آزمایشات خون پیش از دوره، هنگام دوره و پس از دوره استروییدی

آزمایشات خون پیش از دوره، هنگام دوره و پس از دوره استروییدی

گرچه استفاده نا صحیح از استروئید ها میتونه خطراتی رو برای قلب و کبد ایجاد کنه اما میشه با آزمایشهای مناسب خون از وقوع بسیاری از خطرات جلوگیری کرد. مثلا بیماریهای قلبی و عروقی که در اثر تغییر پروفایل چربی خون ممکنه ایجاد بشه را میتوان با آزمایش تریگلیسرید و کلسترول خون تشخیص داد و سریع دست بکار برای حل مشکل شد یا ناراحتیهای کبدی که جایی دیگر توضیح دادم میشه با آزمایشات آنزیمهای مربوطه مشکل را زود تر تشخیص داد و رفع کرد.

آزمایشات خون در ارتباط با مصرف استروئید ها در ۳ مرحله انجام میشوند.

مرحله اول قبل از شروع دوره هست تا مطمن شد که مشکلی در ابتدا وجود ندارد اینکار علاوه بر آن موجب میشه که شما سطح پایه ای هورمونها و چربی و… خود را بدونید تا بعد از شروع دوره بتونید با مقایسه این نتایج با نتایج جدید متوجه وضیت کبد یا کلیه یا … خود بشوید.

مرحله بعد هنگام انجام دوره یا در طول دوره هست که شما بتوانید تاثیر مسقیم مصرف استروئید را به روی بدنتون کنترل کنید

و مرحله آخر در مرحله پاکسازی هست که مؤتمن شوید که بدنتون به حالت اول بازگشته هست و سالم هستید.

که ما به این ۳ مرحله پرداخته و آزمایشات را توضیح خواهیم داد.

قبل از شروع دوره:
جهت اطمینان حاصل کردن از سطح پایه ای وضیت بدن یا اینکه خطراتی احتمالی وجود نداشته باشد تا بعدها با مصرف استروئید اوضاع وخیم شود. پس برای شروع باید آزمایشات هورمونهای بدن انجام شود تا رنج نرمال بدن در حالت طبیعی مشخس باشد تا بشه بعد مقایسه کرد. مثلا اگه شما سطح تستوسترون بدنتون در سطح بالای نرمال باشد نباید بعد از اتمام دوره این سطح مثلا در رنج پایین نرمال باشد. آنزیمهای کبدی نیز باید سنجش شوند مخصوصا اگر استفاده از استروئیدهای خوراکی در برنامه هست.

از آنجاییکه ناراحتیهای قلبی نیز از عوارض استفاده از استروئید هست پس باید پروفایل چربی (تریگلیسرید، کلسترول …) نیز هم در ابتدا و هم در تمامی طول دوره و پس از دوره تحت کنترل باشد.

علاوه بر اینها شاخصهای دیگر سلامتی از جمله الکترولیت ، مواد معدنی، گلوکز و پروستات هم باید برسی شوند تا اطمینان کامل از سلامتی داشت. پس مینیمم آزمایشاتی که باید قبل از شروع دوره انجام شوند بدین شرح هستند: هومرونها، چربی ها، کل آنزیمهای کبدی، خون، کلیه، الکترولیت و مواد معدنی و گلوکز و پروستات.

در طول دوره:
آزمایشات این دوره معمولا پس از ۳ یا ۴ هفته از شروع دوره انجام میشود. آزمایش چربی خون کامل یکی از مهمترین و جدیترین آزمایشاتی هست که حتما باید انجام شود بخصوص که نشان دهنده تاثیر مستقیم مصرف استروئید بر دستگاه قلبی عروقی هست. اگر شخصی قرار باشد این دوره را چندین بار در طول زندگی ورزشی تکرار کند اهمیت تاثیر چربی بروی قلب و ناراحتی قلبی عروقی چندین برابر میشود. اگر از استروئید خوراکی استفاده میکنید باید حتما آزمایش آنزیمهای کبدی را نیز در نظر داشته باشید. پس آزمایشاتی که باید در طول دوره انجام شوند: آزمایش کامله چربی خون، آنزیمهای کبدی، خون، کلیه و مواد مدنی و قند خون (گلوکز) میباشند.

پس از دوره:
در ابتدا باید به سطح هورمونها دقت کرد و باید امیدوار بود که این سطح نزدیک سطح طبیعی خوب بدن باشد. امکانش هست که سطح هورمونها در این مرحله دقیق برابر با سطح اولیه قبل از دوره نباشند اما باید به سطح ال اچ و اف اس اچ دقت کرد تا بهتر متوجه شد که دلیل پایین بودن تستوسترون از کجا ناشی میشود. اگر سطح ال اچ و اف اس اچ بالا بوده اما تولید تستوسترون کم باشد به سادگی به این معنی هست که هنوز بیضه ها به حجم و تولید خود نرسیده اند. پس آزمایشات این مرحله میتواند شامل: هورمونها (تستوسترون، استروژن، ال اچ و اف اس اچ)، چربی کامله خون، آنزیمهای کبدی، خون، قند خون، مواد مدنی و الکترولیت و پروستات باشد.

آزمایشات هورمونی مثل تستوسترون باید هر دوی تستوسترون کل و آزاد را بسنجند. استرادیول فرم فعال استروژن در بدن هست که میتواند عوارض مثل نوک سینه و تجمع چربی و آب ایجاد کند و معمولا سنجیده میشود. هورمونهای ال اچ و اف اس اچ مسئول تولید تستوسترون و اسپرم هستند و کاهش آنها در صورت مصرف استروئید ها محتمل هست.

آزمایشات تیروئیدی معمولا سالی یکبار کافی هست و استروئیدها اثرات دایمی بروی فعالیت این غده نمیگذارند پس نیازی به آزمایش نیست مگر مورد مشکوکی وجود داشته باشد البته باید در نظر داشت که استروئیدها کمی فعالیت این غده را بالا میبرند و در صورت آزمایش شاید دکتر به اشتباه اینرا تشخیص به پرکاری تیروئید بدهد که در این صورت باید مصرف استروئید هم در نظر گرفته شود.

آزمایش چربی خون بهتر هست بعد از ۱۲ ساعت نخوردن و ناشتا انجام شود چون خوردن غذا میتواند در سنجش تریگلیسریدها تغییر ایجاد کند. علاوه بر LDL, HDL میتوان پروتئین سی و هموسیستئین را هم در این آزمایشات اضافه کرد که اولی جهت نشان دادن عفونت و التهاب بدن و دومی جهت تشخیص بهتر انقاد خون و خطر ناراحتی قلبی و کلسترول بکار میروند.

کراتین کیناز CK آنزیمی هست که به عنوان شاخص آسیب عضلانی، کلیوی و قلبی بکار میره که میزان بالای این آنزیم میتونه نشان دهنده حمله قلبی یا ضربه به دیگر اعضاء باشه، اما این آنزیم بهمراه با تمرین شدید عضلانی و بهمراه تجزیه بافت عضله هم میزانش زیاد میشه که میتونه نتیجه آزمایش رو به اشتباه بندازه.همینطور افزایش آنزیمهای کبدی نیز در اثر تمرین شدید وجود داره و معمولا افزایش سطح این آنزیم به همراه دو آنزیم معمول کبدی (ترانسفراز ها) در تمرین شدید مشاهده میشه.

در مورد آزمایش شمارش گلبولهای قرمز و حجم خون باید ذکر بشه که استروئیدهای آنابولیکی موجب افزایش هماتوکریت و گلوبولهای قرمز شده و غلظت خون افزایش مییابد و این میتواند موجب افزایش ریسک حمله قلبی و سکته شود پس بایک آزمایش ساده خون میتوان این مورد را هم تحت کنترل داشت.
آزمایشهای مربوط به کلیه عموما سنجش ۳ شاخص اوره، اسید اوریک و کراتینین هست. اوره خون معمولا با افزایش مصرف پروتئین بالا رفته و همینطور مصرف گوشت زیاد و مکمل کراتین میتواند موجب بالا رفتن سنجش کراتینین و آسیب کلیه بشه. قند ناشتا، مواد مدنی و الکترولیتها هم جزو مواردی هستند که باید چک شوند.
سنجش الکترولیتهای خون (سدیم، پتاسیوم، کلراید، بیکربنات، فسفر، کلسیوم، آهن و قند خون ناشتا جزو مواردی هستند که میتونند نشان دهنده بالانس الکترولیتی بدن باشند. کمبود یا زیادی هر کدوم از اینها میتونه به معنی مشکل کلیوی باشه. قند ناشتا میتونه نشوندهنده مسایل زیادی از جمله دیابت، مشکلات متابولیکی، بیماری لوزولمده، مشکل کلیوی یا استرس شدید باشه.
تست پروستات:
PSA پروتئینی هست (آنتیژن) که توسط سلولهای پروستات تولید میشه. سطح این پروتئین در صورت بزرگ شدن پروستات یا سرطان پروستات میتونه بالا بره گرچه مشخص نیست که آیا مصرف استروئیدها میتونه موجب افزایش ریسک سرطان پروستات بشه یا نه، اما ثابت شده که این بیماری میتونه در اثر افزایش هورمونهای آندروژنی و استروژنی پیشرفت کرده و افزایش یابد. این تست جوز مهمترین تستها جهت تشخیص ریسک سرطان پروستات بوده و اگر سطح این پروتئین بالا باشد باید مصرف استروئید ها را سریعا قطع کرد.

نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید

یکی از بزرگترین نگرانی‌های بدنسازانی که به سراغ مصرف استروئید رفته‌اند، این است که بعد از دوره، نتایج و عضلات به دست آمده را از دست بدهند. بعد از اتمام دوره استروئید،‌ بدن شما دیگر آن سطح‌های بالای تستوسترون را در اختیار ندارد و در نتیجه ممکن است دچار ریزش عضلات و یا تجمع چربی شوید.

