انسولین مورد نیاز

انسولین مورد نیاز
اینکه شما روزانه به چند واحد انسولین نیاز دارید و در چه ساعاتی باید تزریق خود را انجام دهید، به عوامل زیر بستگی دارد:

• نوع انسولین تجویز شده توسط پزشک
• رژیم غذایی
• فعالیت بدنی
• دیگر داروهای مصرفی
• مقدار انسولینی ( در صورت وجود) که از سلول های بتای فعال باقی مانده در لوزالمعده ترشح می شود.

انواع انسولین ها
بیشتر انسولین هایی که امروزه مورد استفاده می گیرند به صورت مصنوعی و مطابق با ساختار انسولین موجود در بدن انسان در آزمایشگاه ها تولید می شوند. در هر حال، هنوز هم عده معدودی از افراد دیابتی از انسولین های حیوانی استفاده می کنند. این قبیل انسولین ها، از لوزالمعده گاو (bovine insulin) و یا خوک (porcine insulin) گرفته می شود.

انسولین های تولید شده به ۶ دستۀ سریع الاثر، رگولار، NPH، لِنت، اولترالِنت و طولانی اثر تقسیم می شوند و هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. زمان شروع فعالیت انسولین، مدت زمانی است که به طول می انجامد تا این هورمون وارد جریان خون شده و کار خود را برای پایین آوردن قند خون آغاز کند. زمان اوج اثر، زمانی است که دوز انسولین موجود در خون به حداکثر مقدار خود می رسد. طول مدت اثر، مدت زمانی است که انسولین در خون موجود بوده و فعال است،این زمان از آغاز تزریق تا پایان اثر محاسبه می شود
پزشک معالج شما ممکن است دو نوع انسولین را به صورت تزریق ترکیبی و همزمان و یا هر یک به تنهایی و در زمان های مجزا برایتان تجویز نماید. البته امروزه برخی از شرکت های دارویی اقدام به تولید انسولین هایی نموده اند که در هر ویال، ترکیبی از دو نوع انسولین وجود دارد و برای استفاده گروه اول مناسب است.
روش های تزریق انسولین
امروزه روش های گوناگون و متعددی برای تزریق انسولین وجود دارد، مانند سرنگ، قلم، jet injectorو پمپ انسولین.
استفاده از سرنگ ارزان ترین و در دسترس ترین راه است و برای آن دسته از افرادی که ترکیبی از دو نوع انسولین را تزریق می کنند، مناسب است.
قلم انسولین جایگزین جدیدتری برای سرنگ به شمار می آید. کارتریج انسولین آن در داخل دستگاه قرار داشته و به دو صورت یکبار مصرف و چند بار مصرف ( با کارتریج های قابل تعویض ) ارائه می شود. این دستگاه به شکل یک خودکار بوده و شامل سوزنی باریک در زیر درب و یک شاسی در انتهای آن است. درجه قابل تنظیمی نیز در ته آن قرار دارد که دوز انسولین توسط آن مشخص می شود. همچنین برای سهولت کار، امروزه قلم های انسولین و کارتریج های حاوی مقادیر متعارف تجویز شدۀ انسولین (مانند نسبت ۷۰ به ۳۰،NPH و رگولار) نیز در بازار موجود است. عده ای از افراد دیابتی به دلیل کاربرد آسان و ابعاد قابل حمل، استفاده از قلم را به سرنگ ترجیح می دهند.
jet injector وسیلۀ دیگریست که برای تزریق انسولین به کار می رود. این دستگاه، دوز مورد نیاز را با فشار و بدون نیاز به سوزن، به زیر پوست اسپری می کند. این روش برای آن دسته از افرادی که به سوزن حساسیت دارند، مناسب می باشد. به هر حال، این دستگاه ها – به علت قیمت بالایی که دارند – اغلب در بازار مصرف در دسترس نمی باشند.
در میان روش های ذکر شده در بالا، عملکرد پمپ انسولین بیش از سایرین قادر به شبیه سازی عمل لوزالمعده بوده و برای برخی از دیابتی های نوع ۱ مناسب است. این دستگاه الکترونیکی به یک لولۀ باریک و سوزنی در انتهای آن متصل است. انسولین داخل دستگاه از مسیر لوله و توسط سوزن باریکی که در زیر پوست شکم قرار دارد، به درون بدن تزریق می شود. آنچه که پمپ انسولین را بسیار شبیه به لوزالمعده می کند آن است که این دستگاه همواره مقدار مشخصی از انسولین را، به طور مداوم و آهسته ، به عنوان دوز پایه (بازال) در زیر پوست تزریق می کند. پیش از مصرف هر وعده غذایی، استفاده کنندۀ پمپ می تواند دستگاه را برای تزریق مقدار مشخصی انسولین سریع الاثر تنظیم کرده و از بالا رفتن قند خون بعد از غذای خود جلوگیری کند. میزان انسولین تزریقی پمپ در طول روز، بر حسب نیاز مصرف کننده، قابل تنظیم و تغییر می باشد.
نحوۀ تزریق انسولین
تفاوتی ندارد که از چه روشی برای تزریق انسولین استفاده می کنید، فقط باید مطمئن باشید که تزریق خود را در محلی انجام می دهید که میزان مناسبی از چربی در زیر پوست قرار دارد. تزریق انسولین به صورت زیر جلدی (زیر پوستی) و اغلب بدون هیچ گونه درد و یا سوزشی انجام می شود.قبل از هر چیز، حتماً از پزشک معالج خود بخواهید که روش صحیح تزریق را به شما آموزش دهد. سرعت جذب انسولین، به محل تزریق بستگی دارد. به طور مثال جذب انسولین تزریق شده برروی ران ها کند تر از ناحیه شکم صورت می گیرد.توصیه می شود از تزریق انسولین در یک ناحیۀ ثابت که موجب ایجاد توده های چربی در زیر پوست و مانع از جذب به موقع انسولین می گردد، خودداری کنید و محل تزریق را به صورت گردشی عوض نمایید.
زمان تزریق انسولین به نوع و مدت اثر آن در بدن بستگی دارد. به عنوان مثال، انسولین های سریع الاثر درست قبل از مصرف غذا تزریق می شود در حالی که برای انسولین های طولانی اثر، به علت دوام تقریباً ۲۴ ساعته شان، یک بار تزریق در طول روز کافی است. به هر حال، زمان و مقدار تزریق انسولین شما بر اساس تشخیص پزشک معالجتان صورت می گیرد. درمان با انسولین یک دوره آموزشی است که خود شما باید آن را فرا بگیرید. طول این دوره بر حسب میزان قند خون شما و رژیم غذایی تان از چند هفته تا چند ماه متغیر است. به مرور زمان که قند خونتان تحت کنترل تان در می آید، قادر خواهید بود که با توجه به میزان قند خونی که دستگاه اندازه گیری تان نمایش می دهد، تا چند واحد دوز تزریقی خود را افزایش و یا کاهش دهید.
شرایط نگهداری انسولین
همیشه ویال های انسولین خود را طبق آنچه که در بروشور داخل جعبه ذکر شده است، نگهداری کنید. حرارت بسیار بالا می تواند از تأثیر انسولین بکاهد، به همین دلیل، هرگز ویال ها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. به خاطر داشته باشید که بعد از باز شدن درب ویال ها، حتماً آن ها را در یخچال نگهداری کنید.

