشار بسیار اندک و با استفاده از تمام کف دست انجام می‌شود. انگشت‌ها در کنار یکدیگر نگه داشته می‌شوند و میتوان از یک یا دو دست استفاده کرد. فشار باید ملایم باشد و تماس دست با پوست بدن نیز باید به آرامی انجام شود طوری که شخص تقریباً آن را احساس نکند. دست راست باید انعطاف‌پذیر و تحت کنترل باشد. تمام سطح کف دست با بدن در تماس است و فشار در تمام نواحی به طور مساوی وارد می‌شود. حرکت استروک سطحی اغلب با رویش طبیعی موها هم جهت است. استروک سطحی در ایجاد آرامش و ریلکس کردن مفید است و هر قدر سرعت آن آهسته‌تر باشد اثر تسکینی آن بیشتر است.
*. استروک عمقی:
اگر استروک علاوه بر اثرات رفلکسی، اثرات مکانیکی هم ایجاد کند استروک عمقی محسوب می‌شود. یکی از اهداف استروک عمقی کمک به گردش خون وریدی و لنفی است. استروک عمقی را میتوان با هر قسمتی از دست انجام داد. اغلب از تمام سطح کف دست، انگشت‌ها و شست استفاده می‌شود. در پایان استروک دست در تماس با بدن باقی مانده و با استروک سطحی از روی همان ناحیه به محل اول برمی‌گردد. هدف از حفظ تماس دست هنگام استروک بازگشتی، جلوگیری از تحرک رفلکسی پایانه‌های عصبی پوست است که با قطع تماس و تماس مجدد با پوست ایجاد می‌شود. اگر میزان فشار استروک بازگشتی در حد استروک سطحی باشد با اثر مکانیکی استروک عمقی روی گردش خون و لنف تداخل ندارد.
انواع استروک
تمام عضلات ناحیه تحت ماساژ عضلات نزدیک آن باید ریلکس باشند. برای ریلکس کردن عضلات قبل از استروک عمقی، استروک سطحی به کار می‌رود. در استروک عمقی لازم نیست نیروی زیادی به کار برده شود. در استروک عمقی دست‌ها باید انعطاف‌پذیر باشند و اطراف ناحیه تحت ماساژ را به آرامی دربرگیرند. بازدهی استروک می‌تواند به علت اسپاسم رفلکسی عضلات در اثر درد کاهش یابد.
حرکت استروک عمقی خلاف جهت رویش طبیعی موها است. در پایان استروک عمقی تماس دست حفظ شده و دست با استروک سطحی به قسمت انتهایی محل ماساژ می‌رود سپس استروک عمقی بدون هیچ‌گونه تغییری در تماس دست یا تغییر در سرعت حرکت تکرار می‌شود.
اگر ریتم حرکت ناگهانی و کنترل شده نباشد ممکن است باعث بروز رفلکس محافظتی شود. استروک سریع هیچ فایده‌ای ندارد و تنها با سرعتی آهسته هدف این نوع ماساژ تأمین می‌شود.
*. افلوراژ:
افلوراژ حرکت استروکی در جهت جریان خون وریدی و لنفی است.
رعایت نکته‌های زیر در این نوع ماساژ بسیار مهم است
1. ریلکس بودن دست‌ها
2. استفاده از فشار مناسب و یکسان
3. هر استروک باید به نزدیک‌ترین گروه از گروه‌های لنفی سطحی وارد شود
4. جهت آن از انتهای اندام‌ها به طرف ابتدای آن است و به صورت یک‌سویه انجام می‌شود.
اثرات افلوراژ عبارت است از:
1. تسریع جریان لنف
2. تسریع جریان خون به طرف قلب
3. کشیده شدن بافت‌های زیرجلدی
4. افزایش گردش خون پوست
5. تحریک‌گیرنده های فشاری و لمس آن در پوست
خلاصه : در مقاله قبل با حرکات استروکنیگ ماساژ آشنا شدید در این مطلب درباره حرکات کامپرشن و پرکاشن که از حرکات بسیار مهم در ماساژ می باشند آشنا می شویم
کامپرشن (نیدینگ)
حرکت کامپرشن یا نیدینگ شامل گرفتن و رها کردن مکرر بافت با یک یا هر دو دست است. در این حالت برخلاف استروکینگ فشار اعمال شده به صورت متناوب است. هدف این ماساژ کشش بافت‌های کوتاه شده با شل کردن بافت‌های لیفی و کمک به جریان خون وریدی و لنفی است. حرکت نیدینگ شامل گرفتن یک گروه عضلانی، یک عضله یا قسمتی از آن و اعمال فشار و سپس رها کردن فشار، پیشرفت به نواحی مجاور و تکرار آنها است.نیدینگ می‌تواند به صورت دایره‌وار با یک یا هر دو دست و با اعمال فشار به سمت داخل و بالا آوردن بافت‌ها، فشار دادن و رها کردن آنها یا غلطاندن بافت‌ها بین انگشت‌ها به عقب و شست به جلو صورت بگیرد.