پاکسازی بعد از دوره استروئید (PCT)
مهم‌ترین استراتژی برای نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید، این است که بعد از دوره یک پاکسازی مناسب و اصولی اجرا کنید.

وقتی دوره استروئید تمام می‌شود و شما دیگر هورمون‌ها را به صورت خارجی به بدن تزریق نمی‌کنید، سطح هورمون‌های بسیار مهمی مثل تستوسترون در بدنتان کاهش می‌یابد و تعادل هورمون‌ها برهم می‌خورد. مهم‌ترین کاری که باید برای حفظ عضلات در این زمان انجام دهید، اجرای یک دوره پاکسازی و بازگشت تعادل هورمونی است. به طور کلی استروئیدها باعث سرکوب تولید تستوسترون توسط بدن می‌شوند (برخی بیشتر و برخی دیگر کمتر). در این حالت بعد از قطع مصرف استروئید، بدنتان نمی‌تواند تستوسترون کافی تولید کند. در این زمان با یک دوره PCT باید بدنتان را در شرایطی قرار دهید تا تولید تستوسترون را دوباره از سر بگیرد.

اگر ورزشکار از استروئیدهایی که باعث سرکوب شدید تستوسترون نمی‌شوند (مثل اکساندرولون) و با دوز کم استفاده کند، ممکن است بدون پاکسازی بتواند تعادل هورمونی را بازیابد و حجم عضلات به دست آمده در دوره استروئید را نیز به خوبی نگهداری کند.

اگر مبتدی هستید و تجربه چندانی در مصرف استروئیدها ندارید، دوره ترکیبی اکساندرولون برای افزایش حجم و کات عضلات می‌تواند برای شما مفید باشد.

اما اگر از ترکیبات استروئیدی قدرتمند و سرکوب‌کننده تستوسترون مثل ترنبولون، وینسترول یا آنادرول استفاده کند، بدون پاکسازی تقریبا هیچ شانسی برای نگهداری حجم عضلات و نتایج به دست آمده از دوره ندارد.

از جمله دوره‌هایی که برای حفظ نتایج آن حتما باید پاکسازی خوبی داشته باشید می‌توانیم به دوره ترنبولون و بولدنون برای افزایش حجم عضلات اشاره کنیم.

دیانابول یک استروئید نسبتا قدرتمند است. از آن‌جایی که بخش زیادی از حجم به دست آمده توسط دیانابول، به دلیل احتباس آب است، در هر حالت بعد از دوره حجم دیانابول شاهد کاهش مجدد حجم عضلات خواهید بود. اما با این حال اگر پاکسازی دیانابول را به درستی اجرا کنید، از دست دادن نتایج به حداقل خواهد رسید.

یکی از دوره‌های رایج دیانابول، دوره استروئیدی افزایش حجم دیانابول و دکا دورابولین است. اگر این دوره برای شما جذاب است، پیشنهاد می‌کنم روش‌های جلوگیری از عوارض جانبی قرص دیانابول را از دست ندهید.

یک پروتکل استاندارد PCT معمولا شامل تقویت‌کننده‌های طبیعی تستوسترون است. مثل دی آسپارتیک اسید (DAA)، جنسینگ یا تریبولوس. بدنسازان این ترکیبات را برای بازگرداندن تستوسترون به سطح طبیعی مصرف می‌کنند.

برای تنظیم دوره پاکسازی حرفه‌ای طبق شرایط خودتان، با مربی در ارتباط باشید.

وقتی سطح تست بدن شما کاهش یافته باشد (ممکن است کاملا متوقف شده باشد)، شما دچار خستگی و کمبود انرژی خواهید شد. همچنین میل جنسی نیز کاهش می‌یابد.

استفاده از مکمل‌های مناسب برای حفظ عضلات
برخی مکمل‌ها وجود دارند که بدن را به سمت شرایط آنابولیک هدایت می‌کنند. این مکمل‌ها می‌توانند به نگهداری عضلات به دست آمده از دوره استروئید کمک کنند.

توصیه می‌شود این مکمل‌ها را پس از مشورت با مربی، در پاکسازی بعد از دوره استروئید قرار دهید.

از جمله بهترین مکمل‌های حفظ عضلات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

پروتئین وی
آمینواسیدهای شاخه‌ای (BCAA)
گلوتامین
کراتین
HMB
تریبولوس
جنسینگ
ZMA
گابا
DAA

استفاده از تست بوسترهای طبیعی
هر مکملی که حاوی دی آسپارتیک اسید (DAA) یا تریبولوس باشد،‌ ممکن است در PCT بعد از دوره استروئید و همچنین نگهداری حجم عضلات کمک کند.

DAA یک اسید آمینه است که در چندین مطالعه ثابت شده تاثیر چشمگیری بر سطح DHT دارد. DHT هورمونی است که از تستوسترون معمولی آنابولیک‌تر است.

مصرف‌کنندگان تریبولوس گزارش داده‌اند که در حین مصرف این مکمل شاهد افزایش میل جنسی بوده‌اند. همچنین مطالعات علمی ثابت کرده‌اند که تریبولوس دارای ویژگی‌های محافظتی برای کلیه‌ها و کبد است.

اما ممکن است این داروها برای برخی ورزشکاران کارساز نباشد. این ورزشکاران به ترکیبات دارویی قدرتمندتر مثل کلوماید یا نولوادکس نیاز دارند.

برنامه تمرینی مناسب و تمرین مداوم
برای نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید، ضروری است که از برنامه تمرینی مناسب، پیروی کنید. تمرین مداوم و با شدت کافی، باعث ترشح طبیعی تستوسترون می‌شود و ماهیچه‌های جدید شما را سالم، قوی و حجیم نگه می‌دارد.

برخی از ورزشکاران متوجه می‌شوند که اگر فشار تمرینات بعد از دوره استروئید را کمی افزایش دهند، به تعادل هورمونی آن‌ها و تولید مجدد تستوسترون کمک زیادی می‌کند.

رژیم غذایی مناسب برای نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید
برای نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید، شما باید همان مقدار کالری که در طول دوره دریافت می‌کردید را با پروتئین بیشتر دریافت کنید.

کاهش کالری دریافتی بعد از دوره استروئید افزایش حجم، قطعا باعث کاهش حجم و از دست رفتن نتایج دوره خواهد شد.

استروئیدهای آنابولیک، سبب افزایش سنتز پروتئین در عضلات می‌شوند. این باعث رشد و ریکاوری سریع‌تر عضلات می‌شود.

عضلات شما مانند یک اسفنج عمل می‌کنند؛ یعنی پروتئین، کربوهیدرات و سایر مواد مغذی که دریافت می‌کنید را به خود جذب می‌کنند. پس به سادگی مشخص می‌شود که چرا باید بعد از دوره استروئید غذاهای سرشار از پروتئین را در اولویت قرار دهید.

برای محافظت از کبد، از مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده خودداری کنید. گوشت فرآوری شده به دلیل داشتن چربی ترانس بالا می‌تواند سطح کلسترول شما را بالا ببرد و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد. استروئیدهای آنابولیک باعث کاهش کلسترول خوب و افزایش کلسترول بد می‌شوند و در نتیجه خطر بروز حوادث قلبی عروقی را افزایش می‌دهند.

استروئیدهای آنابولیک قدرت و استقامت شما را افزایش می‌دهند و به شما این امکان را می‌دهند که برای مدت طولانی‌تری، سخت‌تر تمرین کنید. به بدن و سیستم عصبی مرکزی شما فشار وارد می‌کنند، حتی اگر بلافاصله متوجه آن نشوید.

کربوهیدرات‌ها به بازیابی ذخایر گلیکوژن در ماهیچه‌ها و کبد کمک می‌کنند. در نتیجه عملکرد شما را تقویت خواهند کرد. یک رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات، سطح انرژی شما را افزایش می‌دهد و این امکان را به شما می‌دهد که سریع‌تر ریکاوری کنید.

غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای و گندم سرشار از فیبر و کربوهیدرات‌های پیچیده هستند که به آرامی وارد جریان خون می‌شوند. نشان داده شده است که این غذاها تری گلیسیرید و کلسترول بد را کاهش می‌دهند که خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را کاهش می‌دهد.

برای محافظت از کبد و حفظ سطح کلسترول در محدوده طبیعی، مصرف شکر و غذاهای ناسالم را کاهش دهید. به جای سرخ کردن، غذاهای خود را کباب، بخارپز یا آب‌پز کنید. کاملا از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید؛ زیرا باعث افزایش چربی و آسیب کبدی می‌شود.

استروئیدهایی که ریزش عضلات بعد از مصرف آن‌ها کمتر است
اگر دوست ندارید نتایج کسب شده از دوره استروئید را پس از اتمام دوره از دست بدهید، بهتر است از استروئیدهایی استفاده کنید که باعث احتباس آب نمی‌شوند و تستوسترون را کمتر سرکوب می‌کنند.

در اینجا لیستی از محبوب‌ترین استروئیدها بر اساس میزان باقی ماندن حجم عضلات بعد از دوره مشخص کرده‌ایم:

آنادرول (اکسی متالون) – بسیار بد
دیانابول – متوسط
دکا (ناندرولون) – متوسط
ترنبولون – خوب
جمع‌بندی روش‌های نگهداری حجم عضلات بعد از دوره استروئید
قبل از مصرف استروئید یا هر نوع مکمل دیگر بهتر است با مربی باتجربه یا پزشک متخصص مشورت کنید تا از مصرف سالم و درست آن اطمینان حاصل کنید؛ زیرا اگر این ترکیبات را به طرز درست مصرف نکنید، چیزی جز عوارض جانبی نخواهد داشت.

استفاده از استروئیدها یا سایر داروهای افزایش‌دهنده عملکرد یک روش قدیمی است که بسیاری از ورزشکاران با (یا بدون) رعایت نکات ایمنی به سراغ آن رفته‌اند و از این پس هم خواهند رفت. بنابراین اگر تصمیم دارید شما هم این کار را انجام دهید، توصیه می‌کنیم آن را در بهترین و ایمن‌ترین حالت انجام دهید.