نکاتی دربارۀ نحوۀ نگهداری انسولین

• اگر قصد مسافرت در هوای گرم و یا سرد را دارید، ویال های انسولین تان را در جایی، به طور مثال در داخل کیفتان، و در شرایطی متعادل نگهداری کنید تا در معرض تغییرات دمایی شدید نباشد.
• چنانچه از انسولین NPH استفاده می کنید، پیش از تزریق ویال آن را در کف دستتان بغلتانید و به هیچ وجه آن را محکم تکان ندهید. تکان های شدید، ساختار انسولین را از بین برده، آن را لخته لخته کرده و از تأثیرات آن می کاهد.
• اگر در ویال انسولینِ رگولار خود توده های کریستالی و یا کدورتی مشاهده کردید از مصرف آن خودداری کنید. انسولین رگولار تنها در شرایطی قابل استفاده است که کاملاً شفاف باشد.
• به تاریخ انقضا درج شده بر روی ویال انسولین دقت کنید. انسولین های تاریخ گذشته بی اثر بوده و قند خون شما را پایین نمی آورند.
• اگر انسولینتان به نظر سالم می رسد ولی قند خون شما را پایین نمی آورد، آن را دور انداخته و ویال تازه تری را جایگزین آن کنید.

در ایران، شرکت دارویی اکسیر تولید کنندۀ انسولین های NPH و رگولار است .آنچه که در زیر می آید، برگرفته از سایت این شرکت و حاوی نکاتی در مورد نحوۀ نگهداری انسولین تولید شده توسط این شرکت می باشد.
نحوه حمل انسولین

• انسولین را به هیچ وجه در جای گرم و یا خیلی سرد قرار ندهید.
• انسولین را بین لباسهای ساک دستی تان بگذارید.

انسولین را در صورت امکان در یخچال نگهداری کنید.
* انسولین را هرگز منجمد نکنید یا داخل فریزر قرار ندهید.
* نحوه نگهداری انسولین
نگهداری انسولین باید در جایی دور از سرما و گرمای شدید باشد و بهترین مکان برای نگهداری آن، یخچال است. اما اگر دسترسی به یخچال نبود، باید آن را در جایی خنک و دور از نور خورشید قرار داد. نگهداری صحیح انسولین اهمیت زیادی دارد و نگهداری آن بین ۲ الی ۸ درجه سانتیگراد مناسب است. جای خنک ، دارو را سالم نگه می دارد. ممکن است در اثر عدم نگهداری صحیح دارو در جای خنک و مناسب ، محتوی شیشه تغییر شکل دهد و یا گلوله شود و یا رسوباتی از خودش ایجاد کند که با تکان دادن شیشه دیده می شوند. چنین دارویی باید فورا دور ریخته شده و از شیشه حاوی انسولین سالم استفاده شود.

