ماهی آزاد: مرغوب‌ترین ماهی جهان به حساب می‌آید. دوکی شکل و کشیده است. فیله‌ماهی آزاد را به صورت دودی هم مصرف می‌کنند.
ماهی سفید: دوکی شکل و با گوشت سفید و لطیف است. البته جنس نر این ماهی روی سرش خال‌های درشت و سفید دارد، کشیده تر است و گوشت بیشتری دارد. نوع دریایی‌اش هم، قطعا از نوع پرورشی مرغوب‌تراست.
ماهی سفید را می توان سرخ کرده، کبابی، بخارپز یا به شکل دودی مصرف کرد که بستگی به ذائقه و سلیقه افراد دارد.
اردک ماهی: گوشت لذیذی دارد؛ چه آن را سرخ یا کبابی کنید.
ماهی کفال: این ماهی دوکی شکل، گوشت سفید اما سفتی دارد و اصالتا روسی است. شمالی‌ها اغلب نوع “دودی” و “شور” آن را مصرف می‌کنند. سرخ شده و کبابی کفال را هم با نارنج و لیمو میل می‌کنند.
ماهی‌های جنوب
ماهی حلوا سفید: فلس دارد، اما با یک دست کشیدن، تمیز می‌شود. جنوبی‌ها به آن “زبیده” به معنای برگزیده می‌گویند. “حلوا” را اغلب به صورت شکم خالی در روغن سرخ می‌کنند و سر سفره می‌آورند. ماهی حلوا سیاه، گوشت سفت‌تری دارد، اما مزه‌اش همان است.
ماهی سنگسر: از نظر شکلی، کتابی است. استخوان زیادی دارد. معمولا آن را کباب یا سرخ کرده یا در قلیه‌ماهی استفاده می‌کنند.
ماهی شوریده: ماهی شوریده، دوکی شکل و ظریف است. گوشت سفید و کم‌تیغ‌اش هم بعد از پخت،نرم و لذیذ می شود. این ماهی را درسته و البته با شکم خالی، می‌توان سرخ کرد.
ماهی شیر: تقریبا بدون تیغ و بی‌آزار است؛ با گوشتی صورتی که ضایعات کمی دارد. همه‌جوره‌اش را هم درست می‌کنند: سرخ کرده، بخارپز و کبابی.
ماهی سرخو: شبیه سنگسر است، ولی با گوشت سفید و لطیف. سرخ شده‌اش را می‌خورند یا در قلیه ماهی استفاده می‌کنند.
ماهی هامور: هامور اسم خانوادگی تعداد زیادی ماهی خلیج فارس و دریای عمان است. در این میان، هامور قهوه‌ای را می‌شود برای مهمانی، درسته کباب کرد. گوشتش بعد از پختن، سفید و البته سفت می‌شود. وقت پختن قلیه‌ماهی با ماهی هامور، پوستش را نمی‌کنند، چون حسابی لعاب می‌اندازد.
ماهی راشکو: ماهی مرغوب جنوب است که گوشت سفید و نرم، و ضایعات کمی دارد و به هر روشی می توان آن را پخت. راشکو را برای قلیه‌ماهی هم استفاده می‌کنند.
ماهی های پرورشی:
ماهی‌های پرورشی کمی لاغرتر و کم‌بنیه تر از انواع دریایی شان‌اند، اما اغلب این شانس را دارید که آنها را زنده تهیه کنید.
فعلا این ماهی‌ها را پرورش می‌دهند:
کپور معمولی، کپور آیینه، کپور چرمی، آمور، کپور نقره‌ای، سرگنده و قزل‌آلای رنگین‌کمان.
ماهی های رودخانه‌ای:
این ماهی ها کوچک‌اند و البته ارزان‌تر از انواع دریایی و اگر طریقه پخت آنها را بدانید، بسیار خوش‌خوراک هستند که شامل سوف، لای ماهی، اردک‌ماهی، اسبله، سس ماهی، سیاه‌ماهی، قزل‌آلای خال قرمز و… هستند.
ماهی های سرد یا یخ‌زده:
وقتی ماهی را از آب‌های دور می‌آورند یا پیش‌بینی می‌کنند زمان فروش و مصرفش خیلی طولانی باشد (به ویژه برای ماهی‌های بزرگ)، آن را فریز می‌کنند؛ اتفاقا با این کار به سالم ماندن ماهی بیشتر می‌توان اعتماد کرد، اما گاهی فروشنده‌ها تقلب می‌کنند و ماهی‌های خراب شده و مانده را با ظاهر یخ‌زده به مردم قالب می‌کنند تا عیبش معلوم نشود.
برای رو شدن دست این فروشنده های متقلب، به مردمک چشم ماهی دقت کنید.
اگر ماهی سالم باشد، یک نقطه سفیدرنگ در مردمک آن دیده می‌شود، ولی اگر ماهی قبل از یخ‌زدن خیلی سالم نباشد، چشم یخ‌زده‌اش کاملا کدر یا شیری‌رنگ است.