دوره پاکسازی استرویید برای چیست؟

دوره پاکسازی استروئید، که به آن دوره پس از چرخه (PCT) نیز گفته می‌شود، دوره‌ای است که بعد از یک دوره مصرف استروئید آنابولیک انجام می‌شود. هدف از این دوره، بازگرداندن تولید طبیعی هورمون‌های بدن به حالت عادی و کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف استروئیدها است.

زمانی که افراد به صورت خودجوش استروئیدها را مصرف می‌کنند، عمدتاً سطح هورمون تستوسترون در بدن آنها افزایش می‌یابد. استفاده از استروئیدها می‌تواند به تعادل هورمونی بدن آسیب بزند و باعث مشکلاتی نظیر تخریب عضلات، افزایش وزن و کاهش تولید تستوسترون طبیعی در بدن شود.

در دوره پاکسازی استروئید، افراد سعی می‌کنند تعادل هورمونی بدن را بازیابی کرده و به سرعت به تولید تستوسترون طبیعی برگردند. این فرآیند با استفاده از داروها و تکنیک‌های مختلف انجام می‌شود. هدف اصلی دوره پاکسازی استروئید، حفظ عضلات به دست آمده در طول دوره مصرف استروئیدی است، در حالی که سعی در بهبود سلامت هورمونی و جلوگیری از عوارض جانبی ممکن است.

یک دوره پاکسازی معمولاً به مدت چند هفته ادامه پیدا می‌کند و شامل مصرف داروهایی نظیر تاموکسیفن (Tamoxifen) و کلومیفن (Clomiphene) می‌شود. این داروها به عنوان مهارکننده‌های استروژن عمل کرده و تولید تستوسترون را تحریک می‌کنند.

دوره پاکسازی استروئید باید با دقت و توسط افراد با تجربه اجرا شود، زیرا هر نادرستی در این فرآیند می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد. تعیین مدت زمان و نوع داروها بر اساس نوع استروئیدهای مصرفی و ویژگی‌های فردی بسیار حیاتی است.

همچنین، مشاوره با پزشک یا متخصص در این زمینه قبل از شروع هر دوره پاکسازی ضروری است تا از سلامت عمومی فرد اطمینان حاصل شود و هرگونه نقص یا مشکل پزشکی درمان شود.

 

استراتژی‌های پاکسازی برای آزمایش استروئید
اولین قدم در پاکسازی، قطع فوری مصرف استروئیدها است. این اقدام به کاهش سطح استروئیدها در بدن کمک می‌کند و شروع فرآیند بازسازی طبیعی بدن را تسهیل می‌سازد.

توصیه می‌شود که این کار تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز مشکلات ناشی از توقف ناگهانی مصرف استروئید جلوگیری شود.

با استفاده از داروهای پاکسازی و درمان‌های حمایتی

کلومیفن سیترات و نولوودکس می‌توانند به بازیابی تولید طبیعی هورمون‌های بدن و کاهش عوارض جانبی کمک کنند.

مصرف غذاهای غنی از فیبر، ویتامین‌ها، و مواد معدنی به بهبود عملکرد کبد و کلیه‌ها کمک می‌کند.

افزایش مصرف آب برای کمک به دفع سموم از بدن بسیار مهم است.

کاهش مصرف غذاهای چرب و فرآوری شده که می‌توانند به کبد فشار وارد کنند، توصیه می‌شود.

ورزش منظم به بهبود گردش خون و تسریع متابولیسم کمک می‌کند و به دفع مواد زاید از بدن کمک می‌کند.

تمرینات کششی و یوگا می‌توانند به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش استرس کمک کنند.

طول دوره پاکسازی استرویید
پاکسازی استروئید,پاکسازی استرویید, مجله پارسی پودر

دوره پاکسازی معمولاً بعد از اتمام دوره مصرف استروئید آغاز می‌شود و معمولاً به مدت 4 تا 6 هفته طول می‌کشد. در این مدت، از داروها و مکمل‌های خاص برای حفظ عضلات به دست آمده در طول دوره مصرف استروئید و بازیابی سریعتر تعادل هورمونی بدن استفاده می‌شود.

طول دوره پاکسازی استروئید (PCT) به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع استروئید مصرفی

استروئیدهای خوراکی: به طور کلی، دوره پاکسازی برای استروئیدهای خوراکی 2 تا 4 هفته طول می‌کشد.
استروئیدهای تزریقی: دوره پاکسازی برای استروئیدهای تزریقی معمولاً 4 تا 6 هفته طول می‌کشد.

• دوز مصرفی

دوزهای بالاتر: دوزهای بالاتر استروئیدها به زمان بیشتری برای پاکسازی از بدن نیاز دارند.
دوزهای پایین تر: دوزهای پایین تر استروئیدها به زمان کمتری برای پاکسازی از بدن نیاز دارند.

• مدت زمان مصرف

مصرف کوتاه مدت: مصرف کوتاه مدت استروئیدها به زمان کمتری برای پاکسازی از بدن نیاز دارند.
مصرف طولانی مدت: مصرف طولانی مدت استروئیدها به زمان بیشتری برای پاکسازی از بدن نیاز دارند.

• عوامل فردی

سلامتی کلی: افراد سالم معمولاً استروئیدها را سریعتر از افراد با مشکلات سلامتی پاکسازی می‌کنند.
سن: افراد جوان تر معمولاً استروئیدها را سریعتر از افراد مسن پاکسازی می‌کنند.
متابولیسم: افراد با متابولیسم بالاتر معمولاً استروئیدها را سریعتر از افراد با متابولیسم پایین تر پاکسازی می‌کنند.
مهم است که هر دوره پاکسازی تحت نظر پزشک یا متخصص مربوطه صورت گیرد و برنامه‌های تغذیه‌ای و تمرینی نیز با توجه به نیازهای فرد تنظیم شوند. همچنین، پیگیری دقیق از سوی متخصص به ویژه در مورد تغییرات هورمونی و علائم جانبی ممکن است لازم باشد.

دارو ها و مکمل های دوره پاکسازی استرویید
دوره پاکسازی استروئید، به عنوان یک فرآیند حیاتی برای بازیابی تعادل هورمونی بدن پس از مصرف استروئیدها، نیاز به استفاده از داروها و مکمل‌های خاص دارد. در این دوره، هدف اصلی افزایش تولید تستوسترون طبیعی و جلوگیری از اثرات جانبی مرتبط با مصرف استروئیدها است.

این تیتر ترجمه ای از تحقیق دکتر جفری ال استوت از دانشگاه ایالت ویرجینیای غربی تحقیقاتی درباره دارو ها و مکمل های دوره پاکسازی استرویید است.

در زیر، به توضیح داروها و مکمل‌های معمولاً مورد استفاده در دوره پاکسازی پرداخته می‌شود:

1. تاموکسیفن (Tamoxifen):
این دارو به عنوان یک مهارکننده استروژن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاموکسیفن می‌تواند در جلوگیری از اثرات جانبی مانند گینهای چربی و تورم سینه کمک کند.
دوره مصرف: معمولاً برای 4 تا 6 هفته.

2. کلومیفن (Clomiphene):
همچون تاموکسیفن، کلومیفن نیز به عنوان یک مهارکننده استروژن عمل می‌کند.
کمک به افزایش تولید تستوسترون و بهبود عملکرد هورمونی بدن.
دوره مصرف: معمولاً برای 4 تا 6 هفته.

3. هورمون های طبیعی:
برخی از افراد ممکن است هورمون‌های مختلفی مانند هورمون رشد (GH) و هورمون لوتئینیزه کننده تخمدان (LH) را در دوره پاکسازی مصرف کنند.
این هورمون‌ها می‌توانند در بهبود سلامت عمومی و افزایش عضلات کمک کنند.

4. مکمل‌های مخصوص کبد:
زیرا استروئیدها ممکن است به کبد آسیب بزنند، مصرف مکمل‌هایی که به تقویت و پشتیبانی از سلامت کبد کمک کنند (مانند مکمل‌های نوع NAC) در دوره پاکسازی معمولاً توصیه می‌شود.

5. مکمل‌های ویتامینی و معدنی:
مصرف ویتامین‌ها و معادن مورد نیاز برای حفظ سلامت عمومی بدن در طی دوره پاکسازی اهمیت دارد.
توجه داشته باشید که هر فرد ممکن است نیازها و وضعیت‌های مختلفی داشته باشد، و برنامه دقیق دارویی باید توسط یک پزشک یا متخصص مربوطه تعیین شود. همچنین، پیشنهاد می‌شود که همواره با کارشناسان حوزه پزشکی هماهنگی صورت گیرد تا اطمینان از سلامتی و تأثیربخشی اقدامات حاصل شود.

بهترین زمان دوره پاکسازی استرویید

بهترین زمان برای یک دوره پاکسازی پس از مصرف استروئیدها بستگی به متناسب بودن با برنامه تمرینی و رژیم غذایی هر فرد دارد، اما معمولاً پس از پایان یک دوره مصرف استروئید ها، بهترین زمان برای شروع دوره پاکسازی استروئید است.

دلایل:

آغاز زودهنگام پاکسازی: شروع سریع دوره پاکسازی به بدن شما کمک می‌کند تا سریعتر به تولید طبیعی هورمون‌ها بازگردد و از عوارض جانبی ناشی از مصرف استروئیدها بکاهد.

جلوگیری از عدم تعادل هورمونی: ادامه مصرف استروئیدها بدون شروع دوره پاکسازی می‌تواند منجر به عدم تعادل هورمونی در بدن شما شود که این موضوع می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد.

حفظ عضلات: دوره پاکسازی به حفظ عضلاتی که در دوران مصرف استروئید به دست آورده‌اید کمک می‌کند.

