حمامهای شرقی :
استفاده از بخار در شرق و از جمله ایران هم سابقه طولانی دارد و انچه هم اکنون به غلط در غرب بعنوان حمام ترکی شناخته می شود در واقع نمونه هایی از حمام های ایرانی است که در فضایی عمومی و مملو از بخار افراد به شستشوی بدن خود می پرداختند و این نوع حمامها هنوز هم کم وبیش در مناطق سردسیر و در بعضی روستاها مورد استفاده قرار می گیرند ولی سونا همانطوریکه گفته شد به شکل امروزی آن چیزی است که از اروپای شمالی و فنلاند آمده است و اگر چه علت رواج آن در آن نواحی سرمای بیش از حد هوا و محدودیت هایی بوده که برای گرم کردن داشته اند ولی هم اکنون با استفاده تکنولوژی جدید و به توجه به فوائد بیشماری که استفا ده از سونا برای سلامتی دارد . سونا به شکلی فر اگیر در آمده است بطوریکه هم اکنون در تمامی نقاط دنیا استفاده از ان رایج و مرسوم است . حتی در نقاط گرمسیری مانند ایران و ماهشهر و همین ممکو خودمان .
آیا سونا برای لاغری است ؟
این هم یکی از همان پندارهای غلط است بارها افرادی را دیده ام که به من ایراد گرفته اند که : شما که چاق نیستید برای چی به سونا آمده اید ؟!!نمی دانم این تصور از کجا امده است که سونا می تواند باعث لاغری شود ؟ شاید بدلیل عرق کردن باشد و افراد فکر می کنند با عرق کردن وزن بدن کم می شود ! ولی این باوری اشتباه است چربی های موجود در بدن فقط از یک راه آب می شوند از طریق فعالیت بدنی و سوخته شدن . چربی که آب نیست که از غدد عرق خارج شود آنچه در جریان سونا گرفتن اتفاق می افتد تعریق است که بخش عمده آن آب است و مقداری هم املاح و مواد معدنی به همراه دارد . اتفاقا عرق کردن وسیله خوبی برای دفع سموم بدن است .بله هر فعالیتی در بدن و از جمله همین عرق کردن باعث مصرف انرژی می شود. ولی میزان کالری که در اثر سونا گرفتن در بدن مصرف می شود آنقدر نیست که باعث لاغری شود .طی کی جلسه 20 دقیقه ای سونا حدود 450 کالری سوزانده می شود . خیلی بیشتر از این مقدار کالری را شما می توانید با دویدن آرام وحتی راه رفتن مصرف کنید بدون اینکه نیازی باشد رنج ماندن در سونا را بر خود هموار کنید . تازه کدام مردی پیدا می شود که بتواند در سونای بخار ممکو که بیشتر به کوره آدم سوزی شبیه است 20 دقیقه دوام بیاورد ؟ 5 دقیقه ماندن در آن هم خیلی طاقت می خواهد !
کلیه سوم :
هر انسان دو کلیه دارد که برای تصفیه جریان خون از مواد زائد و تنظیم آب و الکترولیت های بدن مورد استفاده است .ولی خیلی ها پوست بدن را هم که عملکردی شبیه کلیه دارد بنام کلیه سوم نامگذاری کرده اند وقتی بدن عرق می کند پوست به بهترین شکل مواد زائد بدن را دفع می کند و این به سم زدایی بدن کمک شایانی می کند . این یکی از فوائد بسیار مهم سونا گرفتن است . دفع مواد زائد . بنابریان لزوم استفاده از سونا برای کسانی که در واحداهای شیمیای و پتروشیمی و یطور کلی صنایع آلاینده کار می کنند بسیار ضروری است فلزات سنگینی چون جیوه سرب کادمیم و امثال ان که سرطان زا بودن آنها ثابت شده است از این طریق دفع می شوند و بدن از شر آنها خلاص می شود .
طراوت پوست :
یک ضرب المثل فنلاندی می گوید که : زیبا ترین چهره ای که هر شخص می تواند داشته باشد یک ساعت بعد از سونا گرفتن است ! این واقعیتی است انکار ناپذیر که سونا بر روی پوست تاثیر بسیار مثبتی دارد . پوست یک ارگان است که مملو از غدد عرق و منافذ متعدد است که پوست از طریق آنها تنفس می کند . ترشح عرق و فعالیت غدد عرق باعث دفع مواد زائد پوست می شود پوست را نرم می کند و چون گرما باعث گشاد شدن عروق پوست می شود مواد غذایی بیشتری به پوست می رسد ومواد زائد آن بهتر دفع می شوند از این جهت پوست شاداب تر می گردد . این خصوصا برای پوست صورت که اهمیت بسزایی در جوان جلوه دادن ما دارد اهمیت زیادی دارد من فکر می کنم که اگر خانم ها از فوائد بیشمارسونا بر روی زیبایی پوست اطلاع داشته باشند بجای متوسل شدن به این همه مواد آرایشی بی خاصیت که عمدتا هم مضر هستند بیشتر از سونا استفاده خواهند کرد که هزینه چندانی هم ندارد !
