هورمون رشد تأثیر اساسی روی حجم عضلات، متابولیسم کربوهیدرات، پروتئین و چربی‌ها دارد. اول از همه باید گفت که هورمون رشد حجم خالص عضلانی بدن را به‌واسطه تحرک سنتز پروتئین و افزایش احتباس نیتروژن اضافه می‌کند.
بخشی از این تأثیر به خاطر این است که هورمون رشد انتقال آمینواسیدهای خاصی به داخل سلول‌های عضلانی بهبود می‌دهد. افرادی که این هورمون را در بدن خود کم دارند نسبتاً درصد چربی بدن‌شان بالا است. هورمون رشد به واسطه افزایش پروتئین بدن و عمدتاً عضلات، میزان چربی بدن را کاهش می‌دهد.
گاهی اوقات به‌ویژه بعد از یک دوره فقدان گلوکز، هورمون رشد دارای تأثیری مثل هورمون انسولین می‌شود به‌طوری که جذب گلوکز و مصرف آن را افزایش می‌دهد. این تأثیر خیلی سریع از بین می‌رود و دلیل فیزیولوژیک آن هنوز نامشخص است. بعد از حدود دو ساعت متابولیسم گلوکز در عضله و بافت چربی متوقف می‌شود. بدین‌ترتیب در استفاده گلوکز کاهش دیده می‌شود در نتیجه ذخایر گلیکوژن عضلات حفظ می‌شوند چرا که متابولیسم گلوکز متوقف می‌شود. هورمون رشد در بافت چربی تخریب تری‌گلیسیرید (چربی بدن) را بهبود داده، و سطح اسیدهای چرب آزاد خون را افزایش می‌دهد.
از آنجائی‌که استفاده از گلوکز توسط هورمون رشد سرکوب می‌شود، سنتز چربی نیز سرکوب می‌گردد. این تأثیرات وقتی با هم ترکیب می‌شوند نتیجه‌اش می‌شود کاهش خالص چربی بدن.
چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که هورمون رشد جذب و مصرف گلوکز را کاهش می‌دهد و گلیکوژن را حفظ می‌کند. در نتیجه مصرف چربی‌ها را با متابولیزه کردن ذخایر چربی افزایش می‌دهد و سنتز پروتئین را بیشتر می‌کند. تأثیر خالص آن می‌شود ساخته شدن بدن عضلانی‌تر و کم‌چربی‌تر.
ترشح هورمون رشد به‌واسطه خواب، استرس، پائین بودن سطح گلوکز خون، افزایش برخی آمینواسیدهای مشخص (به‌ویژه آرژنین، لیوسین، والین و ارنتتین) و ورزش تحریک می‌شود به‌طور طبیعی این هورمون در بیشترین مقادیر حین خواب عمیق ترشح می‌شود.
هورمون رشد در هیپوفیز جلوئی سنتز و ذخیره می‌شود و سطح آن در پلاسمای خون به واسطه مقدار ترشحش کنترل می‌شود. میزان ترشح هورمون رشد توسط دو هورمون دیگر از ۱. هیپوتالاموس GHRH و ۲. سوماتوستاتین کنترل می‌شود. ترشح هورمون رشد دقیقه به دقیقه تحت کنترل سیستم عصبی می‌باشد.
ترشح این هورمون در سن بلوغ به فعال‌ترین حد می‌رسد و تا بسته شدن صفحات رشد استخوان‌ها در همان حد می‌ماند و ترشح آن به‌تدریج در مردها و زن‌ها بین سن‌های ۲۰ و ۴۰ کاهش می‌یابد.
ترشح بیش از حد این هورمون باعث رشد بیش از حد بدن می‌شود و وقتی می‌بینید فردی بیش از ۲۴۰ سانتی‌متر بلندی قامت دارد نتیجه‌ای از ترشح بیش از حد هورمون رشد می‌باشد.
ترشح بیش از حد این هورمون در بزرگسالان نتیجه‌ای است از تومور هیپوفیز، یا تزریق مصنوعی آنکه باعث بروز پدیده آکرومگالی می‌گردد. آکرومگالی با رشد فک و آرواره ضخیم شدن جمجمه، بزرگ شدن استخوان‌های دست و پاها قابل تشخیص است. همچنین با مصرف مصنوعی این هورمون رشد غیرعادی در قفسه سینه، کبد و طحال دیده می‌شود و پوست بدن هم ضخیم می‌گردد. اگر به ترشح طبیعی این هورمون در بدن متکی هستید هرگز نمی‌خواهد که نگران آکرومگالی باشید چرا که با سوءاستفاده از داروی مصنوعی آن است که آکرومگالی رخ می‌دهد.
شما به‌طور طبیعی می‌توانید به حد کافی میزان هورمون رشد بدن را بالا ببرید تا حجم عضلات‌تان اضافه و میزان چربی‌های بدن‌تان کم شود.
● چگونه ترشح هورمون رشد را اضافه کنیم؟
چندین راه برای افزایش طبیعی هورمون رشد در بدن وجود دارد.
۱) اول از همه پیروی از رژیم غذائی که در آن به‌ازاء هر کیلوگرم از وزن بدن ۲/۲ گرم پروتئین به بدن برسد. یک وعده پرپروتئین باعث افزایش ترشح هورمون رشد می‌شود.
۲) دومین روش این است که از مکمل‌های آزادکننده هورمون رشد استفاده کنید (آنهائی که حاوی آرژنین پیروگلوتامیت و لیسین مونوهیدروکلراید هستند) از این مکمل‌ها قبل از خواب و قبل از تمرین استفاده کنید و همیشه آنها را با معده خالی مصرف کنید.
۳) راه سوم این است که خواب کافی داشته باشید حداکثر ترشح هورمون رشد طی خواب عمیق اتفاق می‌افتد. چنانچه مقدور است بعدازظهر هم چرتی بزنید.
راه آخر اینکه زیرکانه تمرین کنید. تمرین سنگین با تکرارهای کم راهی مؤثر برای افزایش قدرت است. احتمالاً دلیلش این است که میزان تستوسترون در این نوع تمرین افزایش می‌یابد و تمرین روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد. تمرین با تکرارهای زیاد و وزنه‌های متوسط بیشتر برای ترشح هورمون رشد مؤثر است. بنابراین کار اشتباهی است اگر تکرارهای زیاد را از برنامه‌های خود حذف کنید. ترشح هورمون رشد نتیجه‌ای است از تمرینات پرمقدار که همچنین باعث تحریک چربی‌سوزی هم می‌شود البته لازم است که برای داشتن پیشرفتی مداوم هم با تکرارهای کم و هم با تکرارهای زیاد تمرین کنید.
نوشته: جان پاریلو