خودداری از پاکسازی استرویید چه عواقبی به دنبال دارد؟

خودداری از پاکسازی استروئید می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله اختلالات هورمونی، کاهش عملکرد جنسی، افسردگی، و از دست دادن عضلات به دست آمده. مشکلات کبدی، قلبی، و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف نیز ممکن است رخ دهد.

در زیر به برخی از پیامدهای ممکن از خودداری از انجام دوره پاکسازی استروئید اشاره می‌شود:

اختلال در تعادل هورمونی:
– مصرف استروئیدها ممکن است به تخریب تعادل هورمونی بدن منجر شود. خودداری از پاکسازی ممکن است منجر به برقراری ناهماهنگی هورمونی شود که می‌تواند به مشکلات متعددی از جمله کاهش تولید تستوسترون، تخریب عضلات، و اختلالات جنسی منجر شود.

افزایش احتمال عوارض جانبی:
– استفاده طولانی‌مدت از استروئیدها بدون دوره پاکسازی ممکن است احتمال عوارض جانبی این ترکیبات را افزایش دهد. این عوارض شامل مسائلی مانند افزایش فشار خون، آسیب کبد، افت سلامت قلب، و افزایش خطر بروز برخی بیماری‌ها می‌شود.

استمرار افزایش وزن و چربی:
– استروئیدها به افزایش میزان عضلات و کاهش درصد چربی کمک می‌کنند. خودداری از پاکسازی ممکن است منجر به افت عضلات و افزایش چربی شود، که به تناسب اندام و سلامت عمومی آسیب می‌زند.

اختلال در کنترل فشار خون:
– استروئیدها ممکن است به افزایش فشار خون منجر شوند. عدم پاکسازی ممکن است این افزایش فشار خون را نادیده بگیرد و به مشکلات قلبی و عروقی منجر شود.

افت عملکرد جنسی:
– استروئیدها می‌توانند به اختلالات جنسی، کاهش شهوت جنسی، و مشکلات نسبت به تولید هورمونهای جنسی منجر شوند. پاکسازی می‌تواند به بازیابی این عملکرد جنسی کمک کند.

خودداری از انجام دوره پاکسازی استروئید می‌تواند به مشکلات جدی در سلامت عمومی فرد منجر شود. برای حفظ سلامت و برخورد با پیامدهای ممکن، توصیه می‌شود که هر فردی که از استروئیدها استفاده می‌کند، یک برنامه پاکسازی تحت نظر پزشک یا متخصص انجام دهد.

اهمیت همکاری با پزشک در دوره پاکسازی استروئید

همکاری با پزشک در دوره پاکسازی استروئید امری بسیار حیاتی و برجسته است که می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت کلیه فرد اثرگذار باشد. این همکاری نه تنها موجب اطمینان از سلامت جسمی فرد می‌شود، بلکه باعث بهبود روش‌های بهتر برای دوره پاکسازی و بازیابی تعادل هورمونی می‌گردد.

یکی از اهمیت‌های اساسی همکاری با پزشک در این حوزه، نظارت دقیق و جلوگیری از مشکلات جانبی غیرمنتظره است. پزشک با انجام آزمایشات خونی منظم و بررسی تغییرات در هورمون‌ها، می‌تواند به سرعت هر گونه نقص یا مشکل پزشکی را تشخیص داده و درمان مناسب را اعمال نماید. این ارتباط مداوم با پزشک، اطمینان می‌دهد که فرد در مسیر سلامت صحیح قرار دارد و در صورت لزوم، تغییرات لازم در برنامه و رژیم غذایی اعمال می‌شود.

نظارت مداوم نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. پزشک می‌تواند با مشاهده نتایج آزمایش‌ها، تغییرات در تراز هورمون‌ها و وضعیت فیزیکی فرد، به بهبودهای احتمالی نظارت کند و در صورت لزوم تنظیمات لازم را در دوره پاکسازی اعمال کند. این نظارت دقیق می‌تواند از وقوع مشکلات جدی در طول دوره پاکسازی جلوگیری کند و اطمینان حاصل کند که فرد در مسیر سلامت و بازیابی بهینه قرار دارد.

در نهایت، همکاری با پزشک در دوره پاکسازی نه تنها به حفظ سلامتی کمک می‌کند بلکه به بهبود عملکرد عضلات، بازیابی سریعتر و جلوگیری از مشکلات جدی جانبی مرتبط با مصرف استروئیدها نیز کمک می‌نماید. این هماهنگی مداوم با پزشک، به عنوان یک همکار حرفه‌ای، از اهمیت بسزایی برخوردار است تا افراد بتوانند به بهترین نحو از فواید دوره پاکسازی استروئید بهره‌مند شوند.

آزمایشات خون بدنسازی
بدنسازی ورزشی است که نیاز به تلاش و فعالیت زیادی دارد. به خصوص زمانی که صحبت از به حداکثر رساندن فواید و به حداقل رساندن عوارض جانبی تستوسترون و استروئیدهای آندروژنی آنابولیک (AAS) باشد.

با ورزش و رژیم غذایی مناسب، بدنسازان می توانند به افزایش عضلات، کاهش چربی و قدرت مناسب دست یابند. با این حال، نظارت بر سلامت فرد از طریق تست‌ها و پانل‌های آزمایشگاهی که با دقت انتخاب شدند، مهم است.

بدنسازانی که از تستوسترون و استروئیدهای آندروژنی آنابولیک (AAS) استفاده می‌کنند، باید در مورد به حداکثر رساندن فواید و به حداقل رساندن عوارض جانبی کوتاه‌مدت و بلندمدت هوشمندانه عمل کنند. در عین حال به طور مؤثر ورزش و غذا بخورند تا عضله‌سازی خوب، کاهش چربی و کیفیت زندگی سالم را به دست آورند. این به آنها اجازه می دهد تا از تستوسترون و AAS استفاده کنند. کاهش آسیب بسیار مهم است.

آزمایش خون:
آزمایش خون مجموعه‌ای از آزمایش‌هاست که جنبه‌های مختلف سلامتی مانند: سطح هورمون، کلسترول و سایر نشانگرها را اندازه‌گیری می‌کند. این می تواند به تشخیص بیماری های زمینه ای یا کمبودهایی که ممکن است بر عملکرد ورزشی تأثیر بگذارد کمک کند. نتایج این آزمایش‌ها می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد چگونگی انجام تمرینات و تغذیه برای نتایج بهتر ارائه دهد.

تست های بدنساز:
در زیر لیستی از 14 تست و پنل آزمایشگاهی با دقت انتخاب شدند که برای حفظ سلامتی و در عین حال تقویت قدرت بدن حیاتی هستند:

شمارش کامل خون (CBC):
اجزای خون که توسط پنل آزمایش شمارش کامل خون (CBC) اندازه‌گیری می‌شوند به شرح زیر است: گلبول‌های قرمز که وظیفه انتقال اکسیژن را بر عهده دارند. گلبول های سفید خون که مسئول مبارزه با عفونت هستند. هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند. هماتوکریت، که نسبت گلبول های قرمز به جزء مایع در خون است (که با ضخامت خون مرتبط است) و پلاکت ها که به فرآیند لخته شدن خون کمک می کنند.

همه آندروژن ها، از جمله تستوسترون و استروئیدهای آندروژنی آنابولیک (AAS)، توانایی افزایش تعداد گلبول های قرمز و نسبت آنها در خون (هماتوکریت) را دارند. در نتیجه ضخامت خون را افزایش می دهند (پلی سیتمی). سطح هماتوکریت بالا با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا با سردرد همراه است. این پانل مهم است، زیرا تعیین می کند که فرد چه زمانی به هماتوکریت 53 رسیده است، که نشان می دهد فرد یا باید خون اهدا کنید یا تحت فلبوتومی درمانی قرار گیرید.

آزمایشات خون بدنسازی
تست های موجود در پنل CBC:
تعداد گلبول های سفید خون (شمار WBC یا لکوسیت)
تعداد دیفرانسیل WBC
شمارش گلبول های قرمز (تعداد RBC یا گلبول های قرمز)
هماتوکریت (Hct)
هموگلوبین (Hbg)
حجم گلبول قرمز خون (MCV)
میانگین هموگلوبین سلولی (MCH)
میانگین غلظت هموگلوبین سلولی (MCHC)
عرض توزیع (قطر) گلبول قرمز (RDW)
شمارش پلاکت
میانگین حجم پلاکت (MPV)
پانل متابولیک کامل (CMP):

آزمایش بعد از دوره استروئید را دقیقا چه زمانی انجام دهیم؟
خیلی مهم است که آزمایش بعد از دوره استروئید را در زمان صحیح و مناسب انجام دهید. بدیهی است که در اواخر دوره و بلافاصله بعد از اتمام آن، بدن از نظر هورمونی در شرایط متعادل و عادی نیست. زیرا ورزشکار با مصرف هورمون‌های استروئیدی تعادل طبیعی بدن را برهم زده است. پس آزمایش تعادل هورمون (مثل سطح تستوسترون، LH و FSH) در این زمان‌ها مناسب نیست.

اما آزمایش‌های سلامت عمومی بدن مثل نوار قلب، سطح کلسترول و … را می‌توان برحسب نیاز در هر زمان از دوره انجام داد.

به طور کلی باید بعد از اتمام دوره و در زمان مناسب (با توجه به ترکیبات مصرف شده) دوره پاکسازی را به شکل اصولی اجرا کنید. و حدود ۱ الی ۲ هفته بعد از اتمام دوره پاکسازی، آزمایش‌های زیر را انجام دهید تا مشخص شود بدنتان به حالت عادی برگشته یا خیر.

تست نوار قلب (الکتروکاردیوگرام)
نوار قلب برای بررسی سلامت قلب استفاده می‌شود. هر ضربان قلب شما توسط یک تکانه الکتریکی ایجاد می‌شود که معمولا از سلول‌های خاصی در بطن راست بالای قلب ایجاد می‌شود.

