کراتین ترکیبی از دسته ترکیبات پروتئینی است که از سه آمینواسید متیونین، آرژنین و گلیسین تشکیل میگردد.
این ماده در بدن بهصورت ترکیب فسفاته (کراتین فسفات) درآمده و بهعنوان یکی از منابع ذخیره انرژی بهویژه در فعالتها و ورزشهای سرعتی و انفجاری بهکار میرود. بیشتر ذخیره کراتین در ماهیچههای اسکلتی قرار دارد.
در حال حاضر سالیان متمادی است که این ترکیب بهعنوان مکمل در ورزشهای مختلف بهکار میرود و مطالعات سالیان اخیر نشانگر آن است که مصرف مکمل کراتین میتواند موجب افزایش میزان و محتوای کراتین موجود در عضلات گردد. البته برخی مطالعات دیگر پس از مصرف این مکمل افزایشی در توان ورزشی ورزشکاران مشاهده نکردهاند. لیکن اغلب مطالعات انجام شده تاکنون نشانگر آن هستند که مصرف تقریبی ۲۰ گرم از این ماده برای ۷-۵ روز موجب افزایش عملکرد سرعتی فرد به میزان ۵%-۱ شده و کار انجام شده توسط وی را در ورزشهای سرعتی تکرار شونده (متناوب) ۱۵% افزایش میدهد.همچنین در صورتی که مکمل کراتین برای مدت یک یا دو ماه مصرف گردد. موجب افزایش توان سرعتی فرد (۸%-۵)، افزایش قدرت فرد (۱۵-۵ درصد) و توده بدون چربی فرد (۳%-۱) میشود.براساس اطلاعات موجود اثر کارافزائی این مکمل وابسته به میزان برداشت آن توسط عضلات میباشد.با توجه به اینکه این ماده هنوز از طرف کمیته بینالمللی المپیک با محدودیت و یا منع مصرفی مواجه نشده است، بنابراین در بین ورزشکاران بهعنوان یک مکمل کارافزا از جایگاه خاصی برخوردار است.تنها اثر جانبی شناخته شده از مصرف این مکمل افزایش وزن بدن فرد میباشد و در حال حاضر تحقیقات بیشتر در رابطه با پاسخ افراد مختلف به این ماده، اثر آن در ورزشهای متناوب و دورهای، اثرات جانبی آن و اثرات طولانی مدت مصرف آن بر ورزشهای استقامتی موردنیاز است.
اثرات جانبی کراتین
از عمدهترین سؤالات مصرفکنندگان پیرامون مکمل کراتین اثرات جانبی این ماده میباشد. بررسیها و مطالعات محققین علوم پزشکی جهت شناسائی عوارض جانبی احتمالی کراتین در حال انجام است.
برخی از این عوارض درمنابع علمی درج گردیدهاند و اغلب آنها به جهت تجمع آب در بدن بهویژه در نواحی روده و ماهیچه اسکلتی میباشد. این تجمع آب ممکن است به دهیدراسیون یا کمآبی متعاقب دریافت کراتین منجر گردد. بنابراین هنگامی که مکمل کراتین مصرف میکنید، حداقل ۱ اونس (۳۰ گرم) آب به ازاء کیلوگرم وزن بدن مصرف کنید. برخی اثرات جانبی احتمالی ناشی از مصرف این مکمل به قرار زیر میباشد.
البته قبل از هر گونه اظهارنظری ذکر این نکته الزامی است که این عوارض تنها در مطالعات موردی مشاهده شده است و هنوز در مطالعات وسیعتر مورد تأئید قرار نگرفته است. علاوه بر آن همانطور که مطالعه خواهید نمود این عوارض عمدتاً در اثر عدم تعادل آب و مواد معدنی در بدن بروز مینماید و با رعایت یک برنامه غذائی متعادل و مخلوط نمودن کامل پودر کراتین در آب یا آبمیوه قابل پیشگیری است و تنها اثری که توجه خاصی را میطلبد احتمال ایجاد بار اضافی بر کلیهها متعاقب مصرف کراتین میباشد.