شکستگيهاي استخواني يکي از شايعترين مشکلاتي است که در سنين پيري و ميانسالي گريبانگير افراد ميشود.
اگر در خانمهاي مسن اين مشکل را عمدتاً به پوکي استخوان نسبت ميدهند اما ظاهراًَ در مردان اين مشکل دلايل ديگري ميتواند داشته باشد؛ دليل جالبي مثل عدم تحرک.
مطالعات جديد محققان سوئدي نشان ميدهد مردان بيتحرک به شکل قابل ملاحظهاي در معرض خطر انواع شکستگيهاي استخواني بخصوص شکستگي لگن هستند. اين محققان گزارش کردهاند حتي بعد از کنترل سلامت و تغييرات رفتاري، مردان ساکن و فاقد تحرک، يک و نيم برابر بيشتر از مردان فعال و همسن و سال خود از شکستگي استخوان و دوبرابر بيشتر در معرض خطر شکستگي لگن قرار دارند.
گرچه محققان نسبت به مکانيسم ايجادکننده اين مسئله چندان مطمئن نيستند اما بر طبق نظريه آنها ورزش ممکن است با افزايش قدرت اسکلتي و توده عضلاني و بهبود تعادل در پيشگيري از اين شکستگيها نقش داشته باشد. مردان فعال در اين تحقيق بيش از 3 ساعت در هفته فعاليت شديد بدني داشتند.
محققان سوابق سلامت 2205 مرد در دامنه سني 49 تا 51 سال را مورد بررسي قرار دادند و سپس آنها را به مدت 35 سال تحت نظر گرفتند. در خلال اين مدت طولاني 482 مرد دستکم يکبار دچار شکستگي شدند. مردان مجدداً در سنين 60، 70، 77 سالگي و 82 سالگي مورد معاينه قرار گرفتند.
در پايان دوره پيگيري 896 نفر از اين مردان هنوز در قيد حيات بودند. طي هر پنج بررسي سؤالات يکساني نظير تماشاي تلويزيون و انجام کارهاي فاقد تحرک، دوچرخه سواري يا راهپيمايي تفريحي و يا ورزش منظم پرسيده شد.
دانشمندان همچنين براي اندازهگيري تناسب فيزيکي افراد از آنها تست ورزش گرفته و از عضلاتشان نمونهبرداري کردند.
اين آزمايشها نشان داد که بالا بودن تناسب با افزايش ميزان ورزش نسبت مستقيم دارد. محققان با مرتبط کردن سوابق و عناوين شغلي افراد توانستند اطلاعات مربوط به ميزان فعاليت حين کار را نيز در مطالعه خود بگنجانند.
آنها دريافتند مرداني که واجد بالاترين سطح فعاليت بدني بودهاند کمتر از بقيه دچار شکستگي شده و مردان با حداقل تحرک بيش از بقيه با شکستگي استخواني روبهرو شدهاند. همانطور که قبلاً نيز ذکر شد تمامي انواع شکستگي در اين افراد ديده ميشد، اما شکستگي لگن بالاترين ميزان شکستگي را شامل ميشد.
علاوه بر اين مرداني که بر فعاليتهاي ورزشي خود افزودهاند نيز کاهش چشمگيري در ميزان بروز شکستگيهاي استخواني داشتهاند.
دکتر کارل ميشائيلسن سرپرست تيم تحقيقاتي و پرفسور جراحي و اپيدميولوژي دانشگاه آپسالا سوئد ميگويد: «براي ورزش کردن هيچوقت دير نيست.» اما او از ارائه يک توصيه ورزشي مشخص اکراه دارد. او ميگويد: «شما نميتوانيد به يک مرد 85 ساله بگوييد که به مدت 3 ساعت در هفته تمرينهاي سنگين ورزشي داشته باشد. ما فقط ميتوانيم از اين مردان بخواهيم که فعاليتهاي عادي روزمره خود را انجام بدهند. ما دقيقاَ نميدانيم کدام فعاليتهاي بدني بيشترين فايده را براي آنها دارد.»
محققان متغيرهاي متعددي را که ممکن بود روي فعاليت بدني و بروز شکستگي تأثيرگذار باشند، کنترل کردند: سيگار کشيدن، ورزشهاي رزمي، مصرف الکل، ايندکس توده بدني، سينه دردي که خود فرد گزارش داده باشد، درد پشت يا مفاصل؛ بهعلاوه تعداد زيادي بيماري شامل بيماريهاي قلبي عروقي، معدي رودهاي، عصبي، التهابي و چندين و چند بيماري ديگر.
دکتر اليزابت شين پروفسور بيماريهاي داخلي و پوکي استخوان در دانشگاه کلمبيا که البته در اين تحقيق مشارکت نداشت، از روش و نتايج اين تحقيق کاملاًبه هيجان آمده است. او ميگويد: «تست ورزش و نمونهبرداري از عضلات باعث تثبيت نتايج جالب توجه اين تحقيق شده است.
ما همواره فعاليت بدني را به بيماران خود پيشنهاد ميکنيم و به نظر ميرسد رعايت اين مسئله براي کاهش خطر شکستگي بسيار مفيد خواهد بود.»
اين تحقيق نتايج جالب توجه ديگري هم با خود به همراه داشت؛ محققان مردان را پيش از زمان شيوع شکستگيها تحت نظر گرفتند. دادههاي تحقيق به واسطه فرمهاي سلامت که در اختيار تمام مردم سوئد قرار دارد، جمعآوري شدند. اين فرمها و اطلاعات درج شده در آنها کاملاً قابل اطمينان هستند. محققان قصد دارند از نتايج اين تحقيق در جهت ارتقاي سلامت عمومي استفاده کنند.