موارد استفاده از کامپرشن
1. کشش عضلات و بافت‌های کوتاه شده
2. دفع مواد ناشی از سوخت‌وساز عضله به دنبال بی‌حرکتی
3. افزایش گردش خون
4. اثر آرام‌بخش به شرطی که به صورت آهسته و ریتمیک باشد
5. تسکین دردهای مزمن زمانی که حساسیت و درد عضلانی همراه با درگیری مفصل است.
پرکاشن
حرکات کوتاه، سریع و جهشی تمام دست (یا هر دو دست) به تناوب با بدن است که می‌تواند به صورت ضربه‌ای یا لرزشی به کار رود.
انواع پرکاشن
الف. حرکات ضربه‌ای:*هاکی نگ:
در حالی که دست‌ها و انگشت‌ها ریلکس هستند با کنار داخلی دست ضربات متوالی روی بدن وارد می‌شود. این ماساژ را روی کلیه نباید انجام داد.
* کوپینگ:
در حالی که شست و سایر انگشت‌ها طوری کنار هم قرار گرفته‌اند که سطحی مقعر بسازند ضربات متوالی روی بدن وارد می‌شود.
*اسلاپینگ:
در حالی که انگشت‌ها باز و دور از هم قرار دارند ضربات به طور ملایم (به وسیله انگشت‌ها و نه کف دست) به بدن وارد می‌شود.
* بیتینگ:
در حالی که دست‌ها به صورت مشت نیمه بسته هستند به نرمه ضرباتی به بدن وارد می‌شود.
* پنیمنت:
حالت نیشگون گرفتن ملایم سریع و متناوب است.
* تی‌پینگ:
در این حالت با نوک انگشت‌ها ضربات متوالی به بدن وارد می‌شود.
این گروه حرکات بیشتر در ورزشکاران به کار می‌رود.
*. حرکات لرزشی:
حرکات لرزشی یا ویبراسیون شکل ملایمی از لرزش است که به وسیله دست‌ها یا نوک انگشت‌ها انجام می‌شود. در این حالت دست‌ها همچنان در تماس با بدن باقی می‌مانند و لرزش به بدن بیمار منتقل می‌شود. این حالت مانند کوپینگ در درمان ناراحتی‌های تنفسی مؤثر است. حرکت دست‌ها به صورت عمودی از بالا به پایین است. سرعت ویبراسیون نسبت به نیدینگ زیادتر است و حالت ضربه‌ای دارد.
موارد استفاده از حرکات لرزشی
1. ریلکس کردن عضلات
2. تسکین دردها مزمن عضلانی
3. پارگی‌های خفیف عروق و تشکیل هماتوم (تجمع خون)
4. اثرات مثبت در بهبود نوریت‌های (التهاب عصب) محیطی
تأثیر ماساژ عضلات در تمرینات ورزشی
مطالعه ای نشان داد كه 20 دقیقه ماساژ عضلات بعد از ورزش شدید و سخت تا مدت 2 روز ، خستگی عضلانی را كاهش می دهد.
عمدتا ورزشكاران با توجه به خستگی عضلانی ، برنامه های ورزشی خود را تنظیم می كنند. بیشتر آنها، خیلی شدید تمرین می كنند تا اینكه ماهیچه هایشان دچار تخریب و كوفتگی می شود و روز بعد احساس خستگی زیادی می كنند. به همین دلیل سعی می كنند روز بعد بطور آهسته و آرام تمرین ورزشی را انجام دهند تا این خستگی عضلانی از بین برود. وقتی كوفتگی از بین رفت، مجدداً تمرین ورزشی سخت و شدید را شروع می كنند.
هیچ كس نمی داند چرا و چگونه، 20 دقیقه ماساژ بعد از تمرین ورزشی سخت، باعث تسریع بهبود خستگی ماهیچه ها می شود. اما اگر مطالعات بیشتری این مطلب را تایید كند، ورزشكاران می توانند به دفعات بیشتری تمرین كنند.
ماساژ دادن، عضلات را قوی نمی كند، ولی با به تأخیر انداختن خستگی آنها، به ورزشكاران این امكان را می دهد كه بطور متناوب و با خستگی كمتری تمرین ورزشی را انجام دهند و در نتیجه با تمرین بیشتر، ماهیچه های قوی تری خواهند شد.