الکتروکاردیوگرام – که ECG یا EKG نیز نامیده می‌شود – این سیگنال‌های الکتریکی را هنگام عبور از قلب شما ثبت می‌کند. پزشک شما می‌تواند از الکتروکاردیوگرام برای جستجوی الگوهایی در میان این ضربان‌ها و ریتم‌های قلب برای تشخیص بیماری‌های مختلف قلب استفاده کند.
تست نوار قلب یک آزمایش بعد از دوره استروئید است و بدون هیچگونه درد یا سختی انجام می‌شود. تغییرات الکتروکاردیوگرافی در ورزشکاران رایج است و معمولا نشان دهنده بازسازی ساختاری و الکتریکی خوش خیم قلب به عنوان یک سازگاری فیزیولوژیکی با تمرینات بدنی منظم و پایدار (سندرم قلب ورزشکار) است.

آزمایش CBC (شمارش کامل سلول‌های خون)
شمارش کامل خون وضعیت سلامت عمومی را تعیین می‌کند. به عنوان یک مشخصه برای انواع اختلالات مانند کم‌خونی، عفونت، وضعیت التهاب و قرار گرفتن در معرض مواد سمی استفاده می‌شود.

پس به یاد داشته باشید که یکی از مهم‌ترین آزمایش‌ها بعد از هر دوره استروئید، آزمایش CBC است.

کلسترول کل
کلسترول کل و زیر گروه‌های آن یعنی HDL ،LDL و تری گلیسیرید (TG) در ارزیابی خطر بیماری قلبی استفاده می‌شود.
این آزمایشات در ارزیابی افراد سالم و همچنین در بیمارانی که بیماری قلبی دارند یا سایر عوامل خطر مانند سیگار کشیدن، فشار خون بالا یا دیابت، مفید است. این آزمایش همچنین برای نظارت بر روند درمان با داروهای کاهش دهنده چربی خون استفاده می‌شوند.

آلکالین فسفاتاز (ALP)
آلکالین فسفاتاز آنزیمی است که در سطوح بالایی در استخوان و کبد یافت می شود.
به همین دلیل است که برای غربالگری یا نظارت، درمان اختلالات کبدی یا استخوانی استفاده می‌شود و بخشی از پروفایل تست عملکرد کبد است.

اگر در دوره از استروئیدها مضر برای کبد استفاده کرده باشید بسیار ضروری است که آزمایش ALP را نیز در لیست آزمایش بعد از دوره استروئید قرار دهید. این آنزیم به بررسی سلامت کبد کمک می‌کند.

آزمایش عملکرد و سلامت کبد
گفتیم که آزمایش ALP به بررسی سلامت کبد کمک می‌کند. اما این آزمایش کافی نیست و باید موارد بیشتری انجام دهید.

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
بیلی‌روبین
این آزمایش ها با هم به عنوان یک گروه به نام «تست عملکرد کبد» شناخته می‌شوند.‌ آن‌ها آسیب کبدی یا اختلال ارثی کبدی را تشخیص می‌دهند.

آزمایش GGT (گاما GT)
GGT برای غربالگری بیماری کبد یا سوء مصرف الکل استفاده می‌شود. و برای کمک به پزشک در تشخیص اینکه افزایش غلظت آلکالین فسفاتاز (ALP) در جریان خون به دلیل بیماری کبدی است یا استخوانی.

اوره و کراتینین
اوره و کراتینین در خون یا ادرار، برای آزمایش عملکرد طبیعی کلیه است. همچنین در نظارت بر درمان بیماری کلیوی استفاده می شود. آنها بخشی از تست متابولیک پایه هستند.

از آن‌جایی که گاهی اوقات ممکن است استروئید باعث مشکلات کلیوی نیز شود، باید تست اوره و کراتینین را در آزمایش بعد از دوره استروئید قرار دهید.

اسید اوریک
اسید اوریک از تجزیه ترکیبات نیتروژن‌دار موجود در بدن در موادی مانند اسیدهای نوکلئیک (DNA، RNA) تولید می‌شود. آنها از هضم برخی غذاها، نوشیدنی‌ها (نوشیدنی های الکلی مانند آبجو و شراب) یا از تجزیه طبیعی و چرخش سلول‌ها در بدن وارد گردش خون می‌شوند.

بیشتر اسید اوریک توسط کلیه‌ها خارج می‌شود و در ادرار دفع می‌شود.
اسید اوریک اضافی می‌تواند باعث بیماری به نام نقرس شود – التهابی که در مفاصل زمانی رخ می‌دهد که کریستال‌های حاصل از اسید اوریک در مایع مفصلی تشکیل شود. اسید اوریک اضافی همچنین می‌تواند منجر به بیماری کلیوی شود که در نتیجه رسوب در کلیه‌ها یا تشکیل سنگ کلیه در نتیجه افزایش دفع ادرار است.

الکترولیت‌ها
سدیم (Na)، پتاسیم (K)، منیزیم (Mg) کلسیم (Ca) و سایر الکترولیت‌ها بخشی از موارد موثر بر متابولیک پایه هستند.

عدم تعادل آنها ممکن است مربوط به اختلالات متابولیک باشد و علائم متعددی از خستگی و ضعف عضلانی تا آریتمی‌های قلبی کشنده بالقوه در برخی بیماران ایجاد کند.

لازم است که تست الکترولیت‌ها را در آزمایش بعد از دوره استروئید انجام دهید.

سطح تستوسترون
آزمایش سطح تستوسترون برای کمک به تشخیص اختلال نعوظ، ناباروری، بلوغ زودرس یا دیررس و سایر اختلالات استفاده می‌شود.

بدن انسان به طور طبیعی هورمون تستوسترون را تولید می‌کند. مقدار این هورمون به صورت طبیعی در بدن مردان بیشتر از زنان است.

اکثر استروئیدهای آنابولیک تولید طبیعی تستوسترون توسط بدن را سرکوب می‌کنند و این یعنی کاهش توانایی بدن در تولید این هورمون اساسی.

باید در آزمایش بعد از دوره استروئید سطح تستوسترون اندازه‌گیری شود تا بتوان بررسی کرد که آیا بدن توانایی خودش را برای تولید طبیعی تستوسترون به دست آورده یا خیر.

سطح تستوسترون در طول روز مدام تغییر می‌کند. برای اندازه‌گیری دقیق باید آزمایش تا حد امکان صبح زود و حداکثر تا ساعت ۱۰ صبح انجام شود.

هورمون لوتئینیزه کننده (LH)
تست هورمون لوتئینیزه کننده (LH)، برای ارزیابی عملکرد هیپوفیز، به ویژه از نظر مشکلات باروری.

هورمون محرک فولیکول (FSH)
آزمایش هورمون محرک فولیکول (FSH)، برای ارزیابی عملکرد هیپوفیز، به ویژه از نظر مشکلات باروری.

گلوبولین اتصال به هورمون جنسی (SHBG)
گلوبولین اتصال هورمون جنسی (SHBG)، که برای کمک به ارزیابی آندروژن‌های فرد استفاده می‌شود.

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
PSA پروتئینی است که عمدتا توسط سلول‌های غده پروستات تولید می شود و می‌تواند شاخص مفیدی برای بررسی سرطان پروستات باشد.

این پروتئین در همه مردان یافت می‌شود. نباید تصور کنید سطوح بالای آن قطعا به معنای سرطان پروستات. بلکه گاهی اوقات به عفونت غده پروستات (پروستاتیت) یا بزرگ شدن پروستات مربوط می‌شود.

PSA هم به صورت آزاد در خون و هم به صورت متصل به سایر پروتئین‌ها وجود دارد.

سلامت و تعداد اسپرم
یکی از اصلی‌ترین عارضه‌های جانبی استروئید کاهش تعداد اسپرم و یا تغییر در ساختار اسپرم است.

بهتر است آزمایش سلامت و تعداد اسپرم را نیز در لیست آزمایش های بعد از دوره استروئید قرار دهید تا از باروری اطمینان حاصل کنید.

پانل جامع متابولیک که اغلب به عنوان پانل CMP شناخته می شود، یک ابزار غربالگری پزشکی است که از 14 آزمایش خون تشکیل میشود و برای ارزیابی سلامت عمومی افراد استفاده می شود. پنل آزمایش خون CMP تعادل مایعات و الکترولیت ها و همچنین سطوح گلوکز، عملکرد کلیه و کبد و سطوح الکترولیت را بررسی می کند. (برای این آزمایش بایستی ناشتا بود.)

آزمایشات شامل: گلوکز، سدیم، پتاسیم، کلرید، دی اکسید کربن، کلسیم، پروتئین، آلبومین، آلانین ترانس آمیناز (ALT)، آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، بیلی روبین، آلکالین فسفاتاز (ALP)، نیتروژن اوره خون (BUN)، کراتینین و eGFR می باشد.

آزمایش چربی خون:
این آزمایش از LDL که به «کلسترول بد» معروف است، HDL که به «کلسترول خوب» معروف است و تری گلیسیرید (اسیدهای چرب محلول در خون) تشکیل شدند. دوز بالاتر T یا AAS ممکن است باعث افزایش کلسترول LDL شود در حالی که باعث کاهش کلسترول HDL و تری گلیسیرید می شود. کاهش قابل توجه HDL به طور بالقوه می تواند منجر به مشکلات قلبی عروقی در دراز مدت شود. (برای این آزمایش بایستی ناشتا بود.)

آزمایش سیستاتین C و EGFR:
سیستاتین C روش دقیق تری برای تعیین عملکرد کلیه در افرادی است که توده عضلانی بالاتری دارند. این به این دلیل است که استفاده از کراتینین به عنوان متغیر اولیه می تواند تحت تأثیر عواملی مانند: توده عضلانی بالاتر، مصرف پروتئین و مکمل کراتین قرار گیرد. سیستاتین C روش مطمئن تری است. نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمین زده شده یکی دیگر از پارامترهایی است که ممکن است برای ارزیابی عملکرد کلیه (eGFR) استفاده شود.