شرایط نگهداری صحیح انسولین
o ویال انسولین (در صورتی که باز نشده است) را حتماً در دمای ۸ – ۲ سانتیگراد، داخل یخچال نگهداری کنید.
o هر گز ویال انسولین را در فریزر قرار ندهید.
o ویال های انسولین که باز شده است را می توان به مدت حد اکثر ۲۸ روز در جای خشک و خنک نگهداری کرد.
o ویال انسولین را مقابل نور خورشید و در معرض حرارت قرار ندهید.
o حتماً تاریخ انقضاء درج شده روی ویال انسولین را قبل از مصرف کنترل کنید.

نحوه تزریق انسولین:

باید به خاطر سپرد که انسولین باید در ساعات معین و به مقدار معین طبق دستور پزشک معالج تزریق گردد.
به اندامی که تحرک زیادی خواهد داشت انسولین تزریق نگردد زیرا تحرک زیاد باعث افزایش سرعت جذب انسولین شده و اختلالاتی را در میزان قند خون ایجاد می نماید .

باید به خاطر سپرد که اگر برای مثال صبح ها انسولین به بازو تزریق می شود و عصر ها انسولین به ناحیه شکم ،این محل های تزریق، همیشه به همین منوال جهت تزریق انسولین مورد استفاده قرار گیرد. اولین اقدام قبل از تزریق انسولین شستشوی دقیق و کامل دست هاست. پس از شستشوی دست ها، ویال انسولین ( شیشه حاوی انسولین) باید به آرامی در دست غلطانیده شد ه وسر پلاستیکی ویال انسولین با پنبه آغشته به الکل ضد عفونی و سپس به مقداری که انسولین مورد نیاز است هوا وارد ویال شده و مقدار انسولین مورد نیاز به داخل سرنگ انسولین کشیده شود . حتما باید دقت شود که اگر در داخل سرنگ انسولین ،حباب های هوا دیده شد این حباب ها از داخل سرنگ خارج شود زیرا مقدار انسولین تزریقی با این حباب ها کاهش می یابد ( با زدن چند ضربه به بدنه سرنگ انسولین این حباب ها تخلیه می شود ) . به یاد داشته باشید در صورتی که به ۲ نوع انسولین رگولار و NPH نیاز دارید اول انسولین رگولار و سپس انسولین NPH به داخل سرنگ کشیده شود . پس از آماده شدن انسولین ، محل تزریق انسولین را انتخاب نموده و با پنبه الکل ضد عفونی نمایید و صبر نمائید تا الکل خشک شود سپس سرنگ انسولین را مانند دارت در دست نگاه داشته و با دست دیگر به پوست و چربی زیر جلدحالت لوله شکل داده و سوزن را با زاویه ۹۰ درجه به بافت زیر جلد وارد نمایید( اگر چربی زیر جلد کم است سرنگ را با زاویه ۴۵ درجه به بافت زیر جلد وارد نمایید) . پس از تزریق انسولین سرسوزن را به سرعت خارج کرده و محل تزریق را با پنبه الکل پوشانده و محل تزریق را با ملایمت به مدت ۸-۵ ثانیه فشار دهید .( محل تزریق نباید مالش داده شود زیرا مالش سرعت جذب را افزایش می دهد) . باید به خاطر سپرد که محل هر تزریق با تزریق های قبلی باید ۱/۵-۱ سانتی متر فاصله داشته باشد. محل های تزریق باید تغییر یابد تا محل های تزریق دچار آتروفی یا هاپیر تروفی نگردد . محل های مناسب تزریق انسولین : ۳/۱ قسمت فوقانی و خارجی عضله بازو ۳/۱ فوقانی و خارجی عضله ران محاظات خط افقی که از ناف میگذرد (بافاصله ۵ سانتیمتری دورتر از ناف).

محل های تزریق :

 
شما باید تزریق را در محلی انجام دهید که میزان مناسبی چربی زیر پوست قرار دارد. چهار محل اصلی تزریق انسولین شامل:
۱٫ شکم
۲٫ سطح پوشت بازوها
۳٫ سطح جلوی رانها
۴٫ باسن
سرعت جذب انسولین در شکم سریع تر است.
برای جلوگیری از گود شدن یا سفت و برجسته شدن محل تزریق در هر بار محل تزریق را جابجا کنید.مثلا تزریق اول در بازوی راست بعدی در بازوی چپ بعدی در راست شکم و سپس چپ شکم بعدی ران راست و سپس ران چپ و بعد در باسن یا دوباره در بازوی راست در محلی ۲ سانتیمتر پایین تر از محل تزریق قبل می توان انسولین را تزریق کرد.

تزریق انسولین توسط خود بیمار :
استفاده از الکل برای تمیز کردن پوست توصیه نمی شود. اما اگر استفاده می کنید اجازه دهید پوست بعد از تمیز کردن با الکل کاملا خشک شود.
۱ – با انگشت اشاره و شست دست چپ(مثل نیشگون گرفتن) پوست را جمع کنید.
۲- سرنگ را بطور عمودی یا با زاویه۴۵ درجه وارد پوست کنید.