نقش ویتامین ها در بدن ورزشکاران
در طول تاریخ انسانها تنها از کمبود مواد غذایی رنج نبرده اند بلکه در برخی موارد کمبود یک یا چند ماده مغذی خاص در مواد غذایی آنها عامل بسیاری از عوارض و بیماریها گردیده است
از جمله مهمترین مواد مغذی ویتامین ها می باشند
یک ویتامین در واقع یک ماده آلی است که بدن قادر به سنتز آن در میزان مورد نیاز (که به طور معمول اندک است ) نبوده و می بایست نیاز به آن از طریق غذا تامین گردد هر ویتامین واجد یک نقش مشخص است که منحصر به همان ویتامین بوده و سایر ویتامین ها قادر به انجام آن نیستند
در تامین بدن به ویتامین ها تنوع غذایی از اهمیت خاصی برخوردار است
دلیل این امر آن است که گذشته از برخی مواد غذایی که از نظر محتوای ویتامین ضعیف می باشند لیکن اغلب آنها منبع خوبی برای یک یا تعداد محدودی از ویتامین ها بوده و برای تامین سایر ویتامین ها می بایست مواد غذایی دیگری مصرف نمود
علاوه بر این برخی ویتامین ها مختص به گروهی از مواد غذایی د می باشند
بطور مثال ویتامین ث تنها در منابع گیاهی موجود می باشد و ویتامین ب ۱۲ نیز فقط در منابع حیوانی وجود داشته و غذاهای گیاهی فاقد آن می باشند
بر هیمن اساس در کشورهایی که تنوع غذایی دارند کمبود ویتامینی ایجاد نمی شود مگر در افرادی که رژیم غذایی نامتعادل دارند (نظیر رژیم گیاهخواری)
انجام فعالیت های بدنی در اغلب موارد نیاز به ویتامین ها را افزایش می دهد اما فقط در حالات خیلی اختصاصی مکمل ویتامینی مورد نیاز خواهد بود دلیل این امر نیز واضح است
چرا که یک ورزشکار در مقایسه با فردی عادی مقدار بسیار بیشتری از مواد غذایی مصرف نموده و به همین دلیل حجم بالاتری از مواد مغذی و ویتامین ها را دریافت می دارد
بنابراین درست تر آن است که گفته شود یک ورزشکار در صورتی که از رژیم غذایی متناسبی پیروی کند نیاز به ویتامین اضافی نخواهد دشات
علیرغم این مطلب برخی از متخصصین تغذیه معتقدند که مصرف قرص های ویتامینی که حاوی میزان توصیه شده روزانه آن ویتامین است ضرر چندانی نخواهد داشت البته این موضوع (مصرف مکمل ویتامینی ) برای برخی ورزشکاران از نظر روان شناختی و بالا بردن روحیه فرد می تواند سودمند باشد لیکن هنوز اثر بخشی آن تحت بررسی است
این در حالیست که برخی از ورزشکاران تحت تاثیر برخی تبلیغات و یا حتی گفته های برخی متخصصین به دریافت مگا ویتامین ها روی اورده اند و امیدوارند این مکمل ها که واجد ۱۰برابر و حتی ۱۰۰۰برایر مقدار توصیه شده روزانه یک ویتامین است باعث تحریک فوق العاده عملکرد ورزشی آنان گردد
به طور مثال برخی عوارض مصرف زیاده از حد ویتامین ای عبارتند از :
سر درد احساس خستگی تاری دید اشفتگی های دستگاه های گوارش خستگی های عضلانی و کاهش قند خون
نتیجه گیری
ویتامین ها ترکیبات بسیار فعالی هستند مصرف آنها باید با احتیاط کامل و طبق دستور العمل مشخص باشد و از زیاده روی در مصرف پرهیز شود مصرف زیاده از حد ویتامین ها به هیچ وجه مجاز نیست و افرط در مصرف ویتامین ها هر ویتامینی که باشد می تواند بر عملکرد ورزشی ورزشکار تاثیر زیان باری بگذارد چرا که تعادل محیط درونی بدن را بر هم می زند
بنابراین بهتر است رژیم غذایی طوری تنظیم شود که نه تنها تمام ویتامین ها را دارا باشد بلکه نیاز های فیزیولوژیک و تغذیه ای یک ورزشکار را پوشش دهد این بدان معنا است که اگر رژیم غذایی متعادل باشد بجز در موارد خاص کمبود ویتامینی بوجود نخواهد آمد
نیاز فرد در این موارد استثنا نیز تنها با بررسی بالینی وی از نظر برنامه غذایی برنامه تمرینی و حتی وضعیت سلامت او تعیین میگردد
