کلسیم برای عملکرد صحیح اعصاب، سلول‌ها، عضلات و استخوان‌ها لازم است. اگر خون به اندازه کافی ذخیره کلسیم نداشته باشد، در این صورت مقداری کلسیم از استخوان برداشت می‌شود و در نتیجه استخوان ضعیف می‌گردد.
در چه مواردی از مکمل کلسیم باید استفاده کرد؟
مکمل (قرص) کلسیم برای درمان افرادی که کلسیم خونشان پایین است و کسانی که از راه رژیم غذایی به مقدار کافی کلسیم بدست نمی‌آورند، استفاده می‌شود.
برای درمان بیماری‌هایی که کلسیم بدن در آنها پایین است، نیز استفاده می‌شود، مثل پوکی استخوان (استئوپرز)، ضعیف شدن استخوان (استئومالاسی یا ریکتز)، کاهش فعالیت غده پاراتیروئید و بیماری عضلانی (تتانی).
مکمل کلسیم برای افراد خاصی نیز تجویز می‌شود، مثل زنان باردار، شیرده، زنان یائسه، استفاده کننده‌های داروی فنی‌توئین، فنوباربیتال و پردنیسون.
مکمل کلسیم را چگونه باید مصرف کرد؟
مکمل کلسیم را با غذا مصرف کنید. اگر مکمل شما از نوع کربنات و سیترات باشد، می‌توانید با غذا و یا بدون غذا مصرف کنید. اگر مقدار مصرفی شما بیشتر از 600 میلی گرم در روز است، برای جذب بهتر، آن را به چند قسمت تقسیم کنید.
اثرات جانبی مکمل کلسیم
یبوست و دل‌درد، تهوع و استفراغ، کاهش اشتها، کمبود وزن غیرطبیعی، تغییر روحیه، درد استخوان، درد عضله، سردرد، افزایش تشنگی، افزایش ادرار، ضعف و خستگی بیش از حد. ممکن است به مکمل کلسیم، آلرژی نیز پیدا کنید. آلرژی دارای علائم: خارش، التهاب گلو، زبان و صورت، سرگیجه و سخت نفس کشیدن است. اگر هر کدام از این علائم در شما به وجود آمد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
شما می توانید این علائم را با نوشیدن آب به همراه مکمل کلسیم و وارد کردن مقداری فیبر به رژیم غذایی‌تان کم کنید.
قبل از دریافت مکمل کلسیم، اگر دچار علائم زیر هستید، به پزشکتان بگویید:
اگر آلرژی به این مکمل دارید، اگر کلسیم خونتان بالاست (هایپرکلسیمیا)، دچار بیماری کلیه، سنگ کلیه، فقدان و یا کمبود اسید معده (آکلروهیدریا)، بیماری قلبی، بیماری پانکراس، بیماری تورم و التهاب در ریه و گره‌های لنفاوی (سارکوئیدوز)، سوء‌تغذیه، فنیل کتونوری و دیگر بیماری‌هایی هستید که باید از نظر مصرف آسپارتام در محدودیت باشید.
اگر شما باردار و یا شیرده هستید، نیز به پزشکتان بگویید، زیرا مکمل کلسیم وارد شیر مادر می‌شود.
کافئین و کلسیم
دریافت کافئین، موجب خروج کلسیم می‌شود. به طور کلی، یک لیوان قهوه (150 میلی گرم) موجب از دست دادن کلسیم از راه ادرار به میزان 5 میلی گرم می‌شود. شما می‌توانید حداقل نیم ساعت قبل و یا بعد از مصرف مکمل کلسیم، قهوه و یا مواد کافیئن‌دار مثل نوشابه سیاه و چای بنوشید.
سدیم و کلسیم
هر یون سدیم که وارد بدن می‌شود، یون کلسیم را دفع می‌کند. پس، سدیم (نمک) زیاد می‌تواند مشکلاتی ر برای استخوان‌ها به وجود آورد.
کلسیم و فسفر
برای جذب بهتر کلسیم، باید مقدار کلسیم و فسفر در حد مناسب باشند. حد مناسب این دو عنصر (نسبت کلسیم به فسفر) باید 2 به 1 و یا 1 به 1 باشد. حال اگر مقدار زیادی فسفر نسبت به کلسیم مصرف کنیم و نسبت 1 به 2 شود، مانند رژیم‌های پروتئینی و یا استفاده بیش از حد از نوشابه‌های کربنات‌دار، باعث افزایش خروج کلسیم و فسفر از بدن می‌شویم.
