ورزشکاراني که به ورزش حرفهاي روي ميآورند و بهويژه در زمينه ورزش بدنسازي فعاليت ميکنند يا در ورزشهايي مانند وزنهبرداري مشغولاند، بر اين باورند که حتما بايد مکمل ورزشي مصرف کنند چون در حال عضلهسازياند .
معمولا 5 نوع مکمل ورزشي در تقسيمبندي تغذيه ورزشي وجود دارد. مکملهايي که انرژيزا هستند (با دوپينگ و مواد نيروزا اشتباه نشود)، مکملهايي که براي رفع خستگي به کار ميروند، مکملهايي که براي افزايش حجم عضله و براي افزايش وزن به کار ميروند و مکملهاي ويتاميني که براي تامين نياز افزايش يافته ورزشکاران خاصي به انواع ويتامينها مورد استفاده قرار ميگيرند. متاسفانه ورزشکاران ما فقط مکملهاي پروتئيني و مواد نيروزا را بيشتر ميشناسند و به فکر افزايش حجم عضله در کمترين زمان ممکن هستند.
بسياري از مکملهايي که از مجاري غيرقانوني و نامعتبر تهيه شوند ممکن است آلوده به مواد هورموني باشند و در قبال مواد مغذي اندکي که به بدن ميرسانند، با ورود مواد آلوده به هورمونهاي آنابوليزان به بدن باعث افزايش کاذب حجم عضله شوند بنابراين در هنگام تهيه مکملها بايد به برچسب روي آن و برچسب اصالت آن و اطمينان از معتبر بودن و تاييد فدراسيون پزشکي ورزشي و وزارت بهداشت توجه کنيم.
مکملهاي پروتئيني
مصرف پروتئين در افراد معمولا غيرورزشکار تا حداکثر 8/0 گرم به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن است. مثلا براي مرد يا زن 70 کيلوگرمي، حدود 50 تا 60 گرم پروتئين روزانه مورد نيازاست. براي افرادي که به صورت آماتوري به ورزش ميپردازند در نوع استقامتي، 1 تا 2/1 گرم پروتئين به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن و در نوع قدرتي 2/1 تا 3/1 گرم به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن پروتئين مورد نياز است. براي افراد ورزشکار حرفهاي که در ورزشهاي استقامتي مشغول فعاليت اند، 4/1 تا 5/1 گرم پروتئين به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن و براي ورزشکاران قدرتي تا حداکثر دو گرم پروتئين به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن ميتوان استفاده کرد يعني يک ورزشکار حرفهاي بدنسازي که در طي هفته 5 تا 6 روز تمرين نسبتا فشرده دارد و حدود 5000 کيلوکالري در روز انرژي مصرف ميکند، ميتواند تا حداکثر 140 گرم پروتئين مصرف کند.در صورتي که ميزان نياز به پروتئين روزانه از 110 گرم بيشتر شود، ميتوان مقدار اضافه را از مکملهاي پروتئيني جبران کرد. به ياد داشته باشيم که اگر مقدار پروتئين از ميزان خاصي بيشتر شود، تاثيري در افزايش حجم عضله ندارد مگر تمرين براي افزايش حجم، بيشتر باشد.
مکمل براي رفع خستگي
مکملها فقط براي افزايش حجم عضله نيستند بلکه مکملهاي نيز وجود دارند که براي رفع خستگي بسيار مفيدند. از اين گروه ميتوان به مکملهاي آرژينين اشاره کرد. مکملهايي وجود دارند که براي تقويت دستگاه ايمني مفيدند. مکملهاي حاوي گلوتامين براي اين موضوع به کار ميروند.
شايد ورزشکاران زياد به اين موضوع توجه نداشته باشند اما ايمني بيشتر موجب افزايش کارايي و عملکرد ورزشي ميشود و زحمات ورزشکار هدر نميرود. درباره مکملهاي ويتاميني بايد به اين نکته اشاره کنيم که فعاليت بيشتر، حتما مستلزم مواد مغذي بيشتر مانند ويتامينهاست اما در مورد ويتامينهايي مانند ويتامين C، در صورت مصرف بسيار بيشتر از مقدار توصيه شده براي ورزشکاران، به همين مقدار افزايش يافته عادت ميشود و در صورتي که به مقدار کمتر از معمول مصرف شود، ورزشکار به رغم مصرفي بيشتر از مقدار توصيه شده براي افراد عادي به کمبود اين ويتامين دچار ميشود