مدت وچگونگی استفاده از سونا :
این روزها مجموعه های استخر و سونا و جکوزی با هم در یک محل ساخته می شوند طریقه استفاده از آنها به این ترتیب است که:* بعد از دوش گرفتن بهتر است برای گرم شده بدن چند دقیقه ای را در سونا باشید بخار یا خشک آن چندان فرقی نمی کنند تا ماهیچه ها برای فعالیت گرم شوند و خونرسانی به آنها صورت گیرد *حدود 30 دقیقه ای بیشتر در استخر شنا کنید * برای رفع خستگی ناشی از شنا کردن بهتر است چند دقیقه ای را در جکوزی گرم بمانید و بدن اتان را با فشار آب ماساژ دهید * به مدت 10 تا 20 دقیقه در سونا خشک یا بخار دراز بکشید تا کاملا عرق کنید * دوش گرفته و با پریدن در جکوزی گرم و سپس بلافاصله جکوزی سرد برنامه را تمام کنید این یک برنامه پیشنهادی برای سونا گرفتن و شنا کردن بود شما می توانید مطابق با سلیقه و شرایط بدنی خودتان و تجربیاتی که شخصا کسب می کنید شیوه این برنامه را تغییر دهید .همواره بخاطر داشته باشید که: برای رعایت بهداشت وسلامتی خودتان و دیگران نکات بهداشتی را رعایت کنید از جمله :*قبل از استفاده از سونا و استخر حتما بدن اتان را کاملا بشوئید ودوش بگیرید * از کرم و وسائل آرایشی استفاده نکنید *حتما بعد از بیرون آمدن از سونا مجددا دوش بگیرید تا عرق های شما شسته شود.* استخر و سونا ی عمومی محل های همگانی هستند که باید رعایت نکات اخلاقی و بهداشتی به بهترین نحو صورت گیرد . واقعا هیچ چیز زشت تر از این نیست که در چنین جاهایی با بدن کثیف و موهای بلند که باعث انزجاردیگران می شوند ظاهر شوید . اینها نکات ریزی هستند که غالبا رعایت نمی شوند.
افزایش زمان ماندن در سونا :
شما ممکن است هنگامیکه برای اولین بار وارد سونا می شوید حتی تحمل ماندن یک دقیقه در آن محل را نداشته باشید . ولی این نباید باعث نا امیدی شما شود چون بتدریج که سونا بروید به ماندن در آنجا عادت می کنید فقط باید هر بار مدت ماندن خود را افزایش دهید این کار را تا جایی که تحمل دارید انجام دهید یادتان باشید زیاد به بدن خودتان فشار نیاورید .
بیماران قلبی و سونا :
سونا تقریبا برای تمام افراد از هر سنی که هستند مناسب است و خطری ندارد فقط کسانی به ناراحتی قلبی دچار هستند یا ضعف جسمانی دارند باید با مشورت پزشک و اجازه او این کار را انجام دهند . در فنلاند کودکان از همان اولین روزهای زندگی به سونا برده می شوند ! اصلا بعضی از زنان در سونا وضع حمل می کنند و بچه خود را بدنیا می آورند ( این مطلب را من در ایتنرنت خوانده ام و شاید مربوط یه مناطق روستایی و دورافتاده فنلاند باشد . بهر حال خواستم بگویم که هیچ مانعی ندارد بچه ها را از همان کودکی به سونا رفتن عادت عادت دهیم .
پریدن در آب سرد :
شاید دلپذیر ترین بخش سونا گرفتن ، قسمت انتهایی آن یعنی پریدن در آب سرد جکوزی است که بعد از بیرون آمدن حالت بسیار خوشایندی به شخص دست می دهد نوعی احساس خنکی و شادابی که وصف آن مشکل است باید عملا حس و تجربه کرد . برای این مورد لازم است آب کاملا سرد باشد . این آب سرد هیچ ضرری برای بدن ندارد فقط کسانی که ناراحتی قلبی دارند باید احتیاط کنند چون این شوک سرمایی ممکن است برای آنها خطرناک باشد .ولی این گرم و سرد شدن پوست قابلیت ارتجاعی آن را افزایش می دهد . گرمای بدن را می گیرد و همانگونه که گفتم احساس خوشایندی به شما می دهد .اگر بعد از سونا در آب سرد غوطه ور نشوید گرمای موجود در بدن باعث می شود که تا مدتها عمل عرق کردن ادامه پیدا کند که چیز خوشایندی نیست .در این میان خنک کردن سر اهمیت زیادی دارد چون تقربیا یک سوم گرمای بدن از طریق سر دفع می شود .
