برخی عقیده دارند که نیازی به این کار نیست. شاید برای بعضی این موضوع صدق پیدا کند. ولی بدن هر شخص با شخص دیگر فرق می کند.
به همین خاطر فرد می بایست کاری را انجام دهد که برایش کارائی دارد. من به شخصه پی برده ام که بدنم آب را در خود نگه می دارد. بنابراین من باید سدیم را کاهش بدهم. زمانی که قصد کاهش سدیم را دارید می بایست خیلی مراقب باشید. چون احتمال بروز یک سری مشکلات که شایع ترین آنها گرفتگی عضلانی است وجود دارد. اولین چیزی که اکثریت مواقع برای گرفتگی عضله توصیه می کنند اضافه کردن پتاسیم است. اما در این مورد این بدترین کاری است که می شود انجام داد می پرسید چرا؟برخی عقیده دارند که نیازی به این کار نیست. شاید برای بعضی این موضوع صدق پیدا کند. ولی بدن هر شخص با شخص دیگر فرق می کند.
یکی از اصلی ترین کارهای سدیم و پتاسیم تنظیم مایعات درون بدن است. البته سدیم و پتاسیم دارای عملکرد دیگری نیز در بدن هستند. اما بحث ما در ارتباط با تأثیرات کاهش سدیم بر روی بدن است. پتاسیم که از آن به عنوان الکترولیت نیز نام می برند. در درون سلول حضور دارد و سدیم نیز در مایع بیرون سلول قرار دارد.
سلول های داخل بدن چندین وظیفه دارند که از جمله می توان به ارسال پیام های عصبی، انقباض عضلانی عملکرد قلب و… نام برد. مایعات داخل سلولی به تداوم بقاء بدن کمک می کنند. نسبت دقیق سدیم به پتاسیم در داخل و خارج سلول ها جزء یکی از موارد حیاتی است که بدن به آن وابستگی شدید دارد.
وقتی سطح سدیم و پتاسیم کاهش یابد چه اتفاقی می افتد؟ از علائم کاهش پتاسیم می توان به خستگی، ضعف عضلانی و گرفتگی عضلانی و فلج روده ها که نهایتاً منجر به تجمع گاز و نفخ و درد شکم اشاره کرد.
برخی از علائم کمبود سدیم می توان به سردرد، بی خوابی، استفراغ، گرفتگی عضلانی، خستگی، گیجی و… اشاره کرد.
همان طور که ملاحظه کردید علائم کمبود سدیم و کمبود پتاسیم خیلی شبیه به هم هستند و به همین خاطر هست که افراد دچار سردرگمی در خصوص افزایش هر یک از این دو می شوند. زمانی که فرد دچار گرفتگی عضله می شود. به صورت اتوماتیک وار فکر می کند که نیاز به پتانسیم دارد. در صورتی که شاید نیاز به افزایش سدیم دریافتی و یا کاهش پتاسیم دریافتی داشته باشد.
زمانی که سدیم را از برنامه غذائی کم می کنید و دچار گرفتگی عضله می شوید. نیازی به مصرف پتاسیم بیشتر ندارید. چون مشکل تان بر هم خوردن بالانس پتاسیم به سدیم است و اصل مشکل تان در عدم دریافت کافی سدیم است.
در این شرایط میزان مصرف آب تان خیلی بالا است بدن هم آب را در خود نگه نمی دارد.
وقتی در حال تمرین هستید بدن آب و سدیم بیشتری را از طریق تعریق از دست می دهد و در این دوران در رژیم غذای تان سیب زمینی که یک منبع غنی از پتاسیم است نیز به وفور وجود دارد. در ضمن مولتی ویتامین هایتان نیز حاوی پتاسیم هستند. این طور است که سطح سدیم کاهش قابل ملاحظه ای کرده و از سوی دیگر سطح پتاسیم خیلی بالا رفته بهترین راه به منظور برقراری توازن در کاهش پتاسیم دریافتی است.
با جابه جا کردن یک در میان سیب زمینی با برنج در وعده های غذائی می توانید تا حدودی از میزان پتاسیم دریافتی از طریق رژیم غذائی بکاهید. این کار امری بسیار حیاتی به شمار می آید. در آخرین مسابقه ای که حضور داشتم در آخرین مسابقه ام دو نفر از شرکت کنندگان کنار رفتند. که اولی قبل از پیش داوری به وسیله آمبولانس به بیمارستان انتقال یافت و دومی نیز در اواسط پیش داوری به دلیل گرفتگی شدید عضلانی مجبور به کناره گیری شد. من به شخصه از همان اولین مسابقه ام به اهمیت نسبت سدیم به پتاسیم پی بردم. خوشبختانه این شرایط برای من در دوران آماده سازی برای شرکت در مسابقه پیش آمد در آن دوران گرفتگی رنج می بردم و مربی ام به من توصیه کرد که باید موز بخورم. وقتی در خصوص مشکلم با متخصص تغذیه ام مشورت کردم او به من در ارتباط با خطرات پتاسیم بیش از حد نکاتی را گوشزد کرد.
در بیشتر مواقع در مورد خطرات سدیم بیش از حد چیزهائی می شنویم. اما در خصوص پتاسیم بیش از حد چطور. همین امر موجب کنجکاوی من گردید و به همین خاطر درصدد جمع آوری اطلاعات بیشتر در این ارتباط برآمدم.
مسمومیت ناشی از پتاسیم که از آن به عنوان (hyperkal lemia) نیز نام می برند.
در صورتی بروز می کند که سطح پلاسمای یون های پتاسیم بیش از حد بالا برود. این مشکل در افراد مسن بیشتر مشاهده می شود. در اکثر آدم های سالم بدن سطح پتاسیم را از طریق سلول های گوناگون و هم چنین یک سری از ارگان های تنظیم می کند و کلیه ها و در آخر استفراغ جزء این موارد به شمار می آیند.
زمانی که مقدار پتاسیم دریافتی بیش از حد باشد می تواند باعث برهم خوردن ریتم ضربان قلب شود که نهایتاً می تواند منجر به ایست قلبی گردد و مسمومیت ناشی از پتاسیم می تواند خطرساز باشد اما احتمال آن بسیار پائین است چون بدن به صورت طبیعی آن را از طریق استفراغ تنظیم می کند.
● کمبود پتاسیم یا همان hypokalemia
از شایع ترین دلایل کاهش پتاسیم می توان به استفراغ شدید، اسهال و استفاده از داروهای دیورتیک (ادرارآور) و یک سری از نارسائی های کلیوی و یا تغییرات اساسی در متابولیسم نام برد.
● مسمومیت ناشی از سدیم
مسمومیت ناشی از سدیم بسیار خطرناک است و می تواند منجر به حمله صرعی و یا حتی مرگ شود. از عوارض دیگری که سدیم بیش از حد می تواند در پی داشته باشد می توان بالارفتن فشارخون، تپش قلب، اختلال در تنفس، پف کردن بدن و تشنج اشاره کرد.