سرعت عبور مایع فیلتر شده از کلیه را نرخ فیلتراسیون گلومرولی می گویند. نرخ کلیرانس کراتینین، همچنین به عنوان CCRCr یا CrCl شناخته می شود، یک معیار مفید برای تقریب میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) است. حجم پلاسمای خونی است که در واحد زمان از کراتینین پاک می شود. یک eGFR که کمتر از 60 است نشان می دهد که ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد که بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد.

آزمایش کبد GGT:
آزمایش خون گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGT) به دنبال آنزیم یا پروتئینی به این نام در خون می‌گردد. GGT مخفف گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز است . GGT در سلول های کبد وجود دارد. پزشک می تواند از این آزمایش برای بررسی آسیب به کبد یا مجاری تخلیه کننده آن استفاده کند. اگر اطلاعات یک آزمایش خون متفاوت، معروف به آلکالین فسفاتاز، غیرطبیعی باشد، این آزمایش همچنین می‌تواند به تمایز بین بیماری‌هایی که بر کبد تأثیر می‌گذارند و بیماری‌هایی که بر استخوان‌ها تأثیر می‌گذارند، کمک کند.

وجود آسیب کبدی ناشی از اختلالاتی مانند: هپاتیت، سیروز، تومورها یا سرطان لوزالمعده ممکن است با نتایج آزمایش بالاتر از میانگین نشان داده شود. ارزش GGT بر خلاف مقادیر دیگر آنزیم های کبدی که در CMP گنجانده شدند، مانند: AST و ALT، تحت تاثیر تمرینات مقاومتی قرار نمی گیرد. در نتیجه، آزمایش GGT روش دقیق تری برای تعیین اینکه آیا یک بدنساز مبتلا به بیماری کبدی است یا خیر می باشد.

آزمایشات خون بدنسازی

تستوسترون کل با استفاده از کروماتوگرافی مایع یا طیف‌سنجی جرمی و تستوسترون آزاد از طریق اولترافیلتراسیون تعادلی تعیین شد.

با توجه به اینکه سقف تستوسترون کل استاندارد بر اساس سنجش ایمنی 1500 نانوگرم در دسی لیتر است، مردانی که سطح تستوسترون آنها بالا است نمی توانند از این تست استفاده کنند. تست LC-MS برای تستوسترون دارای حداکثر غلظت مجاز نیست. علاوه بر این، برخی از آزمایشگاه ها تستوسترون رایگان محاسبه شده را به جای تستوسترون مبتنی بر اولترافیلتراسیون تعادلی ارائه می دهند که برای تعیین این مقدار ضروری دقیق تر است.

تست فوق حساس استرادیول (E2):
سطح استرادیول ممکن است با آزمایشی که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد، بیش از حد تخمین زده شود. این آزمایش از فناوری ایمونواسی استفاده می کند که قادر به تشخیص بین پروتئین واکنشی C (که در التهاب نقش دارد) و استرادیول را ندارد. از این رو، ترکیب این دو را به عنوان استرادیول تفسیر می کند. این تست فوق حساس استرادیول از فناوری سنجشی به نام کروماتوگرافی مایع، طیف‌سنجی جرمی (LC/MS) استفاده می‌کند که با محدودیت فوق‌الذکر محدود نمی‌شود. علاوه بر این، آنالوگ های DHT مانند: اکساندرولون پتانسیل کاهش قابل توجهی سطح استرادیول را دارند که می تواند منجر به درد مفاصل و سایر مشکلات مربوط به کاهش استرادیول شود.

توجه داشته باشید که تنها 0.4 درصد از کل تستوسترون در طول فرآیند آروماتیزاسیون به استرادیول تبدیل می شود. بدن این کار را برای خنثی کردن اثر خوب استرادیول روی چربی‌ها انجام می‌دهد، که ناشی از اثر نامطلوب تستوسترون بر لیپیدها است. وقتی سطح کل تستوسترون بالا باشد، سطح استرادیول نیز بالا خواهد بود. هنگامی که فرض می کنید که یک مهارکننده آروماتاز مورد نیاز است، باید با احتیاط شدید عمل کنید.

تست پرولاکتین:
افزایش سطح پرولاکتین به دلیل ارتباط بین این سطوح و اختلال نعوظ منبع نگرانی بسیاری از بدنسازان است.

تست DHT:
مقدار دی هیدروتستوسترون (DHT) که در خون وجود دارد با این آزمایش تعیین می شود. در برخی از مردان، سطوح بیش از حد هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) با آکنه، ریزش مو و التهاب خوش خیم پروستات مرتبط است. در حالی که سطوح پایین این هورمون با سطوح پایین میل جنسی مرتبط است.

تست IGF-1:
فاکتور رشد شبه انسولین 1، که بیشتر به عنوان IGF-1 شناخته می شود، برای تعیین میزان هورمون رشد انسانی موجود در خون اندازه گیری می شود. فعالیت های تقویت کننده رشد و متابولیسم گلوکز هر دو تحت تأثیر این هورمون هستند که توسط کبد و سایر بافت ها تولید می شود. کمبود IGF-1 ممکن است از رشد عضله جلوگیری کند.

تست فریتین:
آهن از طریق پروتئین فریتین در بدن ذخیره می شود. آهن برای تشکیل گلبول های قرمز خون ضروری است که وظیفه انتقال اکسیژن در سراسر بدن را بر عهده دارند. کم خونی ناشی از کمبود فریتین در خون است. TRT و آنابولیک ها باعث تحریک تولید گلبول های قرمز بیشتر در بدن می شوند (اریتروسیتوز). به دلیل افزایش تولید، ذخایر آهن و سطح فریتین کاهش پیدا کرده است.

ثابت شده است که تستوسترون باعث کاهش فریتین می شود. اهدای خون یا انجام فلبوتومی درمانی دو روش رایج برای مردانی است که تحت درمان جایگزینی تستوسترون (TRT) یا استروئیدهای آنابولیک هستند و هماتوکریت بالایی دارند (افزایش ضخامت خون ناشی از TRT یا استروئیدهای آنابولیک) برای کاهش سطح هماتوکریت خود. هر بار که فردی خون اهدا می کند، سطح فریتین او به طور متوسط حدود 30 واحد کاهش می یابد. سطح پایین فریتین می تواند منجر به علائم مختلفی از جمله: خستگی، درد عضلانی و سندرم پای بی قرار شود.

به طور کلی آزمایش خون بدنسازان می تواند به نظارت بر تغییرات سطح هورمون ناشی از استفاده از استروئیدهای آنابولیک و دوزهای بالای تستوسترون کمک کند.

مزایای آزمایش بدنسازی:
مزیت اصلی انجام آزمایش خون بدنساز، به دست آوردن بینشی در مورد وضعیت کلی سلامتی است تا بتوان تصمیمات آگاهانه ای در مورد رژیم غذایی و برنامه ورزشی برای حداکثر افزایش توده عضلانی و قدرت بگیرند. علاوه بر این، این تست‌ها همچنین می‌توانند هر گونه کمبود یا عدم تعادل بالقوه را که می‌تواند مانع از پیشرفت به سوی دستیابی به اهداف تناسب اندام شود را نشان دهد. در نهایت، آنها ممکن است هر گونه مسائل پزشکی اساسی را که نیاز به بررسی بیشتر از سوی پزشک دارد، قبل از ادامه برنامه تمرینی شدید یا مصرف برخی مکمل ها/ داروها بدون راهنمایی مناسب از متخصص مراقبت های بهداشتی و مربیان را بدست آورند.

خطرات و عوارض جانبی استروئیدهای آنابولیک و دوزهای بالای تستوسترون بر آزمایش خون:
استروئیدهای آنابولیک و دوزهای بالای تستوسترون می توانند تأثیرات جدی بر سلامت افراد از جمله آزمایش خون فرد داشته باشند. درک خطرات بالقوه مرتبط با استفاده از استروئیدهای آنابولیک یا دوزهای بالای تستوسترون و همچنین تأثیر آن بر نتایج آزمایش خون بدنساز مهم است.

خطرات بالقوه سلامت مرتبط با استروئیدهای آنابولیک و دوزهای بالای تستوسترون:
استروئیدهای آنابولیک، هورمون های مصنوعی هستند، که اثرات تستوسترون را در بدن تقلید می کنند. آنها اغلب توسط ورزشکاران و بدنسازان برای افزایش توده عضلانی، قدرت و استقامت استفاده می شوند. اما عوارض جانبی زیادی مانند: آسیب کبدی، مشکلات قلبی، افسردگی، پرخاشگری، ناباروری و غیره دارند. دوزهای بالای تستوسترون نیز می تواند عوارض جانبی مشابهی مانند: استروئیدهای آنابولیک ایجاد کند. اما منشاء طبیعی آن در بدن، میزان کمتری است.

استفاده از استروئیدهای آنابولیک یا دوزهای بالای تستوسترون می تواند منجر به تغییر در برخی آزمایشات خون مانند: افزایش سطح گلبول های قرمز (RBC)، هموگلوبین (Hb) و هماتوکریت (HCT) شود. این تغییرات می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های زمینه‌ای مانند: پلی سیتمی ورا باشد که به دلیل تولید بیش از حد گلبول‌های قرمز خون توسط مغز استخوان و ضخیم شدن خون و افزایش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی در صورت عدم درمان ایجاد می‌شود.

سایر تغییرات احتمالی شامل کاهش سطح گلبول های سفید (WBC) است که نشان دهنده عفونت یا التهاب است و یا افزایش سطح کراتینین اشاره به آسیب کلیه دارد. افزایش سطح کلسترول خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. افزایش آنزیم های کبدی نشان دهنده سمیت کبدی است. کاهش تولید هورمون تیروئید که منجر به کم کاری تیروئید می شود. کاهش سطح پتاسیم باعث خستگی در میان علائم دیگر می شود و افزایش سطح کلسیم باعث ایجاد سنگ کلیه از جمله دیگر مسائل مربوط به عدم تعادل متابولیسم کلسیم می شود.