اگر شما در حال درمان کم‌کاری تیروئید هستید، مکمل کلسیم مصرف نکنید. مکمل کلسیم می‌تواند با جذب و استفاده از داورهای درمان تیروئید، تداخل پیدا کند
کلسیم و مشکلات قلبی
برخی از پزشکان بر این باورند که مکمل کلسیم می‌تواند مشکلات قلبی را به وجود آورد، در حالی که برخی دیگر این نظریه را قبول ندارند.
آنها که این نظریه را باور دارند، بر این عقیده‌اند که مکمل کلسیم می‌تواند سدهای چربی را در رگ‌ها به وجود آورد و این خود یعنی آترواسکلروزیس (تصلب شرایین) یا مشکلات قلبی-عروقی.
در سال 2011، یک گروه تحقیقاتی در دانشگاه نیوزلند، داده‌های خود را مبنی بر اثر مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D بر بیماری قلبی ارائه دادند. آنها بر روی 29000 زن این آزمایش را انجام دادند. این نتیجه به دست آمد که مصرف مکمل کلسیم (با ویتامین D یا بدون آن) خطر بیماری قلبی را 25 درصد و سکته قلبی را 15 درصد افزایش می‌دهد. این یافته نشان می‌دهد که خطر ابتلا به مشکلات قلبی اهمیت بیشتری نسبت به مزایای مصرف مکمل کلسیم دارد.
کلسیم و کاهش وزن
تحقیقات در سال 2000 نشان داد که مصرف 3 تا 4 لیوان محصولات لبنی کم چرب می‌تواند به عنوان چربی‌سوز خوبی برای شما باشد. کلسیم ذخیره شده در سلول‌های چربی، نقش مهمی را در ذخیره و شکستن سلول‌های چربی دارا است.
کلسیم و سرطان روده
مصرف روزانه مکمل کلسیم، جلوگیری از بواسیر و به تبع آن جلوگیری از سرطان روده بزرگ می‌کند. در این تحقیق آمده است که کلسیم کربنات دارای مقدار کمی کلسیم، ولی کلسیم سیترات دارای مقدار بیشتری کلسیم می‌باشد.
کلسیم و سرطان سینه
کلسیم موجب تعمیر DNA می‌گردد. این نکته بسیار مهم است، زیرا که DNA حاوی بیش از 200 نوع پروتئین است و اگر تعمیر نشود، موجب بروز سرطان خواهد شد.
کلسیم و تداخلات تیروئید
اگر شما در حال درمان کم‌کاری تیروئید هستید، مکمل کلسیم مصرف نکنید. مکمل کلسیم می‌تواند با جذب و استفاده از هورمون‌های تیروئید (به شکل دارو)، تداخل پیدا کند. پس بهتر است بین مصرف مکمل کلسیم و داروهای هورمون تیروئید 6 تا 12 ساعت فاصله باشد، زیرا در این صورت، هورمون فرصت کافی برای جذب دارد.
کلسیم و صرع
برای کنترل صرع، مصرف مکمل کلسیم، منیزیوم و سدیم لازم است.
تداخلات دارویی
کلسیم با داروهای زیر تداخل دارد: دیگوکسین، فسفات سدیم سلولز، کلسیم استات و دیگر داروهای باندشونده به فسفات.
کلسیم باعث کاهش جذب داروهای زیر می‌شود: بیس فسفانات، آنتی بیوتیک تتراسایکلین، استراموستین، لوتیروکسین و آنتی بیوتیک quinolone مانند: سیپروفلوکسین و لووفلوکسین.
پس بهتر است با پزشک خود درباره داروهایی که مصرف می‌کنید، صحبت کنید.
عوارض مصرف بیش از اندازه
اگر مکمل کلسیم را بیش از اندازه مصرف کنید، علائمی از قبیل: تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، تغییر روحیه، سردرد، ضعف و خستگی را خواهید داشت.
منابع غذایی کلسیم
لبنیات، سبزیجات برگ سبز، بروکلی، اسفناج و منابع غذایی غنی شده با کلسیم.
ویتامین D کمک به جذب بهتر کلسیم می‌کند. منابع غذایی ویتامین D: غذاهای غنی شده با ویتامین D، تخم مرغ، کره حیوانی، روغن کبد ماهی، جگر مرغ و ماهی‌های چرب.
ویتامین D در اثر تابش اشعه خورشید در بدن ساخته می‌شود
