آب ، بدن انسان و ورزش

آب در بدن

میزان انرژی هر غذای خاص با میزان آب آن رابطة معکوس دارد . به عنوان یک قانون کلی ، غذاهای سرشار از آب دارای کالری کمی هستند . به این دلیل میزان انرژی هر نوع غذایی گاهی به صورت وزن خشک آن غذا بیان می شود . بین 40تا 60 درصد وزن بدن هرفرد را آب تشکیل می دهد . آب تشکیل دهندة 65تا75 درصد وزن عضله و کمتر از 25درصد وزن چربی است . در نتیجه تفاوت بین کل آب بدن افراد عمدتاً ناشی از گونانگونی در ترکیب بدن است .(یعنی تفاوت در بافت بدون چربی در برابر بافت چربی )

کارکردهای آب 
آّب واقعاً مادة تغذیه ای قابل توجهی است که برای زندگی ضروری است . بدون آب در مدّت چند روز می میریم . این مادة حیاتی به عنوان وسیلة حمل و نقل و واکنش بدن عمل می کند . انتشار گازها همیشه از روی سطوحی که با آب مرطوب شده اند ، انجام می شود . مواد زاید بدن از طریق آّ موجود در ادرار و مدفوع دفع می شوند . برقرار کنندة تعادل حرارتی بدن است . مفاصل بدن را نرم می کند . چون آب اصولاً فشار ناپذیر است ، با ایجاد تورم به ساخت حالت بافتهای بدن کمک می کند .
تعادل آّب : آب مصرفی در برابر آب دفعی
آّب مصرفی
معمولاً ، در حدود 5/2 لیتر آب در روز برای یک فرد نسبتاً غیر فعّال در یک محیط عادی لازم است . این آّب از سه منبع تأمین می شود ):
– از مایعات؛ ( به طور متوسط 1200 میلی لیتر در روز )
– از غذاها
– هنگام سوخت و ساز (25 درصد از آّب مورد نیاز روزانه برای یک فرد غیر فعال) (تجزیه کامل 100گرم کربوهیدرات ، پروتئین و چربی به ترتیب 55 ، 100 ، 107 ، گرم آّب سوخت و سازی تولید می کند ) .
آب دفعی
بدن روزانه از راه های زیر آب از دست می دهد :
– ادرار : 1تا5/1 لیتر
– پوست به صورت عرق غیر محسوس : 5/0تا7/0لیتر
– بخار آب در هوای بازدم : 25/0تا30/0لیتر
– مدفوع ، در حدود 70درصد مادة دفعی را آب تشکیل می دهد (10/0 لیتر ) .
نیاز به آب در فعالیتهای ورزشی
وخیم ترین نتیجة تعریق زیاد ، دفع آب بدن است . مقدار آب دفع شده از راه عرق به شدت فعالیت بدنی و دمای محیط بستگی دارد . رطوبت نسبی هوای پیرامونی نیز عامل مهمی است که بر کارایی سازوکار تعریق برای تنظیم درجه حرارت بدن موثر است . اصطلاح رطوبت نسبی ( Relative Humidity ) به میزان آب موجود در هوا اطلاق می شود .
خلاصه :
از کل آب بدن تقریباً 62 درصد درون یاخته ای (داخل یاخته ها ) و 38 درصد برون یاخته ای (خارج یاخته ) است که در پلاسما ، لنف و سایر مایعات خارج یاخته قرار می گیرد .
فعالیتهای ورزشی در آب و هوای گرم نیاز بدن به آّب را به مقدار زیادی افزایش می دهد ، در شرایط فوق العاده نیاز به مایع ممکن است تا میزان 5 یا 6 برابر حد طبیعی افزایش یابد .