مهم است که هر گونه نتایج غیرطبیعی از پانل تست آزمایشگاهی را بدنسازان با پزشک خود در میان بگذارند. تا آنها بتوانند راهنمایی های بیشتری در مورد اینکه چه گزینه های درمانی ممکن است بسته به شرایط فردی برای آنها مناسب تر باشد، ارائه دهند.

آزمایشات خون بدنسازی
آزمایش خون برای توده عضلانی:
این آزمایش کراتینین کیناز (CK) نامیده می شود و میزان آنزیمی را در جریان خون فرد که در هنگام آسیب دیدگی یا استرس آزاد می شود، اندازه گیری می کند. آزمایش CK می تواند به تعیین اینکه توده عضلانی فرد خیلی زیاد است یا خیلی کم، کمک می کند و همچنین بینشی در مورد سایر مسائل سلامتی مانند: آسیب کلیوی یا حمله قلبی ارائه می دهد. نتایج این نوع آزمایش معمولاً در عرض 1 تا 2 روز پس از نمونه گیری در دسترس است.

آزمایش خون TRT:
آزمایش خون TRT نوعی آزمایش آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری سطح تستوسترون در بدن استفاده می شود. معمولاً برای تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با تستوسترون پایین، مانند: هیپوگنادیسم یا ناباروری مردانه استفاده می‌شود. این آزمایش هم سطح تستوسترون تام و هم سطح تستوسترون آزاد را اندازه گیری می کند، که می تواند به تعیین اینکه آیا درمان جایگزینی هورمونی ممکن است ضروری باشد کمک کند.

به طور کلی برای بدنسازان مهم است که با آزمایشات خون سلامت خود را به طور منظم کنترل کنند، به خصوص اگر از استروئیدهای آنابولیک یا دوزهای بالای تستوسترون استفاده می کنند. آزمایش خون بدنسازان می تواند بینش ارزشمندی در مورد سلامت و تندرستی بدن فرد ارائه دهد.

بدنسازان با نگه داشتن نشانگرهای خونی مانند: تستوسترون، سطح هورمون، گلوکز و عملکرد کلیه، می توانند اطمینان حاصل کنند که در شرایط مطلوب برای رسیدن به اهداف خود هستند.

عوامل موثر بر آزمایش خون در بدنسازان:
آسیب و التهاب عضلانی می تواند بر نتایج آزمایش خون در بدنسازان تأثیر بگذارد. زیرا پاسخ بدن به تمرینات شدید می تواند باعث تغییرات موقتی در برخی از نشانگرهای خونی شود. علاوه بر این، مصرف پروتئین بالا، که در بین بدنسازان رایج است، ممکن است بر عملکرد کلیه و آنزیم های کبدی تأثیر بگذارد، اما از نظر بالینی قابل توجه نیست، که برای پزشکانی که با این واقعیت آشنا نیستند نگران کننده است. مصرف استروئید همچنین می تواند منجر به عدم تعادل هورمونی و نتایج غیرطبیعی آزمایش خون شود.

کم آبی بدن، که می تواند در طول تمرینات شدید یا زمانی که بدنسازان در حال کاهش وزن هستند رخ دهد، می تواند باعث تغییراتی در سطح الکترولیت و سلول های خونی شود. تمرین با وزنه همچنین می تواند برخی از آنزیم های زنده را به روشی غیر بالینی افزایش دهد. مکمل هایی مانند: کراتین می توانند به طور کاذب کراتینین سرم را افزایش دهند که می تواند پزشکان را نگران کند. برای بدنسازان مهم است که کمبودهای تغذیه ای شناسایی شده از طریق آزمایش خون را برطرف کنند، زیرا این کمبودها می تواند بر عملکرد و سلامت کلی تأثیر بگذارد.

روش‌های مورد استفاده در سنجش هورمون‌های استروئیدی
یکی از گروه‌های پرکاربرد در میان تست‌های هورمونی، سنجش هورمون‌های استروئیدی است. پزشکان در بسیاری موارد می‌خواهند وضعیت هورمون‌های استروئیدی بیمارشان را بدانند. آنها همچنین می‌خواهند ببینند آیا نتایج آزمایش مجدد، نشان‌دهنده بهبود وضعیت بیمار است یا نه.

تکنیک‌های آزمایشگاهی متعددی برای شناسایی و اندازه‌گیری هورمون‌ها در نمونه‌ خون، بزاق، ادرار و حتی مو و ناخن در دسترس هستند. نتایج این تست‌ها برای این که قابل‌استناد باشد، باید ارتباط معناداری با علائم کلینیکی مربوط به کاهش یا افزایش هورمون‌ها داشته باشد.

هر یک از تکنیک‌های نمونه‌برداری و آنالیز هورمون‌های استروئیدی، طرفداران و منتقدان خاص خود را دارد، و همچنین با محدودیت‌هایی مواجه است. قبل از شروع آزمایش هورمون، باید تعیین شود که کدام نوع آزمایش برای نیازهای شما مناسب‌تر است. این تست‌ها برای اندازه‌گیری هورمون‌هایی مانند هورمون‌های جنسی و آدرنال طراحی شده‌اند.

تست ادرار
قدیمی‌ترین روش آزمایش هورمون‌های استروئیدی، آزمایش ادرار است. اندازه‌گیری هورمون‌ها در ادرار نسبتاً آسان است زیرا مقادیر بیشتری از هورمون در ادرار نسبت به خون یا بزاق ظاهر می‌شود. تست ادرار مستلزم این است که بیمار تمامی ادرار خود را به مدت ۲۴ ساعت جمع‌آوری کند.

ردیابی هورمون در ادرار معمولا با استفاده از کروماتوگرافی گاز برای جدا کردن هورمون‌ها و سپس شناسایی هورمون با “طیف‌سنجی جرمی” (LC/MS) انجام می‌شود. اگرچه این روش، مقادیر بالا و پایین را که می‌تواند در نوسانات عادی روزانه رخ دهد شناسایی نمی‌کند، اما همچنان روش اندازه‌گیری خوبی از میزان هورمون در یک روز است. آزمایش ادرار همچنین هورمون‌های خاص و متابولیت‌های آنها را ردیابی می‌کند که به ارزیابی اطلاعات بیشتر کمک می‌کند. این تکنیک کارایی جداسازی عالی و حساسیت بالا ارائه می‌دهد و حتی برای اندازه‌گیری هورمون‌های با غلظت کم، مناسب است.

اگر فقط بخشی از ادرار در طول دوره ۲۴ساعته جمع‌آوری شود، یا اگر بخشی از ادرار دور ریخته شود، و یا اگر عملکرد کلیه مختل شده باشد، جواب این آزمایش دقیق نیست. تست ادرار با کراتینین استانداردسازی می‌شود تا مطمئن شویم عملکرد کلیه طبیعی است.

یک نوع دیگر از تست ادرار، جمع‌آوری نمونه در فواصل زمانی در طول روز و سنجش میزان هورمون است. برخی معتقدند که جمع‌آوری نمونه‌های زمان‌بندی‌شده، می‌تواند داده‌های مشابه با جمع‌آوری تمام ادرار را منعکس کنند. آزمایشگاه‌های فعلی از کروماتوگرافی مایع با طیف‌سنجی جرمی (LC/MS) استفاده می‌کنند که خاصیت هورمونی بالایی دارد.

آزمایش خون
روش تست خون برای سنجش هورمون‌های استروئیدی، آزمایش سرم است که در آن، یک یا چند ویال از خون بیمار در طول نمونه‌گیری جمع‌آوری می‌شود، و میزان هورمون در سرم جدا شده از خون اندازه‌گیری می‌شود. این روش، هورمون‌های متصل به پروتئین‌های حامل، و کمی از هورمون‌های غیرمتصل را اندازه می‌گیرد. اکثر آزمایشگاه‌ها اکنون نمونه‌های سرم را با استفاده از روش LC/MS پردازش می‌کنند.

آزمایش‌های ایمونواسی (Immunoassay)
از آزمایش‌های ایمونواسی برای سنجش هورمون‌های استروئیدی، به دلیل راحتی، سرعت و هزینه مؤثر استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها از اتصال خاص بین یک آنتی‌بادی و هورمون هدف برای اندازه‌گیری غلظت آن استفاده می‌کنند. رایج‌ترین فرمت‌های تست ایمونواسی که برای هورمون‌های استروئیدی استفاده می‌شود شامل سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA) و آزمایش رادیو ایمنی (RIA) است. ELISA متکی بر تشخیص سیگنال مرتبط با آنزیم است، در حالی که RIA از ردیاب‌های رادیواکتیو برای اندازه‌گیری استفاده می‌کند. اگرچه آزمایش‌های ایمونواسی به شکل گسترده‌ای قابل‌دسترسی هستند و نتایج را به سرعت ارائه می‌دهند، اما ممکن است واکنش متقابل با هورمون‌های ساختاری مشابه داشته باشند و اندازه‌گیری‌های نادرست نشان دهند. قبلا این روش معمولا برای سرم استفاده می‌شد و همچنان برای تجزیه و تحلیل بزاق کاربرد دارد.

برای مصرف استروئید چه متخصصی لازم است؟

فوق تخصص غدد بالاترین جایگاه پزشکی در خصوص هورمون هاست.

برای مصرف استروئید باید زیر نظر یک متخصص تغذیه ورزشی و یا پزشک ورزشی با تخصص در مکمل‌های ورزشی و عوارض مصرف استروئید قرار گیرید. ایشان می‌توانند شما را به‌خوبی راهنمایی کرده و از مشکلات جانبی احتمالی مصرف استروئید از جمله مشکلات ایمنی محافظت کنند. ایمنولوژیست نیز می‌تواند در صورت نیاز به تشخیص و درمان مشکلات ایمنی ناشی از مصرف، مورد مشاوره قرار گیرد. اما بهترین گزینه برای شروع، متخصص تغذیه ورزشی و یا پزشک ورزشی می‌باشد.