پاکیزگی پوست :
بهترین وسیله برای پاک کردن چرک و گرد و غباری که باعث بسته شدن منافذ پوست شده اند استفاده از سونا است بعد از مدتی که در سونا نشسته اید کافی است دستی روی پوست خود بکشید و ببینید چگونه چرک روی پوست شما جمع شده است به همین خاطر خیلی خوب است که بعد از بیرون آمدن از سونا با یک لیف خیلی نرم و با استفاده از شامپوهای بدن و یا دیگر مواد پاک کننده بدن اتان را شستشو دهید .این همان کاری بوده که در حمامهای ستنی ایرانی نیاکان ما انجام می دادند .
حرکات ورزشی ممنوع !
انجام هر گونه حرکت ورزشی و نرمشی در سونا مطلقا ممنوع است . علت آن کاملا واضح است . وقتی شما در معرض گرمای سونا قرار می گیرید بعلت باز شدن عروق ، میزان خونی که باید در بدن جریان یابد افزایش می یابد بنابراین قلب مجبور است تند کار کند گاهی ضربان قلب به 120 بار در دقیقه و بیشتر هم می رسد در چنین شرایط بدترین کار این است که با حرکات ورزشی فشار مضاعفی به قلب وارد کنیم این کار برای قلب فوق العاده مضر است . بارها افراد ی را دیده ام که در همین سونای ممکو حرکات ورزشی انجام می دهند!البته انجام ماساژ در سونا مانعی ندارد اگر بصورت درست انجام شود .
سونای خشک یا سونای بخار ؟
اساسا لفظ سونا به همان سونای بخار گفته می شود و چیزی به اسم سونای خشک به آن مفهوم نداریم .
ولی در حال حاضر دو نوع سونا وجود دارد :
1- یک نوع که در آن با استفاده از اجاق های برقی و قرار دادن سنگهایی بر روی انها هوای گرم تولید می کنندو سکوهایی هم از چوب برای نشستن یا خوابیدن افراد درست کرده اند و اصطلاحا سونای خشک نامیده می شود .در همین نوع از سونا هم باید با پاشیدن آب بر روی سنگهای داغ مقداری بخار تولید کرد تا وضعیت بهتری پدید آید چون هوای گرم و خشک می تواند به دستگاه تنفسی آسیب برساند .
2- نوع دوم اتاقی است با کف و دیواره سرامیکی که چند دریچه برای ورود بخار دارد . بخار از یک بویلر ( دیگ بخار ) وارد این اتاق می شود و یک ترموستات هم میزان حرارت اتاق را با تغییر بخار ورودی تنظیم می کند .
سونای دیجیتال!!( البته سونای بخار ممکو ظاهرا ترموستات تنظیم کننده ندارد و همین طور بی وقفه کار می کند ! من به شوخی می گویم که منطق آن دیجیتال است یعنی یا صفر است وخاموش سرد است و یا : یک است و دائما و بی وقفه کار می کند کار می کند ! سونای دیجیتال ) به هرحال تفاوتی بین سونا ی خشک و بخار وجود ندارد هدف ایجاد تعریق است هر چند من شخصا سونای بخار را ترجیح می دهم
ایجاد تب مصنوعی :انسان موجودی خونگرم است بنابراین درجه حرارت بدن او تابع محیط نیست و همواره روی میزان معینی که همان 5/37 باشد ثابت می ماند هر گاه کمی از این میزان بالاتر رود تب حادث می شود . تب کردن در واقع نوعی سلاح دفاعی بدن برای مقابله با بیماریها ست بدن با بالابردن حرارت خود ، محیط را برای رشد میکربها و عوامل بیماری زا نامساعد می کند و به این شیوه و ترفند با میکربها و عوامل نظیر ان مبارزه می کند تب همواره علامت وجود یک میکرب یا عامل نامساعد در بدن است از طرفی تب کردن باعث فعال شدن سیستم ایمنی بدن می شود و مبارزه با بیماریها را تشدید می کند .
سونا رفتن باعث ایجاد نوعی تب مصنوعی Artificial fever در بدن می شود و به این ترتیب توان مقابله بدن با بیماریها را افزایش می دهد .
مبارزه علیه سرطان : یکی از خواص همین تب مصنوعی نابودی سلولهای سرطانی است از این جهت سونا خاصیتی ضد سرطانی دارد .
گفته ای مشهر از بقراط نقل می کنند که می گوید :
شما قدرت تولید تب در بدن را به من بدهید تا من هر ناراحتی را درمان کنم !
این گفته نشان دهنده قدرت خارق العاده ای است که ایجاد تب در مداوای ناراحتی های بدن دارد .
سونا در التیام درد مفاصل هم موثر است .