اصول اساسی کاهش وزن چاقی و افزایش وزن امروز به عنوان یکی از بزرگترین معضلات تندرستی گریبان بسیاری از افراد را گرفته است. درخصوص درمان چاقی و راههای مبارزه با آن باورهای گوناگونی در میان عامه مردم وجود دارد که برخی از آنها عمدتاً نادرست بوده و نه تنها از چاقی نمیکاهد که سبب تشدید آن و ایجاد مشکلات دیگری برای فرد بیمار میشود. در اینجا به معرفی برخی از عادتهای نادرست و درستی که در مبارزه با چاقی مطرح است، میپردازیم.
• سرکه سیب:
باورهای گوناگونی درباره تاثیر استفاده از برخی موادغذایی در کاهش یا افزایش وزن وجود دارد. یکی از این باورها، استفاده از سرکه سیب است. باید بدانیم که سرکه سیب سبب کاهش وزن و جلوگیری از ایجاد سرطان و سکتههای قلبی و پائین بردن فشارخون و هرگونه فایده بهداشتی دیگر میشود. این ماده غذایی یک افزودنی خوب برای سالاد و نیز افزودنی مورد علاقه بسیاری از افراد است که هیچ اثر دارویی ندارد.
این ماده غذایی حاوی ۹۵درصد آب بوده و تنها پنج درصد اسیداستیک است. در شرایط آزمایشگاهی این ماده به علت ویژگی اسیدی خود منجر به جلوگیری از رشد باکتریها میشود. برای همین هم به عنوان مادهای نگهدارنده در ساخت بسیاری از ترشیها مورد استفاده قرار میگیرد؛ اما در بدن انسان این ماده به هیچ وجه سبب از بین رفتن باکتریها، جلوگیری از عفونت یا هرگونه کمک دیگر به وضعیت بهداشتی افراد نمیشود. اسید معده از اسید موجود در سرکه سیب، بسیار قویتر است و تنها راهی که میتواند منجر به لاغری به وسیله این ماده غذایی شود، استفاده از آن در تهیه سالاد یا به همراه انواع میوهها است. این امر خود سبب افزایش دریافت مواد غذایی نظیر میوهها و انواع سبزیها است که میتوانند انسان را در کاهش وزن یاری کنند.
• محرومیت و محدودیت غذایی:
پژوهشهای اداره کل دارو و تغذیه آمریکا بر روی موشها نشان داده که محدود کردن میزان غذای موشها مقداری به عمر آنها میافزاید. در این گزارش اشاره شده است که بیشتر انسانها حتی هنگامی که سیر هستند، به پرخوری ادامه میدهند که این امر میتواند برای آنها خطرناک باشد. اگرچه متناسب کردن میزان دریافت غذا میتواند منجر به طول عمر شود؛ اما باید به این نکته هم توجه داشت که محدودیت غذایی تا اندازه ای که بیش از ۱۰درصد کمتر از نیاز بدن غذا مصرف کنیم، در درازمدت میتواند منجر به از دست دادن و اتمام منابع مواد مغذی بدن و نهایتاً کاهش طول عمر شود. بهترین راه برای کاهش اشتها و در نهایت جلوگیری از پرخوری، کاهش دریافت غذاهایی است که سبب افزایش سریع قندخون میشوند.
• شنا و کاهش وزن:
اگر میخواهید که لاغر شوید یا از میزان کلسترول خون بکاهید یا مشکل دیابت خود را کنترل کنید، انتخاب ورزش شنا شاید از هیچ بهتر باشد؛ اما بهترین روش هم نیست. گزارشی که به تازگی به وسیله دانشگاه کلرادو منتشر شده، بیان می کند که براساس مشاهدات، کسانی که دوره های منظم شنا را طی میکنند، به هیچ گونه بهبودی معناداری در کاهش قندخون، انسولین، کلسترول LDL، کلسترول کلی و کلسترول HDL خونشان دست نمی یابند. این قضیه برای کاهش وزن نیز صادق است و در حقیقت تاثیر ورزشهای آبی نظیر شنا برعکس تاثیر ورزشهای خشکی نظیر دویدن، تنیس و دوچرخه سواری است. هنگام انجام عملیات ورزشی در محیط خشکی بدن به وسیله هوا احاطه شده و هوا به عنوان یک انتقال دهنده ضعیف گرما سبب میشود که دمای بدن شما تا ساعتها پس از ورزش کردن، همچنان بالا بماند. بالابودن دمای بدن سبب افزایش میزان متابولیسم و در نتیجه مصرف بیشتر انرژی، کاهش وزن و میزان چربی خون میشود. در حقیقت به هنگام شناکردن بدن به وسیله آب احاطه شده و آب هم به عنوان یک هادی بسیار خوب برای گرما، سبب کاهش سریع دمای بدن میشود و این دقیقاً برعکس تاثیر ورزشهای خشکی است.
• میزان ورزش برای لاغرشدن:
براساس پژوهشی که در دانشگاه تگزاس انجام شده است، برای اینکه بتوان با ورزش کردن از وزن خود کاست، باید تمرینات ورزشی را بهطور منظم پیگیر و بسیار زیاد انجام داد. در این پژوهش گروهی از مردان و زنان ۱۶ تا ۶۵ساله سه بار در هفته و به مدت ۲۰ هفته به طور متوسط هربار ۵۰ دقیقه بر روی دوچرخههای ثابت رکاب زدند.در این مدت آنها مقداری از وزن خود را از دست دادند که البته این مقدار به اندازهای نبود که به آنها کمک کند تا از یک فرد چاق به فردی لاغر تبدیل شوند.این امر شاید کمی سردرگم کننده باشد؛ اما باید دانست که ورزش تنها در صورتی می تواند از وزن بکاهد که در مدت زمان طولانی بسیار جدی، سخت و به کرات انجام پذیرد. پیش از این پزشکان مردم را تشویق می کردند تا سه بار در هفته و هربار به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنند اما در دهه اخیر، بسیاری از پژوهشگران، پزشکان را تشویق میکند تا به جای توصیه به مردم به سه بار ورزش سخت در هفته آنها را به فعالیتهای منظم روزانه نظیر دویدن آهسته ترغیب کنند. این امر بدان علت است که پژوهشگران فکر میکنند مردم بیشتر ترجیح میدهند تا اوقات فراغت خود را با فعالیتهای سبک پر کنند تا اینکه فعالیتهای سنگین ورزشی را انجام دهند. در حال حاضر بسیاری از پزشکان فکر میکنند که این توصیه به ویژه برای افراد مسن، میتواند مفید باشد.