آزمایش هورمون تستوسترون چیست و چرا باید انجام شود؟

آزمایش هورمون تستوسترون
آزمایش هورمون تستوسترون برای بررسی میزان تِستوستِرون Testosterone به عنوان یکی از هورمون‌های استروئیدی (هورمون‌های اصلی بدن انسان) و بسیار مهم است که در بدن هر دو جنسیت (زن و مرد) وجود دارد. تولید این هورمون از هفته هشتم بارداری در رحم مادر شروع می‌شود که در تعیین دختر یا پسر بودن جنین، نقش دارد.

هورمون تستوسترون در دوران بلوغ در پسرها افزایش می‌یابد و عامل اصلی تغییرات ساختاری آن‌ها از جمله، ساخت عضلات مردانه، کلفت شدن صدا و رشد مو روی سینه و آلت تناسلی است. همچنین تستوسترون در تولید اسپرم و میل جنسی نیز نقش دارد.

در بدن زنان نیز هورمون تستوسترون وجود دارد، اما براساس میانگین، بدن مردان ۲۰ برابر بیشتر از زنان این هورمون را تولید می‌کند. در آقایان بیضه‌ها و در خانم‌ها تخمدان‌ها مسئول تولید هورمون تستوسترون هستند.

آزمایش هورمون تستوسترون به منظور بررسی و تشخیص علت کم یا زیاد شدن این هورمون در خون افراد انجام می‌شود.

محدوده سطح طبیعی هورمون تستوسترون برای مردان ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر است که با علائم اختصاریng/dl نشان داده می‌شود. همچنین سطح طبیعی این هورمون در زنان نیز باید بین ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسی‌لیتر باشد. با این‌حال‌، در طول زندگی اشخاص، سطح طبیعی هورمون تستوسترون تغییر خواهد کرد.

سطح هورمون تستوسترون به دلیل سن و شرایط سلامتی می‌تواند به‌طور طبیعی کاهش یابد. معمولاً بعد از ۴۰ سالگی، سطح هورمون تستوسترون در مردان هر ساله حداقل ۱ درصد کاهش می‌یابد.

آزمایش هورمون تستوسترون چه چیزهایی را اندازه‌گیری می‌کند؟
هورمون تستوسترون به دو طریق در خون جاری می‌شود و عبور می‌کند:

– هورمون تستوسترون آزاد (Free Testosterone) که با حرف T نشان داده می‌شود تستوسترونی است که به‌هیچ‌وجه شیمیایی نبوده و به هیچ‌یک از مولکول‌های بیولوژیکی متصل نیست. کمتر از ۴ درصد از هورمون تستوسترون در خون، از نوع آزاد است.
– تستوسترون کل (Total Testosterone) که نزدیک به ۹۸ درصد از هورمون تستوسترون را تشکیل می‌دهد، ترکیبی از تستوسترون آزاد و دو پروتئین آلبومین یا گلوبولین متصل به هورمون جنسی (SHBG) است.

تولید هورمون تستوسترون توسط هورمون لوتئینه‎‌کننده (LH) (تولید شده از غده هیپوفیز) تحریک و کنترل می‌شود. ریتم نوسانات میزان تستوسترون در خون در ساعات اولیه صبح (حدود ۴ تا ۸ صبح) به بیشترین میزان خود می‌رسد و در عصر (حدود ۴ تا ۸ بعدازظهر) به پایین‌ترین مقدار کاهش می‌یابد.

در مردان اگر سطح هورمون تستوسترون آزاد زیر ng/dl9 و سطح هورمون تستوسترون کل زیر ng/dl240 باشد، فرد دچار کمبود این هورمون است.

مشکلات جنسی در مردان مانند کاهش میل‌ جنسی، اختلال نعوظ و عدم باروری می‌تواند نشانه‌ی کاهش هورمون تستوسترون باشد.

انجام آزمایش هورمون تستوسترون می‌تواند دلیل اختلال در دوره‌ی عادت ماهانه، عدم بارداری و رشد موهای زائد در سینه یا صورت خانم‌ها را مشخص سازد. همچنین پزشکان برای تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) که در نتیجه افزایش تستوسترون است، آزمایش هورمون تستوسترون را توصیه می‌کنند.

پایین بودن هورمون تستوسترون در آزمایش می‌تواند به معنای مشکل و اختلال در غده هیپوتالاموس، هیپوفیز و تورمورهای فوق‌کلیوی نیز باشد.

چرا آزمایش هورمون تستوسترون تجویز می‌شود؟
اگر پزشک علائم کاهش یا افزایش هورمون تستوسترون را در فرد مشاهده کند، برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش را توصیه می‌کند.

علائم تستوسترون پایین در مردان عبارتند از:

– خستگی، افسردگی یا مشکل در تمرکز

– ریزش مو

– از دست دادن توده عضلانی

– کاهش میل جنسی

– حساس یا بزرگ شدن پستان‌ها

– مشکل در نعوظ یا حفظ آن

– پوکی استخوان

برخی از مواردی که باعث کمبود هورمون تستوسترون می‌شوند، می‌توانند در کاهش تعداد اسپرم نیز تأثیر بگذارند. اگر پزشک متوجه کاهش تعداد اسپرم در مردان شود، به منظور یافتن علت این مساله، آزمایش هورمون تستوسترون را تجویز می‌کند.

علائم تستوسترون پایین در زنان عبارتند از:

مشکلات باروری
کاهش میل جنسی
بی‌نظمی در عادت ماهانه یا قطع شدن آن
خشکی واژن
پوکی استخوان

همچنین افزایش هورمون تستوسترون در زنان با علائم زیر همراه است:

آکنه و پوست چرب
تیره شدن پوست
کلفت شدن صدا
رشد موهای زائد صورت یا بدن
ریزش موی سر
بزرگ شدن کلیتوریس

آزمایش هورمون تستوسترون چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش هورمون تستوسترون، یک آزمایش خون ساده است که معمولاً صبح زود (۷ صبح)، وقتی سطح این هورمون در بالاترین حالت خود است، انجام می‌شود.

برای انجام آزمایش هورمون تستوسترون، متخصص آزمایشگاه با استفاده از سرنگ از ورید بازویی یا نوک انگشت فرد خون می‌گیرد.

توجه داشته در صورت مصرف هرگونه داروی شیمیایی یا گیاهی قبل از انجام آزمایش به متصدی آزمایش اطلاع دهید. زیرا برخی از داروها می‌توانند بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارند.

همچنین به‌دلیل این‌که سطح هورمون تستوسترون ساعت به ساعت متفاوت است، در صورت مشکوک بودن مقادیر به‌دست آمده از هورمون، معمولاً آزمایش تکرار می‌شود.

نتایج آزمایش هورمون تستوسترون به‌چه معنا است؟
نتایج آزمایش هورمون تستوسترون مشخص می‎‌کنند که آیا سطح این هورمون با توجه به جنسیت و سن فرد در حالت نرمال قرار دارد، یا بالا و پایین است؟

میزان هورمون تستوسترون طبیعی در مردان بالغ:
در رده سنی ۱۹ تا ۴۹ سال: ۲۴۹- ۸۳۶ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL)،

رده سنی ۵۰ سال به بالا: ۱۹۳- ۷۴۰ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL).

میزان هورمون تستوسترون طبیعی در زنان بالغ:
در رده سن ۱۹ تا ۴۹ سال: ۸- ۴۸ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL)،

رده سن ۵۰ سال به بالا: ۲-۴۱ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL).

با توجه به نتایج آزمایش هورمون تستوسترون، احتمال دارد پزشک آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز کند، که عبارتند از:

– آزمایش۱۷-هیدروکسی‌پروژسترون (۱۷-hydroxyprogesterone)؛ با هدف تشخیص بیماری هایپرپلازی مادرزادی آدرنال که بر روند تولید هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد.

– آزمایش آندروستندیون (Androstenedione (AD))؛ جهت تشخیص سندرم‌های ایجادکننده‌ی صفات مردانه در زنان، قاعدگی نامنظم، بلوغ جنسی زودرس و اختلالات پس از یائسگی.

– نمونه‌برداری یا بیوپسی؛ برای بررسی سرطان بیضه، نمونه‌ای از بافت بیضه‌ها برداشته می‌شود.

– آزمایش دهیدروپیاندروسترون DHEA؛ دهیدروپیاندروسترون هورمونی است که در بدن آقایان و خانم‌ها تولید و از غدد فوق‌کلیوی در بالای کلیه‌ها ترشح می‌شود و در ترشح هورمون‌ تستوسترون در مردان و استروژن در زنان نقش دارد. این آزمایش به منظور بررسی غدد آدرنال و طبیعی بودن میزان هورمون DHEA در بدن، انجام می‌گیرد.

– آزمایش استروژن (Estrogen)؛ این آزمایش با هدف اندازه‌گیری سطح هورمون استروژن انجام می‌شود تا علت ناباروری و یائسگی زودرس مشخص شود.

– آزمایش بررسی هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه‌کننده (LH)؛

– FSH که مخفف Follicle-stimulating hormone است، هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) که در تولیدمثل در زنان و مردان نقش داشته و توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود.

– LH که مخفف Luteinizing hormone است، هورمون لوتئینه‌کننده که در تولیدمثل نقش دارد، منجر به آزاد شدن تخمک از تخمدان (تخمک‌گذاری) در زنان و تولید تستوسترون در مردان می‌شود.

آزمایش بررسی هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه‌کننده (LH) به منظور بررسی اختلال در غده هیپوفیز، هیپوتالاموس، بلوغ زودرس یا تأخیر در بلوغ، قاعدگی نامنظم، ناباروری، کاهش میل جنسی و تعداد اسپرم انجام می‌شود.

– آزمایش پرولاکتین(Prolactin)؛ آزمایش هورمون پرولاکتین با هدف بررسی علت قطع شدن دوره‌های قاعدگی، ناباروری، کاهش میل جنسی در زنان و کاهش تستوسترون در مردان انجام می‌گیرد.