قرص های چربی سوز اغلب دارای کافئین و افدرین هستند و براساس این دو ماده باعث افزایش مصرف کالری می شوند. با این حساب، برای آشنایی با میزان تاثیر این قرص ها بهتر است پیش از هر چیز با آثار افدرین و کافئین آشنا شویم …
افدرین باعث انبساط ریه ها می شود؛ ضربان قلب و فشار خون را افزایش می دهد؛ باعث کاهش اشتها می شود و مانند یک دیورتیک عمل می کند، یعنی باعث افزایش دفع ادرار می شود. البته اگر شما آسپرین یا یک نوع داروی قلبی یا نوع دیگری از داروی ضدآسم (غیر از افدرین) را مصرف می کنید یا اینکه نسبت به کافئین حساسیت دارید، نباید از قرص های چربی سوز استفاده کنید زیرا باعث نامنظم شدن ضربان قلب، مشکل شدن تنفس و بروز حملات دردناک می شود.
کافئین نیز مثل افدرین باعث افزایش تولید گرما در بدن می شود و تحقیقات نشان داده اضافه کردن آسپرین به مواد حاوی کافیئن و افدرین، تولید این گرما را بیشتر می کند. هنگامی که دمای قسمت مرکزی بدن افزایش یابد، شما به طور خودکار انرژی بیشتری می سوزانید. داروهای چربی سوز به علت کاهش سریع وزن، خیلی استفاده می شوند اما بعضی افراد به این داروها خوب پاسخ نمی دهند. برای همین توصیه می شود در مصرف این داروها احتیاط کنید و از مصرف بی رویه و خودسرانه آنها اجتناب کنید و فقط تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه این داروها را مصرف کنید.
● استاد فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی ایران: مصرف ناآگاهانه این قرص ها می تواند مرگبار باشد دکتر پروانه رحیمی، استاد فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره این قرص ها می گوید که این داروها به صورت های مختلفی در بدن اثر می کنند و همه شان مضر نیستند. به عنوان مثال، داروهایی هستند که موجب تجزیه نشدن چربی ها در روده شده و منجر به اسهال چرب می شوند. البته این داروها در طولانی مدت باعث دفع ویتامین های محلول در چربی شده و فرد را با سوء تغذیه روبه رو می کنند. گروه دیگری از داروهای چربی سوز هم هستند که مهار کننده جذب چربی دارند و باعث می شوند چربی وارد چرخه سوخت بدن نشود اما به طورکلی داروهای چربی سوزی که سوخت و ساز بدن را بالا می برند چند مشکل ایجاد می کنند و بی احتیاطی و ناآگاهانه مصرف کردن آنها می تواند موجب مرگ شود؛ مثلا داروهایی که روی غده تیرویید اثر کرده سوخت وساز را از آن طریق بالا می برند، در افرادی که مشکلات قلبی عروقی دارند، ممکن است موجب مرگ شوند. از سوی دیگر، این داروها باعث از بین رفتن چربی های سلولی شده و به بدن آسیب می رسانند. همچنین بالا رفتن سوخت و ساز روی دستگاه گوارش نیز اثرگذار بوده و باعث ناراحتی های گوارشی می شود. پزشکی که برای افراد چاق (BMI بالاتر از ??) این داروها را به تنهایی یا به صورت ترکیبی تجویز می کند، باید عملکرد داروها را توضیح دهد تا بیمار با آگاهی، مصرف چربی سوزها را انتخاب کند.
● معاون غذا و داروی دانشگاه ایران: خیلی از این قرص ها غیراستانداردند دکتر محمود بیگلر، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره این قرص ها می گوید که در شرایط کنونی این قرص ها خارج از چرخه نظارت وزارت بهداشت و درمان در بازار توزیع می شوند. بیشتر این قرص ها از کشورهای هند و پاکستان وارد ایران می شوند و هیچ اطمینانی به سلامت آنها نیست و تضمینی هم برای لاغری افراد وجود ندارد. قرص های چربی سوز توزیع شده در بازار استاندارد نیستند. این قرص ها فقط افراد چاق را به سمت خود جذب کرده و منابع چربی را در بدن آنان آزاد می کنند. قرص چربی سوز «ونوستات» تنها قرص استاندارد و تایید شده در وزارت بهداشت و درمان است. این قرص فاقد عوارض است و برای افراد مشکلی را به وجود نخواهد آورد. ونوستات (ارلیستات) یک مهار کننده برگشت پذیر آنزیم لیپاز است که با برقراری پیوند با این آنزیم، آن را غیرفعال می کند. بنابراین از هیدرولیز چربی تری گلیسرید به شکل قابل جذب (اسید چرب و مونوگلیسرید) جلوگیری می کند. این دارو از طریق خوراکی به مقدار ناچیزی جذب می شود و به همراه یک رژیم غذایی کنترل شده و کم کالری جهت کاهش وزن و نگهداری این وضعیت و نیز کاهش ریسک برگشت چاقی به کار می رود.
● استاد تغذیه دانشگاه تهران: خودسرانه قرص چربی سوز نخورید دکتر علی کشاورز، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز درباره این قرص ها می گوید که آنها کاربردهای متفاوتی دارند؛ مثلا قرص هایی مثل ونوستات یا زینکال بخشی از چربی غذا را با مدفوع دفع می کند ولی قرص های چربی سوز معمولا چربی بدن را می سوزاند. ترکیب اصلی در قرص هایی که اخیرا وارد بازار شده است اورلیستات است. این قرص ها همراه با غذا، درصد زیادی از چربی غذا را دفع می کند از آنجا که این داروها معمولا جذب بدن نمی شود جزو دسته داروهایی است که عوارض جانبی کمی دارد. چون متابولیسم آن روی اندام های بدن بیشتر می شود اما وقتی جذب نمی شود، عوارض جانبی آن کمتر است. قرص های آنتی لیپاز درواقع جذب چربی را مختل می کند و در نتیجه جذب ویتامین های محلول در چربی را نیز مختل می کنند. در واقع جذب ویتامین E و D و A و k در مصرف کنندگان از این قرص ها صورت نمی گیرد. حال اگر قرار باشد فردی در کوتاه مدت از این قرص ها استفاده کند، دچار مشکل نخواهد شد اما اگر در درازمدت مورد استفاده قرارگیرد، عوارض جانبی رخ خواهد داد. این داروها موجب کمبود ویتامین های محلول در چربی، افزایش خون ریزی ماهیانه در خانم ها در اثر اختلال در انعقاد خون به علت کمبود ویتامینk می شود. از سوی دیگر، کمبود هر یک از ویتامین های محلول در چربی مانند E نیز عوارض خاص خود را دارد؛ به طور مثال، باعث جذب کمتر مواد مغذی آنتی اکسیدان در بدن می شود. در رژیم های غذایی سرخ کرده، کتلت، کوکو و فست فودها چربی زیادی وجود دارد. گاهی می توان پس از صرف غذای چرب از این قرص ها، مصرف کرد و صرفا مصرف محدود این قرص ها توصیه می شود، نه مصرف مداوم و همیشگی آنها. مصرف خودسرانه هرنوع دارویی از جمله این قرص ها به هیچ عنوان صحیح نیست.
